Tíminn - 23.03.1975, Blaðsíða 23

Sunnudagur 23. marz 1975.
TÍMINN
23
HVER BORGAR
BRENNIVÍNIÐ?
— Þegar ég hlustaði á lestur úr
ritstjórnargrein TIMANS á
mánudagsmorgun, skaut upp i
huga mér spurningunni: „Hver
borgar?”. Dagsala þriggja
vinbúða i Reykjavik daginn eftir
siðustu rosahækkun áfengisins
var tilefni ritstjórnargreinarinn-
ar.
Að fenginni reynslu sem
drykkjumaður, og að fenginni
reynslu sem náinn kunningi
drykkjufólks, veit ég, að sá, sem
flöskuna kaupir, telur engum
koma það við, hvort hann kaupir
eða kaupir ékki — þvi sjálfur hafi
hann unnið fyrir þeim krónum,
sem hann skildi eftir i vinbúðinni.
Hvilikur reginmisskilningur!
Karlinn telur sig eiga útborguð
launin óskipt — hann gleymir
skuldbindingunni við maka og
börn. Ætli kerla eigi ekki itök i
laununum lika? Það starf, sem
hún leggur heimilinu til, verður
að vera arðbært, annars stendur
það ekki undir sér. Hún verður að
eta, klæða sig, snyrta sig. Oft þarf
hún að borga nauðsynleg lyf fyrir
sjálfa sig eða börnin, — já, og
jafnvel karlinn lika, þvi ekki tim-
ir hann að eyða peningum i svo-
leiðis óþarfa. Hún verður að
kaupa sokka og nærföt á alla fjöl-
skylduna, og þótt hann hafi ef til
vill útvegað henni þvottavél,
verður hún að eiga fyrir þvotta-
efni. Og svona mætti lengi telja og
tina upp þann „óþarfa”, sem hús-
móðirin verður að draga til
heimilisins. En auðvitað gerir
hún þetta ekki, nema hún hafi
eitthvað handa i milli.
Börnin þurfa lika sitt. En þótt
þau svelti ef til vill ekki
samkvæmt þess orðs venjulegu
merkingu, þá svelta þau samt
andlega hundruðum saman i
henni Reykjavik, og hundruðum
saman annars staðar á tslandi —
svelta heilu hungri félagslega,
lenda i andlegri einangrun, sem
þau sjálf þrýsta sér út i af ein-
tómri skömm yfir framferði for-
eldra sinna i samkvæmisvenjum
og lifnaðarháttum. Og þegar
fram á unglingsárin kemur, ger-
ist það ýmist, að andlega
einangraður unglingurhneigist til
laumudrykkju, af þvi að þar telur
hann sig finna leið til útrásar, eða
hann brýzt út úr einangruninni
með óæskilegum og óeðlilegum
látalátum i von um, að hann
þannig geti samlagazt hinum full-
orðnu. Tilviljunin ein fær þá. oft
ráðið þvi, hversu mild forsjónin
verður honum i vanhugsuðu
bröltinu.
Maðurinn, sem fer inn i vinbúð-
ina og skilur þar eftir fjórðung
þeirra launa, sem barizt var fyrir
við siðustu samningagerð verka-
lýðsfélagsins, er að framkvæma
verknað, sem ég hika ekki yið að
kalla glæpsamlegan. En þúsundir
tslendinga eiga hér hlut að máli.
Þjóðfélagið, sem notar sér
fávizku þessara manna (eða
áráttu), er langt frá þvi að vera
saklaust.
Stjórnmálamenn hafa stuðlað
að styttingu vinnutimans, án þess
að hafa verið til viðtals um
einföldustu varúðarráðstafanir
vegna þeirrar augljósu hættu,
sem þetta gat haft i för með sér i
áfengismálum þess stóra hóps,
sem misskilur drykkjuvenjur sin-
ar. Með styttingu vinnutimans
aukast likurnar fyrir auknum
drykkjuskap þeirra, sem átta sig
ekki á þvi, að þeir eru drykkju-
menn. Slikir menn niðast óafvit-
andi á aðstandendum sinum.
Atvinnurekendur þessara
drykkjumanna, þessara manna,
sem telja sig ekki drekka, þótt
þeir að jafnaði drekki einn til tvo
daga i viku hverri, já, atvinnu-
rekendur þessara raanna, fyrir-
tæki og stofnanir biða fjárhags-
legt tjón og verða mjög oft að
svara til svika, sem afsökuð eru
með þvi að rekja þau til drykkju-
skapar. Tjón atvinnuveganna
lendir að miklu leyti á þvi opin-
bera, en bað opinbera virðist
sætta sig við ástandið og þá ef til
vill vegna okurálagningarinnar á
áfengið svikaþenslunnar i rikis-
kassanum. Og hjólið snýst.
Einn er þó sá aðilinn, sem ekki
fær bætt sitt tjón. Það er makinn.
Að visu kemur drykkjumaðurinn
sjálfur særður á sál og likama út
úr þessu a.m.k. 10-12 ár striði,
sem hann fyrirfram var dæmdur
til að tapa, en hann er betur settur
heldur en makinn hvað þvi
viðvikur, að ábyrgðartilfinning
hans hefur sljóvgazt og
dómgreindin dvinað i réttu hlut-
falli við aukinn drykkjuskap. En
meðvitund makans gin opin og
særð I öskuhrúgunni.
Nú bið ég þann ritstjóra 'TIM-
ANS þann mann sem gaf mér til-
efni til að halla mér yfir spegilinn
á þessum sunnudagsmorgni, að
hnippa i þann alþingismann, sem
hann næst hittir á förnum vegi og
biðja hann að ýta á eftir þvi, að
eitthvað sé gert á Alþingi, sem
leysi fjötrana af þeim ótöldu is-
lenzku sjálfboðalium, sem þrá
það eitt að fá að aðstoða aðra. Og
ég bið lesendur Timans að fylgja
þessu máli eftir.
Ef einn sjálfboðaliði aðstoðaði
einn drykkjumann á ári, mætti
búast við, að fimm ef ekki tiu —
aðstandendur nytu góðs af. Hvers
mætti þá vænta af 100 sjálfboða-
iiðum, þegar vitað er, að veruleg-
ur hluti varanlegs afturbata felst
i þvi að geta hjálpað öðrum? Sjá
ekki allir, hversu auðvelt er að
stækka sjálfboðaliðahópinn, að-
eins ef hægt'er að koma hjólinu á
hreyfingu?
Okkur vantar litilfjörlegasta
aðbúnað — veitið okkur hann, og
við getum tekið til starfa. Okkur
vantar aðstöðu til að geta afvatn-
að drukkinn mann i 3-5 sólar-
hringa, þvi á meðan drykkjumað-
urinn er i sárum, er hann opnast-
ur fyrir hjálpinni — fúsastur til að
hefja samstarf, samstarf um
eigin bata.
Með beztu kveöjum,
Steinar Guðmundsson.
Ályktun
kennara
um kjara-
málin
Eftirfarandi ályktun gerði
stjórn Landssambands fram-
haldsskólakennara á fundi sinum
17. marz sl.:
Stjórn Landssambands fram-
haldsskólakennara vitir harðlega
þá stefnu rikisstjórnarinnar að
færa fjármagn svo hundruðum
milljóna skiptir frá launþegum
til atvinnurekenda og ýmissa
milliliða I þjóðfélaginu.
Rikisstjórninni hefur nú þegar
orðið svo vel ágengt við þessa
tilfærslu fjármagns, að nálægt
90% opinberra starfsmanna telj-
ast nú láglaunamenn að mati
stjórnvalda.
Stjórn Landssambandsins var-
ar alvarlega við þessari stefnu
rikisstjórnarinnar og hvetur alla
launþega til að standa saman að
þvi að hrinda þessari harðvitugu
árás á launakjör sin.
SJÁIST
með
endurskini
Véladeild
Sambandsins
HJÓLBARÐAR
HÖFÐATÚNI 8
SIMAR 16740 OG 38900
ATLAS
SUMARDEKK Á
GÖMLU VERÐI
600 —12 M/HV. Hring
F 78 —14 M/HV. Hring
G78 —14 M/HV. Hring
H78 —14M/HV. Hring
G78 —15M/HV. Hring
Atlas jeppadekk:
F 78 —15 M/HV. Hring
G78 —15M/HV. Hring
H78 —15M/HV. Hring
700 —15 —6strigal.
650 —k6—6strigal.
700 —16 —6strigal.
750 — 16 — 6 strigal.
Slétt sumardekk:
600 —16 —4strigal.
650 —16 —6strigal.
kr. 5.357.
kr. 6.886.
kr.
kr.
kr.
7.136.
7.888.
7.559.
kr. 8.200.
kr. 8.635.
kr. 9.101.
kr. 10.370.
kr. 9.436.
kr. 11.636.
kr. 14.346.
kr. 4.766.
kr. 5.734.
Véladeild
Sambandsins
HJÓLBARÐAR
HÖFÐATÚNI 8
SÍMAR 16740 OG 38900
COCKPIT
BRdun 260
1 L 480
Hátal- 30wött
arar 7,9 lítra
eða
Stereo-samstæða i sér gæðaflokki. L 620
Ennþá fáanleg á eldra verði. 40 wött
Sími sölumanns 18785.
15 lítra
L RAFTÆKJAVERZLUN ÍSLANDS HF. Ægisgötu 7 — Sími 17975/76

(|f ÚTBOÐ fP
Tilboð ó&kast i sölu á röntgenfilmum fyrir Borgarspitalan
í líeykjavik,
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri, Frikirkjuvegi 3.
Tilboðin verða opnuð á sama stað miðvikudaginn 30. april
1975, kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
FríkirkjuvegL 3 — Sími 25800
Auglýsicf í Támanum
Níí láfurn við phiups
ÚTVARP fiflgja öllum
mjjum FORD bílum sem
pantanir eru staðfestar
á fgrir mánaðamót
SVEINN Skeifunni 17
EGÍLSSON HF sími 85100