Tíminn - 23.03.1975, Blaðsíða 19

Sunnudagur 23. marz 1975.
TÍMINN
19
Otgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm). Jón Helgason. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gisiason. Ritstjórnarskrifstofur f
Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrif-
stofur i Aðalstræti 7, sfmi 26500 — afgreiðslusími 12323 —
auglýsingasimi 19523.
Verð i lausasölu kr. 35.00.
Askriftargjald kr. 600.OOá mánuði. Blaðaprent h.f..
Rógburður
Til ýmissa vopna er gripið i stjórnmálastælum
— stundum svo lúalegra, að engu tali tekur. í sið-
asta hefti Frjálsrar verzlunar standa þessi orð
feitletruð á ritstjórnarsiðu:
„Eftir siðustu gengisfellingu gekk sú saga fjöll-
unum hærra, að stjórnendur S.l.S. hefðu eitthvert
ekstra skilningarvit, þegar um væri að ræða við-
eigandi ráðstafanir vegna yfirvofandi gengisfell-
ingar. Þótti það þó ekki merkilegt, þegar hafðar
voru i huga meldingar viðskiptaráðherra á Fram-
sóknarfundinum fræga ’ ’.
Vinnubrögðin fara ekki fram hjá neinum. Fyrst
er fitjað upp á kjaftasögu handa þeim að dreifa, er
ginnkeyptir eru fyrir sliku, og siðan er viðskipta-
ráðherra tilgreindur — auðsjáanlega til þess að
gefa þeim rógi byr undir vængi, að hann misnoti
embættisaðstöðu sina. Enn er svo blásið að glæð-
unum með þvi að segja siðar i sömu klausu, að
ýmsir velti þvi fyrir sér, „hvernig S.I.S. fari að þvi
að leysa út á einu bretti vörur fyrir á annað hundr-
að milljónir”.
Hér er vandlega fylgt gömlu formúlunni: Ólyg-
inn sagði mér, og einskis látið ófreistað að koma á
framfæri kveikju að gróusögum, sem höggva i
meira lagi nærri þeim, er þessu er stefnt gegn.
1 þessu sama hefti Frjálsrar verzlunar er svo
önnur ritstjórnargrein, þar sem veitzt er að við-
skiptaráðherra fyrir þær sakir, að hann skyldi á
fundi Framsóknarfélaganna i vetur gera almenn-
ingi grein fyrir þvi, hvernig ástatt var i gjaldeyris-
málum og efnahagsmálum þjóðarinnar. Þetta eru
að sjálfsögðu sakargiftir, sem f.alla um sjálfar
sig. Það er skylda stjórnmálamanna að segja
þjóðinni satt og rétt frá þvi, hvernig högum hennar
er háttað, og þvi fer þess vegna viðs fjarri, að það
geti verið ámælisvert. Hér ber þvi að sama brunni
og áður: Tilgangurinn með svona málflutningi er
meini blandinn.
Þess njótum við nú
Nú er að vonum margt rætt um efnahagsörðug-
leika. Andspænis þeim er ekki úr vegi að leiða hug-
ann að þvi, hvar við stæðum, ef ekki nyti þess við,
er gert var á dögum vinstristjórnarinnar. Hvar
værum við stödd, ef landhelgin hefði ekki verið
færð út, aflað mikils og góðs flota fiskiskipa og
stórfelldar endurbætur gerðar á fiskvinnslustöðv-
unum, svo að nokkuð sé nefnt af þvi, sem þyngst
vegur? Hvernig skyldi vera umhorfs i bæjum og
byggðum hringinn i kring um landið, ef allt hefði
setið þessi ár i sama farinu og á dögum viðreisnar-
stjórnarinnar?
Samt sem áður bryddir sifellt i blöðum Sjálf-
stæðisflokksins á mönnum, sem leyfa sér að halda
fram þeim öfugmælum, að athafnir rikisstjórnar
Ólafs Jóhannessonar á árunum 1971-74 hafi „gert
atvinnulif þjóðarinnar berskjaldað” fyrir erfið-
leikunum.
Þetta er að falsa söguna. Við eigum stjórnar-
stefnunni þessi ár að þakka, að i landinu er full at-
vinna og ekki lakari afkoma en þó er.
— JH
Charles W. Yost, fyrrum sendiherra:
Egyptum kappsmdl að
koma d fullurn friði
Þeir vilja snúa sér að umbótum innanlands
ÞEGAR ég var á ferð i Kairó
seint i febrúar reyndi ég að
gera mér grein fyrir, hvaða
Hkur væru á, að viðleitni
Henrys Kissingers utanrikis-
ráðherra til friðarsamninga
bæri tilætlaðan árangur.
En áður en lengra er haldið
vil ég taka fram, að Kairó ber
nú miklu meiri velmegunar-
blæ en hún gerði fyrir ári. Þá
bar einkum á aukinni trU
landsmanna á eigin getu i
hemaði. NU er trU manna á
velfarnaði bæði i efnahags-
málum og stjórnmálum
greinilega að aukast.
A sérhverju gistihUsi voru
erlendar sendinefndir af ýmsu
tagi. Þarna var á ferð sendi-
nefnd frá Bandarikjunum,
hópur franskra þingmanna og
fjöldi afrikanskra og ara-
biskra stórmenna. Ferða-
menn voru fleiri en þeir hafa
nokkru sinni verið siðan 1967.
Einna mest bar þó á urmul er-
lendra viðskiptafulltrúa, sem
voru komnir á vettvang til
þess að reyna að bera viurnar
I oliuauðinn, sem veitt er til
landsins til þess að treysta
undirstöðu stjórnmálanna og
stuðla að hvers konar þróun.
FÓLKINU heldur áfram að
fjölga gifurlega ört, en unnt
reynist með naumindum að
halda I horfinu bæði með mat-
föng og framfarir i atvinnu-
málum. Horfur á viðunandi
viðgangi þegár fram I sækir
eru nU miklu betri en þær hafa
nokkru sinni verið síðan að
siðari heimsstyrjöldinni lauk.
Þetta veldur þvi, að Egypt-
um er sérstakt kappsmál að
koma á fullum friði. Þann
áhuga verður þó að vega móti
afar sterkum vilja til að ná
aftur yfirráðum á öllum her-
teknu svæðunum og varðveita
einingu Arabarikjanna, en ef
hUn færi Ut um þUfur yrði inn-
streymi oliudollaranna fljótt
að þverra.
Að svo mæltu er timabært
að vikja að nýju að samninga-
viðleitni Henrys Kissingers
utanrikisráðherra. Verður
honum eitthvað ágengt i þvi að
koma á samningum um Sinai?
Vist verður að vona það bezta,
en likurnar á jákvæðum
árangri sýnast hreint ekki
meiri en einn á móti einum.
EGYPTAR munu varla telja
nýja samninga ómaksins
verða nema þeir leiði til af-
hendingar fjallaskarðanna og
Rudei-oliulindanna. En hvað
væru þeir þá tilleiðanlegir að
láta af hendi rakna fyrir þetta
tvennt?
„Hreint ekkert”, sagði opin-
ber talsmaður alveg hiklaust.
Hann átti við, að Egyptar
vildu hvorki afsala sér landi,
sem þeir hefðu áður ráðið yfir,
né láta ísraelsmönnum i té
friðaryfirlýsingu, sem gæfi
þeim átyllu til að reyna að
halda i önnur hernumin svæði
i trausti þess, að þeir yrðu
ekki fyrir hernaðaráreitni.
Egyptar hafa hins vegar
greinilega ekki i huga að hefja
nýja styrjöld i náinni framtið
og forustumenn eru reiðubún-
ir að játa það undir fjögur
augu. Aðkomumanni áskotn-
aðist einhvern veginn sú sann-
færing, að Egyptar ætlist til,
að Bandarikjamenn sannfæri
tsraelsmenn um þetta og þeir
láti sér það nægja. Þessu á
auðvitað að fylgja fram með
afvopnun á þeim svæðum,
sem ísraelsmenn yfirgefa
jafnóöum og friðargæzlusveit-
ir Sameinuðu þjóðanna taka
þau I umsjá sina. Þá sýnist
einnig til þess ætlazt, að
Bandarlkjamenn greiði and-
virði þeirrar oliu, sem ísraels-
menn þurfa á að halda i stað
oliunnar frá Rudeis-lindunum.
MEGINMÁLI skiptir, hvort
tsraelsmenn sætta sig við
þessa óbeinu yfirlýsingu og
láta sér hinar tilætluðu bætur
nægja, eða hvort Kissinger
hefir upp á að bjóða aðrar og
staðbetri ivilnanir i næstu lotu
viðleitninnar. Rabin forsætis-
ráðherra ísraels hefir látið
þau orð falla, að hann hafi
hvorki hug á ábyrgð Banda-
rikjamanna né Bandarikja-
manna og Sovétmanna i sam-
einingu. En hvað sem þvi liður
væru Bandarikjamenn senni-
lega ekki reiðubúnir að lýsa
yfir ábyrgð sinni nema náðst
hefði samkomulag um megin-
drætti allsherjar friðarsamn-
inga. I þeirra augum væri slikt
naumast ómaksins vert þó að
eitthvað teldist hafa miðað
áleiðis.
Hitt verður ekki siður erfið-
ur þröskuldur á vegi Kissing-
ers utanrikisráðherra, að
Egyptar standa á þvi fastar en
fótunum, að aðskilnaður herja
ísraelsmanna og Sýrlendinga
i Golanhæðum verði einnig að
fara fram I vor. tsraelsmenn
eiga enn erfiðara með að
draga her sinn til baka þarna
en á Sinai, enda gæti táknrænt
fráhvarf verið algerlega ófull-
nægjandi i augum Sýrlend-
inga.
Enn er þess að geta, að allt
er á huldu um stöðu Palestinu-
Araba meðan reynt er að þok-
ast áfram skref fyrir skref.
HVER svo sem árangurinn
kann að verða i næstu atlögu
Kissingers utanrikisráðherra
virðast flestir vera á einu máli
um, að hann geti ekki gert öllu
fleiri tilraunir á eigin spýtur.
Ef ekki dragi til úrslita i þetta
sinn verði aðilar allir að setj-
ast að nýju að samningaborð-
um i Genf i vor eða fyrri hluta
sumars.
Egyptar virðast þeirrar
skoðunar, að hin ótrúlega að-
farasemi og hæfni Kissingers
sé senn á þrotum og varla
meiri árangurs að vænta af
viöleitni hans. Rússar og Sýr-
lendingar hafa krafizt þess, að
samningar i Genf hefjist að
nýju. Jafnvel er svo að sjá
sem Israelsmenn hallist á þá
sveif, að betra sé að reyna að
semja um málin i heild en að
láta af hendi hvern molann af
öðrum án þess að fá i staðinn
fullnægjandi samnings-
ákvæði.
HVAR og hvernig eiga svo
Palestinu-Arabar að koma við
sögu?
Egyptar lita svo á, að allir
aðilar eigi að koma sér saman
um, að þeir fái að senda
fulltrúa til samninga viðræðn-
anna i Genf, en þó ekki fyrr en
að „timi sé til kominn”, og
þeir þurfi ekki endilega að
vera viðstaddir i upphafi.
Hverjarhorfur eru þá á góð-
um árangri ef ráðstefnan i
Genf hefst að nýju? Þar verð-
ur óhjákvæmilega að glima
við öll torleystustu deiluefnin,
sem varla hefir verið hreyft
við enn, svo sem vesturbakk-
ann, Jerúsalem, Gólanhæðir,
og Sharm el Sheikh. Erfiðast
verður þó —• en jafnframt
mikilvægast — að koma á
raunverulegum og varanleg-
um friði milli tsraelsmanna og
Araba. Þó að allt gengi að ósk-
um gæti það tekið langan
tima, jafnvel tvö eða þrjú ár.
HVAÐ eru Arabar reiðubúnir
að biða lengi?
Egyptar vekja athygli á þvi,
að siðan i októberstyrjöldinni
hafi hvorki heimamenn né
fuiltrúar annarra Arabarikja
lagt jafn hart að Sadat forseta
að gripa til vopna og þeir áður
gerðu. Þeir gera sér einnig
vonir um, að hið nýja and-
rúmsloft stjórnmálanna, eða
hinn aukni máttur oliusölu-
rikjanna, muni sannfæra tsra-
elsmenn um. að dráttur sé
þeim ekki hagstæður lengur.
Er þetta skynsamlega
ályktað1?
Verða tsraelsmenn reiðu-
búnir að siá verulega af kröf-
um sinum? Hversu lengi eru
Sýrlendingar og Palestinu-
Arabar skvldugir hvað þá fús-
ir að biða?
Þessum mikilvægu spurn-
ingum er.enn ósvarað.