Fréttablaðið - 13.02.2005, Blaðsíða 6

Ungt fólk í afrískum borgum
skortir sameiginlega rödd og
verður að hafa meira frumkvæði í
eigin málum segir Amin Kamete,
verkefnisstjóri hjá Norrænu
Afríkustofnuninni, sem staddur
er hér á landi vegna ráðstefnu um
framtíð ungs fólks í Afríku. Mark-
mið ráðstefnunnar er meðal
annars að finna leiðir til að auka
virkni og áhrif ungs fólks í stjórn-
málum.
Helmingur íbúanna
„Afrískar borgir eru fullar af
ungu fólki, fólki á aldrinum fjórt-
án til 30 ára. Meira en helmingur
íbúanna er á þeim aldri,“ segir
Kamete. „Vandamálin eru hins
vegar að þessi ungmenni hafa
ekki atvinnu, eiga engar eignir og
kjósa í flestum tilfellum ekki. Því
virðist sem þau eigi sér ekki rödd
og enginn tekur þau alvarlega.“
Þetta birtist meðal annars í því að
ekki sé tekið á málum þeirra ef
þau kvarta því menn telji að þau
hafi lítil tækifæri til að láta til sín
taka. „Þau eru ekki í vinnu og geta
því ekki farið í verkfall, þau kjósa
ekki og geta því ekki fellt vald-
hafa. Því hunsa þau allir,“ segir
Kamete. Afríka er gríðarlega víðfeðm
heimsálfa. Þrátt fyrir það segir
Kamete margt sameiginlegt í
borgum ríkjanna sunnan Sahara.
Þetta komi meðal annars fram í
því að ungt fólk er virkt í listum,
tónlist og leiklist. „Mest af þeirri
tónlist sem fólk kaupir frá Afríku
er tónlist unga fólksins,“ segir
Kamete og tiltekur þetta sem
dæmi um svið þar sem ungt fólk
lætur að sér kveða.
Útlitið er dekkra þegar litið er
til stjórnmála og lýðræðisþróun-
ar. Þar skiptir ungt fólk þó miklu
máli,“ segir Kamete.
Mikilvæg en áhrifalítil
„Ef við horfum aftur til þess sem
gerðist í Afríku á árunum milli
1990 og 1992, þegar einræðis-
stjórnir féllu og fjölflokkakerfi
komst víða á var ungt fólk úr dreif-
býlinu mjög virkt, þetta átti við í
Malí, í Benín, í Miðbaugs-Gíneu, í
Kenýa og í Sambíu.“ Vandamálið er
hins vegar að sögn Kamete að
æskan hefur verið notuð af stjórn-
málaöflum sem hafa viljað komast
til valda eða halda völdum sínum.
Þannig hafi stjórnmálafylkingar
látið ungt fólk um að berjast fyrir
sig frekar en að þeir berjist fyrir
ungt fólk.
„Það eru því mörg dæmi þess að
aðrir noti æskuna. Við sjáum samt
að æskan notar hina á móti. Þegar
einhver vill stuðning æskunnar, til
dæmis til að berja á andstæðingun-
um eða fá vernd frá öðrum, gerist
það ekki nema viðkomandi láti eitt-
hvað af hendi á móti. Ástandið er
því þannig að æskan er notuð en
hún notfærir sér líka kerfið, allt
frá Suður-Afríku til Máritaníu.“
Kamete segir að alls staðar á
svæðinu, frá Máritaníu í norðri til
Suður-Afríku í suðri sé æskan virk
í stjórnmálum og efnahagslífi. „Í
borgunum sjáum við að í miðborg-
unum, á mörkuðunum, í verslunum
og annars staðar er æskan áber-
andi, hvort sem ungt fólk rekur
eigin fyrirtæki eða rekur fyrirtæki
fyrir aðra.“
Skortir frumkvæði
„Alls staðar sjáum við þó að æskan
hefur ekki frumkvæði heldur bíður
eftir aðgerðum annarra. Þá bregst
hún við og notfærir sér kerfið.
Stundum gerir unga fólkið góða
hluti en oftast slæma,“ segir
Kamete og vísar til bardagagengja
sem ráðist hafa á pólitíska and-
stæðinga hreyfinga sem þau starfa
með.
Sjálfur er Kamete frá Simbabve
þar sem ástandið er erfitt og ungl-
ingagengi ógna andstæðingum
stjórnvalda sem sökuð hafa verið
um gróf mannréttindabrot gegn
þegnum sínum. Það liggur því
beint við að spyrja hann hvernig
honum líst á ástandið þar, hálfum
öðrum mánuði fyrir kosningar sem
boðað var til fyrir skömmu.
„Stjórnvöld segja að ástandið sé
stöðugra en áður og orðið betra,“
segir Kamete en er auðheyrilega
ekki sannfærður. „Þetta er senni-
lega rétt ef þú ferðast þangað einn
dag. En ef þú lítur á lífsstíl fólks,
hvað það borðar og hvernig líf þess
er dag frá degi sérðu að landið á
enn við vandamál að stríða.
Ástandið er kannski ekki jafn
slæmt og árið 2000 en það er enn
slæmt. Fólk borðar ekki þrjár mál-
tíðir á dag heldur eina. Það kallar
þetta núll-núll-einn, enginn morg-
unmatur, enginn hádegismatur,
bara kvöldmatur.“ Þá er atvinnu-
leysi útbreitt í landinu.
Stjórnað í krafti ofbeldis
Þeir sem vilja breytingar eiga
erfitt uppdráttar og ekki heiglum
hent að setja sig upp á móti stjórn-
völdum. „Stjórnvöld hafa þjálfað
50 þúsund ungmenni til að ógna
fólki svo þau vinni kosningar. Þessi
ungmennagengi eru hættuleg. Ef
þú ert í stjórnarandstöðu koma þau
og berja þig. Vitað er til þess að
gengin hafi nauðgað fólki og
brennt hús. Lögreglan getur ekkert
gert við þessu. Nú eru 50 þúsund
ungmenni í gengjum og fleiri í
þjálfun,“ segir Kamete.
Það er fleira en unglingagengi
sem ógna þeim sem gagnrýna
stjórnvöld. „Einkareknir fjöl-
miðlar í Simbabve sæta árásum,“
segir Kamete og bendir á að
stjórnvöld hafa látið loka þremur
blöðum. Þá verður að sækja um
leyfi fyrir fundum ef þrír eða
fleiri koma saman undir kringum-
stæðum sem líkja má við fund. Þá
banna stjórnvöld öll félagasamtök
sem fjalla um stjórnmál, spillingu
og mannréttindi. Einungis stjórn-
völd mega reka útvarps- og sjón-
varpsstöðvar.
„Ástandið í Simbabve er
kannski að verða betra komi maður
í eins dags heimsókn en fyrir þá
sem þar búa hefur ástandið ekkert
batnað. Það eru kosningar 21. mars
en fólk segir að valdaflokkurinn sé
þegar búinn að vinna kosningarnar.
Ég sé því ekki fyrir mér umbætur í
náinni framtíð.“ ■
6 13. febrúar 2005 SUNNUDAGUR
NOREGUR Norska blaðið Dagbladet
birti nýlega viðtal við norskt-
íslenskt par, Súsönnu Andreudótt-
ur, 28 ára, og Christopher Land-
mark, 32 ára, sem kynntust á
stefnumótasíðu. Þau byrjuðu að
búa saman þremur dögum eftir að
hafa hist í fyrsta skipti og ætla að
gifta sig í sumar.
„Eiginlega virkaði hún frekar
leiðinleg, hún hvorki reykti eða
drakk en hún var sæt á myndinni,“
segir Christopher um fyrstu kynn-
in af Súsönnu en ekkert kemur
fram hvað henni fannst um hann.
Súsanna og Christopher kynnt-
ust í september 2003. Þau hittust
fyrst á kaffihúsi og byrjuðu að
búa saman þremur dögum síðar.
Þau eiga tvær Schäfer-tíkur,
Freyu og Troju sem eru nefndar
Christophersdætur að íslenskum
sið. Þau ætla að gifta sig í sumar.
Súsanna flutti til Noregs árið
1997 og Óslóar fjórum árum síðar.
Dagbladet rekur stefnumóta-
síðu á netinu, Blink, og hefur upp
á síðkastið birt viðtöl við fólk sem
hefur kynnst í gegnum hana til að
auglýsa síðuna enn frekar. ■
Afríku skortir ungt áræði
Afrísk ungmenni skipta miklu í stjórnmálabaráttu Afríku en það skilar sér ekki í áhrifum þeirra. Vanda-
mál afrískra ungmenna eru að þau hafa ekki atvinnu, eiga engar eignir og kjósa í flestum tilfellum ekki.
Þeir sem vilja breytingar eiga erfitt uppdráttar og ekki heiglum hent að setja sig upp á móti stjórnvöldum.
Á að stytta nám í framhalds-
skólum?
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Kannt þú skyndihjálp?
Niðurstöður gærdagsins á visir.is
60%
40%
Nei
Já
Farðu inn á fréttahluta visir.is
og segðu þína skoðun
KJÖRKASSINN
E L D R I B O R G A R A R
Faxafen 10 • 108 Reykjavík • Sími: 544 2210 • www.tsk.is • skoli@tsk.is
Grunnur
30 kennslustundir. Engin undirstaða nauðsynleg. Hæg yfirferð
og reglulega litið um öxl. 60 ára aldurstakmark.
Markmiðið er að geta notað tölvuna til að skrifa texta, setja
hann snyrtilega upp og prenta, læra á internetið og æfa
meðferð tölvupósts.
Kennsla hefst 22. febrúar
og lýkur 15. mars.
Kennt er þriðjudaga
og fimmtudaga kl 13 - 16.
Verð kr. 19.500,-
Vegleg kennslubók innifalin.
Framhald
30 kennslustundir. Hentar þeim sem lokið hafa byrjendanám-
skeiðinu eða hafa sambærilega undirstöðu.
• Upprifjun
• Æfingar í Word ritvinnslu
• Leit og vinnsla á internetinu og meðferð tölvupósts
• Excel kynning
Kennsla hefst 21. febrúar og lýkur 14. mars.
Kennt er mánudaga og miðvikudaga kl 13 - 16.
Verð kr. 19.500,- Vegleg kennslubók innifalin.
Loðnuveiðar:
Frysta fyrir
Japansmarkað
LOÐNUFRYSTING Byrjað var að
frysta loðnu fyrir Japansmarkað
síðastliðinn fimmtudag og segir
Freysteinn Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri útgerðar Síldar-
vinnslunnar, að hrognafyllingin sé
um 18%. „Beitir NK kom með
fyrstu Japansloðnuna til Nes-
kaupstaðar. Það gekk vel að frysta
en loðnan var frekar smá,“ segir
Freysteinn.
Loðnan hefur veiðst síðustu
sólarhringa við Ingólfshöfða en
tæplega 500 þúsund tonn eru enn
óveidd af útgefnum kvóta. „Nú
þurfa menn að fara að gefa í
svo kvótinn náist í hús,“ segir
Freysteinn. - kk
ÖLVUNARAKSTUR Einn ökumaður
var stöðvaður aðfaranótt laugar-
dags grunaður um ölvun við akst-
ur á Dalvík. Grunur lögreglu
reyndist réttur og fær ökumaður-
inn tilheyrandi sekt.
ÚTAFAKSTUR Bíll fór út af vegi í
Neðri dal í Biskupstungum
klukkan 11.30 í gærmorgun. Þrír
voru í bílnum en allir sluppu með
lítilsháttar meiðsl samkvæmt lög-
reglunni á Selfossi en hálka og
slæm akstursskilyrði voru tildrög
slyssins.
KYNNTUST Á NETSÍÐU
Voru farin að búa saman þremur dögum eftir að þau hittust fyrst. Súsanna Andreudóttir
og Christopher Landmark.
Íslensk kona í Noregi:
Fer óvenjulega leið
í hnapphelduna
■ LÖGREGLUFRÉTTIR
BRYNJÓLFUR ÞÓR GUÐMUNDSSON
BLAÐAMAÐUR
FRÉTTAVIÐTAL
UNGT FÓLK Í AFRÍSKUM
BORGUM
SLÆMT ÁSTAND Í SIMBABVE
Ástandið er slæmt í Simbabve þaðan sem Kamete er og fólk á lítið í sig og á. „Það kallar þetta núll-núll-einn, enginn morgunmatur,
enginn hádegismatur, bara kvöldmatur.“