Atuagagdliutit - 10.12.1998, Blaðsíða 6

6 • TORSDAG 10. DECEMBER 1998
ATUAGAGDLIUTIT

Kunngissakkut 1970-imi Knud Rasmussenillu angalaqataa Qaavigarsuaq. Aarrup niaqua Tronfølgerparret i 1970 sammen med Knud Rasmussens rejsefælle Qaavigarsuaq. Gaven
tunissutigineqarpoq. var et hvalroskranie.
Sirius-imut tikeraarneq
- 1994-imi Tunumiipputit,
tikeraarnerli tamanna ilisi-
masaqarfigivallaanngilar-
put?
- Namminerisamik angala-
nera peqqutaavoq. Qimussi-
mik alapernaarsuisut Sirius
Dronning Sonja-lu tikeraar-
pagut, ullualuillu Sirius-pat-
ruljen Daneborg-imi najuga-
qatigaagut. Timmisartorluta-
lu assigiinngitsut avannaa-
niittut kujataaniittullu tike-
raarpagut.
Taamani ukiuuvoq, siso-
raatinillu nassarpugut. Misi-
gisaq nuannivissortuuvoq.
Kiisami silamik iluatsitsivu-
gut, angumeriniakkagullu ta-
maasa angumeralugit.
Tamanna Tunumi najuga-
qarfigineqanngitsuusoq tike-
raarparput, piniariartarfiillu
inuerunnerit arlallit allallu
takusarpagut. Norskit ilaga-
lugit tamanna tikeraarlugu
nuannerpoq, piniariartarfiim-
mi arlallit norskinit pigine-
qarnikuupput. Tamakku
1920-kkunneerlutillu 1930-
kkunneersuupput, ilaallu
1954 tikillugu inoqarsimap-
put.
Kalaalimerngit
Inoqanngitsuiunngilarli,
Nerierit Inaat-nummi mitta-
riaqarpugut orsersoriartorlu-
ta - taannalu Illoqqortoormiit
eqqaaniippoq - tikiffitsinnilu
nerisassanik sassaalliisimap-
put, soorlu mattak, imaallaat
ikinngutitta norsket kalaallit
nerisassaataat taanna mamar-
luinnarlunilu immikkuulla-
rissoq misilippaat.
- Ikinngutivillu taanna qa-
noq igaat?
- Oqartariaqarpunga uanga
kisingajamma nerigakku.
Norsket nalorngissutigaat
mamarissanerlugu, taamaari-
armatalu misigaanga uanga
taakkununnga naleqqiullu-
nga Kalaallit Nunaanni anga-
qaanerit. Taava eqqarsartar-
punga: Ukiut 10.000-it matu-
ma siorna Jylland-ip Kitaa
taama isikkoqarsimavoq.
- Ujaqqanik katersisarpit?
- Naagga, imatorsuunngit-
soq. Aap, ilaannikkut, ujaq-
qat ilisimasakiffigivallaaqi-
gakkit, nalunnginnakkulu ka-
tersakka sumut pissanersut.
Kaasarfimmiorisarpakka,
kaasarfimmiorereeraangak-
killu allaffiup qaanut ilisar-
pakka, tassaaneereeraanga-
mik immaqa amusartumut i-
kineqartarput, naggataagut
eqqaavimmut iginneqan-
ngikkaangamik. Tamatuma
tungaanut ukiut tallimat i-
ngerlasinnaasarput, Dronnin-
gi ukiuni arlalissuarni misi-
littagaqareerluni qularuteqa-
rani oqarpoq.
»Naasunnguaq«
llaqutariit Kalaallit Nunaan-
ni nalaattarsimasaannik arla-
linnik dronningi oqaluttuar-
poq. Kunngissap Frederiup
puisissimanera ilisimaneqar-
luarpoq, siornagullu tusarta-
reerparput prins Henrik pini-
alunnermik aamma nuan-
narisaqartoq. Dronningip
nassuerutigaa Prinsip Kalaal-
lit Nunaanni piniartarnini
manna tikillugu iluatsitsivi-
givallaarsimanngikkaa, kisi-
annili sivikitsumik aavaqa-
taallunilu puisinniaqataasar-
simavoq.
- Taamatullu sivikitsumik
piniarniartarneq piniarner-
tut taaneqarsinnaanngilaq...
Ilumut taamaappoq,
dronningi nassuerpoq. - Taa-
matut piniarneq uatsinnit pif-
fissaqarfiginerullugu inger-
lanneqartariaqarpoq. Ajor-
nannginneruvorlu naasor-
tarneq. Tikiunnissap tungaa-
nut allamut nikinneq ajor-
put...
Dronningip naasunik so-
qutiginninnera kinguneqar-
poq 1970-imi llloqqortoor-
miut avataanni qaasuitsup
killeqarfianik qaangiilluni
kuisinnermi. Atsiunneqar-
porlu »Naasunnguaq«.
- 1970-imi Tunumi naasu-
mik sneanemone-mik naa-
sortarputit, naatsorsuutigi-
samit kujasinnerujussuarmi
naasuusumik. Naasorsiorneq
aamma soqutigisaraajuk?
- Aap, ilisimasaqarfigerpi-
anngilakkali. Maluginiartu-
aannarsimavara suut tum-
maarinerlugit, nunap qaava-
niippata ataaniippataluunniit.
Kalaallillu Nunaanni immik-
kooruteqarluinnartuupput,
silaannarmi atoruminaakka-
luaq tupinnaannartumik assi-
giinngitsut amerlapput. Ilar-
passui Danmarkimi ilisima-
reerpagut, allalli immikkoru-
teqartuupput.
Nunatta silaata dronning Margrethe atugarliortiinnanngilaa. Nanortallip oqaluffiata eqqaani pisuttuamermi seqinnarissuaq.
Helt kan dronning Margrethe nu ikke klage over vejret i Grønland. Her skinner solen under en spadseretur ved Nanortalik Kirke.
lermik sungiussisimanerullu-
nga.
- Kalaalimerngit qanoq i-
gaagit?
- Mattak kisingajaat misi-
linnikuuara, taannali mama-
rilluarpara - pingaartumik
ooqanngitsoq. Iluareqqusaa-
ginnarlunga taama oqanngi-
langa, isumaqarpungali ma-
marluinnartuusoq. Uiga, er-
nikka ukuaralu aamma taama
isumaqarput.
- Soorunami pisuni allani
kalaalimerngit assigiinngit-
sut ussertarpagut, soorlu soo-
runami tuttu, aqissit...aam-
mattaarlu puisip neqaa misi-
linnikuuarput, misilittarnera-
li akuttuvoq.
- Aamma Nanortalimmi
tunisassiariligaat misilippa-
gut, taakku Kina-mut tunini-
assamaagaat. Misilillugit nu-
annerpoq mamarlutillu.
Pissanganassaaq kineserit
mamarissaneraat. Allatorlu-
innarmi nerisassioriaaseqar-
put, takussavarpulli.../7)!aa.v-
sinnaavoq kalaallit nerisas-
saataat taakkununnga tul-
luuttut.
Inuk siulleq
Dronningip Sirius aamma
Tunu eqqaaqqippai, nunalu
oqaluttuassartalik eskimuut
nunaliffigisimasaattut ilisar-
naatilik, ukiullu hundredek-
kaat aallartinneranni ilisima-
sassarsiornersut Danmarkimi
oqaluttuarisaanermut ilaasut
soqudginaatillit.
- Eqqumiiginarpoq eqqar-
saatigalugu nuna tamanna ul-
lumikkut ilisimasassarsior-
nerit nalaannitulli isikkoqar-
mat. Soorlu aput taamaattar-
toq, sumiikkaluaraanni tama-
tigut siulliulluni tumiliorto-
qartarluni. Tamaani tume-
qanngilaq, isiginnittoqarsi-
mananilu. Tamatigut nam-
mineq inuk siulliusarpoq.
- Arlaanullu aputaarussi-
masumut pilluni tupeqarfi-
ASS7 FOTO: AG-ARKIV