Tíminn - 20.01.1974, Side 7

Tíminn - 20.01.1974, Side 7
Sunnudagur 20. janúar 1974. TÍMINN 7 verib að lesa. beim fannst ekki ýkja mikið til koma og sögðu að- eins, að slikt gerðist. Dælan á götunni Frá bókasafnsenglum til véla. Nú ætla ég að segja frá nokkrum tilvikum af tæknilegu tagi. Eftir farandi sögu sagði mér kunningi og ég bað hann að skrifa hana niður og votta: , Hinn 2CT. mai 1972 stóð hópur fólks við sundlaug eina i Sussex. Laugin hafði verið dæmt, þar sem gera átti við hana. En talsvert vatn sat enn á botninum, þvi það náði ekki tæmingarventlinum. Meðan það var þarna, var ekki hægt að hefja viðgerðina. Rætt var um fram og aftur og margir komu með tillögur, en loks sagði einn viðstaddra, sem var arkitekt: gþað sem okkur vantar er dæla, en vandinn er hvernig við eigum gð útvega hana. Rétt i þvi heyrðist mikill hávaði frá götunni, sem var 30-40 metra frá og stærðar flutningabill ók fram hjá. A pallinum stóð vatnsdæla. Arkitektinn brá við skjótt, stökk inn i bil sinn og elti hinn uppi og innan stundar var ekki dropi eftir i sundlauginni. Neyðarhemillinn Næsta saga er einnig viðvikj- andi tækninni, en af allt öðru tagi. Af tillitssemi við fólk það, sem við sögu kemur, hef ég orðið að leyna nöfnum þess, en allt annað er rétt: Dag einn i nóvember gerðist það, að ungur arkitekt er fengið hafði taugaáfall, kastaði sér fyrir neðanjarðarlest i Lundúnum. Hann var fluttur á sjúkrahús, al- varlega slasaður, en lifði þó af. Ættingi mannsins, sem ég þekki ekki, skrifaði mér og sagði mér frá þessu, eftir að hafa lesið bók mina „Rætur tilviijananna” og skýrði mér frá einkennilegum ð- stæðum i sambandi við atburðinn. Nokkrum dögum siðar ræddi ég við einn sjúkrahússlæknanna og hann spurði hvort ég hefði heyrt alla söguna um atburðinn, en hún hefði vakið mikinn áhuga hjá London Transport. Harold lifði þetta sem sé ekki af vegna þess að lestarstjórinn sá hann og greip þess vegna i neyðarhemilinn, heldur var það farþegi i lestinni, sem af einhverjum óskiljanlegum ástæðum stóð upp og greip i hemilinn, en við þvi eru ströng viðurlög. En það varð til þess, að lestin var á mjög hægri ferð, er hún ók á Harold. Ekki hefði mátt muna nema i mesta lagi tveimur sekúndum. Fjarhrif? Ef hægt væri að komast ná- kvæmlega að þvi, hversu margir reyna að fremja sjálfsm. á þess- um stað og hversu margir gripa i neyðarhemilinn á'ö ástæðulausu, væri vafalaust hægt að segja sem svo, að ekki þyrfti nema einfald- an likindareikning til að sjá, að svona lagað getur gerzt. Hver sá, sem þekkir neðan- jarðarlestir, veit, að það er alls- endis ómögulegt fyrir farþega að sjá, hvað er að gerast framan við lestina. Lestarstjórinn sér út og hann er þjálfaður i að bregða snöggt við og gripa i neyðar- hemilinn, en jafnvel hann náði ekki að gera neitt, þegar Harold henti sér fyrir lestina. Þetta má þvi teljast atvik, sem flokka verð- ur undir fjarhrif eða fyrirboða, eða kannski sambland af hvoru tveggja. Fyrirboði dauðsfalls Siðasta sagan um fyrirboða, sem ég segi hér, kom fram i les- endabréfi i brezku læknatimariti, sem venjulega birtir ekki þess- háttar efni. Læknir i Accra i Ghana sagði frá nokkrum furðu- legum fyrirbærum, sem menn rekast ekki ósjaldan á i hans heimalandi. 1 siðasta hluta frá- sagnar hans segir: Eftirfarandi saga, sem ekki er sérlega afrikönsk i eðli sinu, fjall- ar um mina eigin fjölskyldu. Föstudaginn 16. desember 1949 kom ég heim úr skólanum i Achi- mota til að taka fimm vikna jóla- leyfi. Bróðir minn Jerry var einn- ig rétt kominn heim úr sinum skóla. Þó að hans skóli ætti ekki að byrja að nýju fyrr en tveimur mánuðum siðar hélt Jerry alltaf áfram að segja, að hann hefði ekki leyfi nema eina viku. — Láttu ekki svona. sagði ég við hann. Ég veit, að þú hefir tvo mánuði. — Ég hef bara eina viku, sagði hann aðeins. Miðvikudag- inn 21. des. hjálpuðum við mömmu að baka kökur til jól- anna, en Jerry sat úti i horni og vildi engan þátt taka i þessu. Viö spurðum hann, hvort hann ætlaði bara að borða kökurnar, en hann svaraði, að hann myndi aldrei bragða þessar kökur og við ekki heldur. Undarlegt af manni, sem var mjög gefinn fyrir góðar kökur. Mamma minntist eitthvað á, að Jerry hefði verið skrýtinn undanfarna daga. Föstudaginn 23. des. fór fram knattspyrnuleikur i Somanyu. nokkrum kilómetrum i burtu. Jerry var miðframherji og ég vinstri innherji. Snemma i siðari hálfleik laust mikilli eldingu niö- ur á völlinn og ég brenndist á hendi og andliti. Það var flautað og skammt frá mér sá ég Jerry liggja á bakinu. Hann var látinn. Ég fékk taugaánall og tautaði stöðugt, það sem Jerry hafði sagt fyrir réttri viku, að hann ætti að- eins viku leyfi. Við vorum öll i sorg um jólin og enginn gat bragðað á kökunum. Siðar sagði ég skólafélögum minum þetta og flestir hlustuðu aðeins, án athugasemda. Einn þeirra, sem hafði sálfræði að sér- grein, útskýrði þó málið og sagði, að þetta væri einfalt. Jerry hefði aðeins verið einn af þeim, sem ólánið elti öðrum fremur. Striðnispúkar Þá er komið að púkunum, þess- um illgjörnu verum, sem eiga sök á þvi, að maður týnir hlutunum rétt við nefið á sér, heyrir bank þar sem enginn er og að raf- magnstæki og vélar veröa skyndilega galin og gera allt öfugt. Fyrst er þekkt saga, sem gerð- ist 1909 þegar Jung heimsótti Freud i Vin. Þá var Jung afskap- lega hrifinn af Freud og kenning- um hans og áleit það að hitta hann einn af hápunktum lifs sins. Er þeir hittust og tóku að ræða saman, tók Jung að tala um yfir- náttúrleg fyrirbæri, sem hann hafði alla tið trúað mjög á. Freud trúði þessu ekki þá. þótt hann hafi farið að gera það siðar. Jung hef- ur sjálfur lýst atburðinum: Meðan Freud var að tala, kom yfir mig mjög einkennileg tilfinn- ing. Það var eins og þindin i mér væri úr járni og orðin rauðgló- andi. 1 sama bili heyrðist mikill brestur i bókahillunni fyrir ofan okkur. Við spruttum báðir upp, af ótta við að hún kynni að hrynja yfir okkur. Ég sagði Freud, að þarna hefði hann dæmi um fyrir- boða. — Della, svaraði hann, en ég sagði, að þar skjátlaðist hon- um, þvi annar brestur kæmi bráðum. Ég hafði varla sleppt orðunum, áður en hann kom og mun meiri. Enn þann dag i dag veit ég ekki, hvernig ég vissi það, en Freud stóð bara og starði á mig með skelfingarsvip. Ekki hef ég hug- mynd um hvað hann hugsaöi, en við minntumst aldrei framar á þetta. Ef sleppt er að láta sér detta i hug, að Jung hafi búiö söguna til, eða komið einhverjum hrossa- bresti fyrir i bókahillunni, þá verður að játa, að fyrirbærið er afar einkennilegt. Hitzt af tilviljun Meðal algengustu „tilviljana” er, að maður fer að hugsa um, eða dreymir manneskju, sem maður hefur hvorki séð né heyrt um langa hrið, — daginn eftir kemur ef til vill bréf frá viðkom- andi eða maður hittir hann. Mikið af þessu heyrir undir ein- berar tilviljanir og i öðrum tilfell- um man maður, að maður hefur ótal sinnum hugsað um Tobba frænda i Ameriku eða Siggu frænku fyrir norðan, án þess að bólaði á þeim að nokkru leyti. En til eru tilvik, þar sem slikur fundur hefur orðið og aðstæður verið svo einkennilegar, að allt virðist það stórfurðulegt. Næsta saga er eins konar kraftaverksaga og hafa bileig- endur væntanlega gaman af henni: Snemma morguns i mai sl. ók flutningabill á minn bil, þar sem hann stóð kyrr, og stór- skemmdi hann. Flutningabillinn hvarf á braut án þess að bilstjór- inn gæfi sig fram. Verkamenn handan götunnar sögðu mér, að vegfarandi einn hefði stöövað flutningabilinn og rætt við bil- stjórann. Daginn eftir fann ég miða liklega frá vegfaranda þess- um, sem á stóð númer flutninga- bflsins, nafn og heimilisfang eig- andans. Neðsti hluti blaðsins var rifinn af, eins og sendandinn hefði rifið undirskrift sina frá á eftir vegna þess að hann vildi ekki blanda sér i neitt. Það reyndist siðar rétt. Tryggingafélag mitt hafði sam- band við eiganda flutningabilsins, sem neitaði öllu og mér var tjáð, að ekkert væri hægt að gera, fyrr en vitnið fyndist. Nokkrum dögum siðar var ég að leika krikket i Hurlingham og' einn af leikmönnum hins liðsins, maður, sem ég hafði ekki séð sið- an á striðsárunum, i krikket lika, kom til min og sagði, að ósköp væru að sjá bilinn minn. Ég skýrði honum frá málavöxt- um, en hann greip fram I og ját- aði, að þaö hefði verið hann, sem stöðvaði flutningabilinn og setti miðann i bilinn minn. Arangurinn varð sá, að við fórum saman og lögðum fram bótakröfu á eiganda flutningabilsins. Ég fékk greidd 115 sterlingspund. Krossgátur Þessi saga er furðulegt sam- safn af tilviljunum, þar sem likurnar á þvi að hitta manninn voru næstum engar, og að hann skyldi vita, að ég ætti bilinn Hefð um við hitzt i veizlu, hefði hann aldrei vitað, hvaða bil ég ætti. Það eru mjög margir krikketvell- ir, þar sem hægt er að hafa bílinn aiveg við. Oftsinnis rekst maður á bóka- safnsengla eöa orðabókarálfa i krossgátum. Þeirsem gera mikið að þvi að ráða krossgátur kannast vafalaust við skrýtið orð og sjald- gæft.sem kemur fyrir i krossgátu og virðist en alltaf vera að þvæl- ast fyrir þeim næstu dagana i blöðum og bókum. Eða á hinn veginn: Maður er að velta fyrir sér einhverju ákveðnu máli og rekst svo á orðið daginn eftir i krossgátu dagblaðsins. Lykilorð D-dagsins Eitt af furðulegum fyrirbærum I þessa veru átti sér stað I kross- gátu Daily Telegraph dagana fyr- ir D-dag, 6. júni 1944, er Bandamenn stigu á land i Evrópu. Lykilorðin yfir einstakar að- gerðir voru áreiðanlega ein bezt Framhald á bls. 39. HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN ríkisins mmm EINDAGINN 1, FEBRÚAR 1974 FYRIR LÁNSUAASÓKNIR VEGNA IBUÐA I SMIÐUM Ilúsnæðismálastofnunin vekur athygli aðila á neðangreindum atriðum: IEinstaklingar er hyggjast hefja byggingu ibúöa eða festa • kaup á nýjum ibúðum (ibúöum i smiöum) á næsta ári, 1974, og vilja koma til greina viö veitingu lánsloforöa á þvi ári, skulu senda lánsumsóknir sinar meö tilgreindum veö- staöog tilskildum gögnum og vottoröum til stofnunarinn- ar fyrir 1. febrúar 1974. 2Framkvæmdaaðilar I byggingariönaöinum er hyggjast • sækja um framkvæmdalán til ibúða, sem þeir hyggjast byggja á næsta ári, 1974, skulu gcra þaö meö sérstakri umsókn, er verður að berast stofnuninni fyrir 1. febrúar 1974, enda hafi þeir ekki áöur sótt um sllkt lán til sömu ibúöa. 3Sveitarfélög, félagasamtök, einstaklingar og fyrirtæki, er • hyggjast sækja um lán til byggingar leiguibúða á næsta ári, i kaupstööum, kauptúnum og á öörum skipulags- bundnum stöðum, skv. 1. nr. 30/1970, skuiu gera það fyrir 1. febrúar 1974. 4Sveitarstjórnir, er hyggjast sækja um lán til nýsmiöi • ibúða á næsta ári (leiguibúða eða söluibúöa) i stað heilsu- spillandi húsnæðis, er lagt veröur niður, skulu senda stofnuninni þar að lútandi lánsumsóknir sinar fyrir 1. feb- rúar 1974,ásamt tilskildum gögnum sbr. rlg. nr. 202/1970, VI. kafli. 5Þeir, sem nú eiga óafgreiddar lánsumsóknir hjá stofnun- • inni, þurfa ekki að endurnýja þær. 6. Umsóknir um ofangreind lán, er berast eftir 31. janúar 1974, verða ekki teknar til meðferðar við veitingu lánsloforða á næsta ári. Reykjavik, 15. nóvember 1973. HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN RÍKISINS LAUGAVEG! 77, SlMI 22453

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.