Tíminn - 25.06.1976, Side 8

8
TÍMINN
Föstudagur 25. júnl 1976
Saga Jónsdóttir og Þórir Steingrimsson.
hinn mergjaða texta, hvort sem
það nú annars var I grobbsögum
frá þvl i gamla daga, þegar torf-
ur af ungum og efnuðum herra-
mönnum sveimuðu kringum
hana, eða þegar hún selur
auglýsingar fyrir timarit, eða
þá þegar allt var að sökkva i
myrkan lög kreppunnar og allra
vonbrigðanna.
Margir hafa hugsað sér frú
Wingfield fingerðari en þetta —
en það verður að segjast eins og
er, að það er langt siðan við hér
höfum séð jafngóð tilþrif i leik.
Vafalaust á leikstjórinn Gisli
Haildórsson sinn þátt I þvi
hvernig þarna var gripið á hlut-
unum, og sú mynd er Sigurveig
Jónsdóttir dregur upp af þessari
harmþrungnu, en baráttuglöðu
manneskju er sannfærandi i
bezta lagi. Það sem einna helzt
mátti finna að, var sparikjóll
frúarinnar, sem varðveittur var
frá hinum gömlu góðu dögum.
Hann var of spaugilegur til þess
að svara til þess þunga undir-
straums, sem náðst hafði i
verkiö fram til þess tima.
Saga Jónsdóttir fór með hlut-
verk ógiftu stúlkunnar Láru.
Hún er fötluð og fær enga menn I
heimsókn.
Lára leikur sér að'glerdýrum,
sem eru skáldamál eða likinga-
mál höfundarins, og hún spilar
ónýtar grammófónplötur, sem
lika eru stllbragð fremur en
músik.
Hlutverk Láru býður ekki upp
á jafnstórbrotinn leik og hlut-
verk móðurinnar. Lára býr við
mikla einangrun, tilbúinn heim
með glerdýrum, heim sem er
mjög ólikur þeim er móðir
hennar telur eftirsóknarveröari
en flest annaö, en er þó ef til vill
ekki minni tilbúningur en gler-
dýrin þegar á allt er litið. Mann-
lýsing er ef til vill inntakið I
túlkun Sögu Jónsdóttur á þessu
hlutverki. Hin endanlega út-
koma verður áhrifamikil við
skoðun á leik hennar i hlutverk-
inu. Lára er vandasamt hlut-
verk og Saga Jónsdóttir gerði
þvi nærfærin skil.
Aðalsteinn Bergdallék soninn
Tom, sem er sögumaður um
leið. Ég hefi áður séð Aðalstein I
hlutverki og brást hann ekki
vonum minum nú.
Hinn bókmenntalegi texti
sögumanns gefur óvenjulegt
tækifæri til framsagnar. Má
vera að notalegur rabbstlll henti
ekki alveg nógu vel þarna það
þarf arnsúg af vængjum þessa
texta, sem vinnur I öðrum kraft-
fleti en sjálft leikverkið, en
myndin af Tom sýnir okkur að
þarna er leikaraefni á ferð.
Þórir Steingrlmsson fór meö
hlutverk unga mannsins, sem
kom og fór. Hann hefur rétt út-
lit, og ég er ekki viss um að það
hefði haft meiri áhrif, ef leik-
stjórinn heföi „mýkt” hann
meira. Þetta er „amerlsk týpa”
I bak og fyrir.
Glsli Halldórsson leikstýrði
þessu verki, en hann hefur sem
kunnugt er starfað með Leikfél-
agi Akureyrar I vetur. „Sér-
fræðingar” munu eitt og annað
geta fundið að þessari sýningu.
GIsli hefur tekið sér stöðu bók-
menntamegin við skilgreiningu
þessa verks, og er ég honum
sammála um það. Meira
„blues”, Alabama, eða Mississ-
ippi hefði ekki hjálpað þessu
neitt, þvi að næringin er úr
textanum fyrst og fremst I
þessu verki.
Þýðing Glsla Asmundssonar
féll vel-að anda verksins.
Leikmynd gerði Jónas Þór
Pálssonfrá Sauðárkróki og var
hún ágæt og nýttist sviðið vel.
Það er ekki neinn vafi á þvl,
að Leikfélag Akureyrar eykur
hróður sinn I höfuðstaðnum
mikið með þessari vönduðu sýn-
ingu á Glerdýrunum, og hún
segir okkur eitt og annað lika
um leiklistina sem slika, að það
er t.d. viðar guð en I Görðunum.
Jónas Guðmundsson
LEIKFÉLAG AKUREYRAR
Glerdýrin
eftir
Tennessee Williams.
Þýðandi:
Gisli Asmundsson.
Leikstjóri:
Gisli Halldórsson
Leikmynd:
Jónas Þór Pálsson
GESTALEIKUR A
LISTAHATÍIÐ
Cr Glerdýrunum. Aðalsteinn Bergdal, Sigurveig Jónsdóttir og Þórir Steingrlmsson I hlutverkum sinum.
Leiksigur á listahátíð
GLERDÝRIN
í seinustu viku frumsýndi
Leikfélag Akureyrar Glerdýrin
eftir Tennessee Williams I
Reykjavlk, en þetta var einn
áhugaverðasti atburður lista-
hátlðarinnar sælu, hvað varðar
leikhúsfólk. Það er ekki á
hverjum degi sem virðulegt
leikfélag utan af landi kemur I
bæinn með sýningu.
Til Akureyrar er tæplega
klukkustundar flug frá okkur,
en leikhúslega séð gæti hún allt
eins verið hinum megin á
hnettinum — frá sjónarmiði
okkar hér fyrir sunnan.
Það, sem einkum gerir það
áhugavert að fá Akureyringa
hingað, var það, að þörfin fyrir
að sjá ný andlit á sviðinu var
orðin brýn. Ekki svo að skilja,
að verið sé að lasta heima-
menn, öðru nær, en það er nú
einu sinni svo, að kringum leik-
húsin starfar fámennur kjarni,
sem ber hita og þunga dagsins,
og þar sem leikhúsin I höfuð-
borginni eru aðeins tvö, þá
verður veturinn dálitið dapur-
legur og tilbreytingarlltill þegar
fer að liða á. — Svo var það hitt,
aö umbrotasamir timar hafa
veriö hjá Leikfélagi Akureyrar,
en það hafði á slðasta ári klofn
aö, frá leiklistarsjónarmiðinu
a.m.k., klofnað I Alþýðuleikhús
og Leikfélag Akureyrar.
Bæöi þessi félög virðast þó
hafa dafnað bærilega, annað fer
með Bronkó um landið og hoss
ast með pólitik yfir fjallaskörð
og holótta vegi, og vegnar vel að
margra sögn, og hitt félagið,
sjálft Leikfélag Akureyrar
starfar með miklum blóma.
Leikfélag Akureyrar varð
atvinnuleikhús fyrir rúmlega
tveim árum. Fastráðið starfs-
fólk er þó aðeins átta manns, en
á siðasta leikári fóru 38 leikarar
þó með 80 hlutverk á vegum
félagsins.
Þrátt fyrir ýmsa örðugleika,
fámenni i heimabyggðinni, auk
annars, er Leikfélag Akureyrar
um margt vel i stakk búið. Það
byggir á gamalli hefð og langri
sögu, og hefur á að skipa mikil-
hæfum leikhússtjóra og vel
menntuðum, en það er Eyvind-
ur Erlendsson, en auk þess hafa
GIsli Halldórsson leikari og
fleiri gestir unnið með félaginu
að undanförnu, og á það vafa-
laust sinn þátt i velgengni
félagsins.
Gisii Halldórsson setti m.a.
upp Glerdýrin, sem nú verður
fjallað ofurlitið um.
sonurinn vinnur fyrir þeim I
vöruhúsinu, en undirbýr I leyni
svipuð ferðalög og faðir hans
gerði aö veruleika.
, Margir telja, að Glerdýrin séu
ekki I hópi beztu verka
Tennessee Williams, svona frá
leikhússjónarmiði séö, en hvað
um það, þetta verk, þótt ekki sé
það agnúalaust, er ritaö af
kunnáttu sem mjög fáir rithöf-
undar hafa á valdi sinu. Guðs-
neistinn er nefnilega ekki öllum
gefinn.
Þannig ber texti meistarans
uppi það sem veikast er frá hinu
leiklega sjónarmiði, sum sé
sögumann, en sá er talinn meðal
neyðarúrræða rithöfunda —
næst á eftir heildarútgáfum I
dýru bandi.
Glerdýrin minna um margt á
Sporvagninn Girnd, sem Þjóð-
leikhúsið sýndi I vetur. Þetta er
stilleg hliðstæða fremur en bein
endurtekning, en sannar þó
regluna, að leikskáld séu I raun-
inni alltaf að segja sömu hlut-
ina, —að skrifa sama verkið, en
nóg um það.
Hlutverk I Glerdýrunum eru
fá, aðeins fjögur. Frú Wingfield,
Lára dóttir hennar og sonurinn
Tom, og að lokum kemur ungur
maður i heimsókn, Jim.
Sigurveig Jónsdóttir fer með
hlutverk frú Amöndu, sem telja
verður mesta hlutverk þessa
leiks. Sigurveig er aðdáunaverð
leikkona og naut sin vel i þessu
hlutverki og hefur greinilega
gefið sér tima til þess að móta
Glerdýrin
Glerdýrin er sjónleikur eftir
Tennessee Williams, en leikinn
samdi hann árið 1945 og var
þetta fyrsta leikrit hans, sem sló
i gegn.
Leikurinn gerist á „sérsviði”
hans, ef svo mætti orða þaö, I
suðurrikjum Bandarikjanna og
segir frá einstæðri konu og
tveim börnum hennar.
Það eru erfiðir timar og frúin
reynir að halda I horfinu. Eigin-
maðurinn hafði áður fengiö sig
fullsaddan af þeim skömmtum,
sem frúin gefur nú börnunum,
í og er flúinn til Suður-Ameriku,
eða guð veit hvað. Frú Amanda
i Wingfield tregar liðna daga,
biðla og gósseigendur, reisn og
leiki auðstéttanna og hefur
íj mestar áhyggjur af fatiaðri
; dóttur sinni, sem aldrei fær
unga menn i heimsókn.
| Það eru erfiðir timar og