Tíminn - 06.04.1975, Blaðsíða 4

4
TÍMINN
Sunnudagur 6. aprfl 1975.
Meðal gegn elli
Fyrir skömmu fór gripa-
hiröirinn Medsjid Agajev i há-
fjallaþorpinu Tikjaband i Azer-
bajdzjan á eftirlaun við hátið-
lega athöfn. Hann var ekki fús
til að fara á eftirlaun, þó að
hann væri orðinn 139 ára og
hefði unnið við griparækt i 120
ár. Þessi elzti borgari Sovétrikj-
anna er við hestaheilsu, atorku-
samur og iðinn.
Allir vita, að vinnan göfgar
manninn, hjálpar honum til að
varðveita vinnuhæfni sina langt
fram eftir aldri. 1 Sovétrikjun-
um fara karlmenn á eftirlaun,
þegar þeir eru 60 ára, en konur
55 ára.
43 milljónir manna fá eftur-
laun i Sovétrikjunum. Fimmti
hluta allra eftirlaunþega, og
þrir af hverjum fjórum fötluð-
um, halda áfram að vinna og fá
bæði eftirlaun og kaup. Eru það
aðeins efnalegar ástæður, sem
liggja til þess, að fólk, sem er á
eftirlaunum hjá ri'kinu, vill
heldur vinna?
Svör við þessum spurningum
er að finna i niðurstöðum rann-
sókna, sem visindamenn við
Stofnun vinnuhæfni og vinnu-
hagræðingar fatlaðra i Lenin-
grad gerðu. Þeir skipulögðu
skoðanakönnun meðal þeirra,
sem voru komnir á eftirlauna-
aldur og höfðu ekki lagt niður
vinnu.
Aðeins 30% þeirra, sem tóku
þátt i skoðanakönnuninni,unnu
af efnalegum ástæðum. Aðrir af
félagslegum. Svör margra
hljóðuðu á þessa leið: „Vinnan
veitir mér siðferðilega fullnæg-
ingu.”. „Samband við vinnu-
félaga eykur lifsánægjuna.”
„Ég get ekki hugsað mér lifið án
starfs.”
Það kom i ljós, að veikindi
meðal eftirlaunþega, sem voru
viö vinnu, voru tiltölulega
sjaldgæf. Aftur á móti leiddu
rannsóknirnar i ljós, að eftir-
launafólk, sem hafði lagt niður
vinnu, var oftar veikt og leitaði
oftar læknis vegna imyndaðra
sjúkdóma.
Starfsfólk við visindastofnun
rikisnefndarinnar, sem fjallar
um hagnýtingu vinnukrafts, átti
fundi við fólk/sem hafði haldið
áfram að vinna um tiu ára
skeið. Læknisskoðun leiddi i
ljós, að hjá 39% fundust engar
aukabreytingar i átt til elli, hjá
45% varð vart við smábreyting-
ar, og hjá 16% fundust greini-
legar breytingar. Hjá þeim,
sem höfðu látið af störfum, leit
myndin allt öðru visi út. Hjá
18% varð ekki vart neinna
breytinga i elliátt, smá-
breytingar fundust hjá 49%, og
hjá 33% voru miklar breytingar.
Haustið 1973 tók rikisstjórn
Sovétrikjanna þá ákvörðun að
laða vinnufært fólk á eftirlauna-
aldri til vinnu, og fékk það ýmis
friðindi: Vinnudagurinn var
styttur niður i 6 stundir, árleg
sumarfri voru lengd og vinnu-
kröfurnar ekki eins harðar.
Þá komu 16 þús. eftirlauna
þegar i Moskvu til vinnu. 1
nokkrum fyrirtækjum borgar-
innar hefur eftirlaunafólki verið
gefinn kostur á þvi að vinna
hluta úr degi, eða þrjá til fjóra
daga i viku. Stuttur vinnutimi
hentar vel konum á eftirlaun-
um, sem hafa látið af störfum
og sjá nú um heimili eða barna-
börn.