Tíminn - 13.02.1977, Blaðsíða 26

26
Sunnudagur 13. febrúar 1977
Rússa
Nýárshátiðin er ein stærsta
hátib barna og fulloröinna i
Sovétrikjunum. Siöan áriö 1700
hefur hátiöin veriö haldin siö-
asta kvöldiö í desember. Margt
hefur breytzt á þessum h.u.b.
þremur öldum, en skreytt
grenitréö meö kertunum, ljósa-
dýröin og kátur félagsskapurinn
allt til morguns — þettá hefur
staöiö af sér timar.s tönn og lifir
enn sem vinaleg hefö.
Þaö var Pétur mikli Rússa-
keisari, sem innleiddi þann siö
aö byrja nýja áriö i janúar, og
gaf hann út sérstakt lagaboö þar
aö lútandi: „...áriö skal nú ekki
lengur reiknast frá 1. septem-
ber, heldur frá 1. janúar 1700.
Og til merkis um góöa byrjun á
nýrri öld skulu allir óska öllum
til hamingju meö hiö nýbyrjaöa
ár... Meöfram aöalgötum skal
skreyta hús og hliö meö grein-
um af furu, greni og einiberja-
runni... Skjóta skal af litlum
fallbyssum og öörum skotvopn-
um, flugeldar skulu sendir á loft
upp, eftir þvi sem hver og einn
hefur tækifæri til, og bál skulu
tendruö...”
Janúarhátiöina bar upp á
„Heiiögu dagana” en þaö var
gömul rússnesk alþýöuhátiö,
sem hófst upp úr vetrarsól-
......
hvörfum. Frá fornu fari haföi
þessi hátiö markað lok uppskeru
timans og byrjun undirbúnings
undir nýja sáötiö. Veöurfariö og
stjörnurnar áttu aö segja mönn-
um fyrir um framtiðina, gefa
góð ráö varöandi bezta árstim-
ann til aö hefja sáningu, veita
upplýsingar um stærö uppsker-
unnar o.s.frv. Ýmsar helgiat-
hafnir voru viðhafðar i þvi skyni
aö gera náttúruna hliðholla bú-
skapnurn. Stór bál vcru kveikt
til þess aö ljósið og hitinn kæmu
sem fyrst til baka, og á götum
og torgum flutti fólk sem klætt
var I grimur fugla ug annarra
dýra, heilar leiksýuingar.
Liöur i hátiöahöldunum var
veizluborö, sem bændurnir
kepptust við aö hlaöa þeim af-
uröum sem þeir vildu gjarnan
uppskera i rikum mæli á árinu.
Margir réttir voru búnir til úr
svinakjöti, enda var svinið frjó-
semistákn.
A þessum árstima var einnig
mikið um kirkjulega hátiöis-
daga. Fyrstur var sá merkasti,
jólin, (25. desember) og siöastur
Dagur konunganna þriggja (6.
jan). Menn hófu jólaundirbún-
inginn strax daginn áöur meö
þvi aö fasta allan daginn, þar til
fyrsta stjarnan birtist á kvöld-
Liöur i hátiöahöldunum er hlaöiö veizluborö
Fólk klætt ieikbúningum fer meösöngi og dansium göturnar
himninum. Eftir kvöldguðs-
þjónustu i kirkjunni var boröuð
hógvær föstumáltiö. A Degi
konunganna þriggja blessuöu
prestarnir vatniö I skirnarfont-
um, brunnum og ám. Aö þvi
loknu var vatniö álitiö heilagt og
taliö aö það byggi yfir lækninga-
mætti.
Aörir siöir, sem upprunnir eru
frá konungunum þremur, lifa
enn jafnt meöal trúaöra sem
trúlausra. 1 gamla daga reyndu
ungar stúlkur aö spá um fram-
tiö sina kvöldiö fyrir Dag kon-
unganna þriggja. Aöalspurning-
in var, hverjum þær myndu
giftast. Gott ráö til aö fá upp-
lýsingarum þar var aö fleygja
stigvéli út um hliöiö, og benti þá
stigvélatáin i þá átt sem hinn
tilvonandi myndi koma úr.
Einnig mátti heyra nafn manns-
ins I Iskri hliösins þegar þaö var
opnaö.
Sá siöur aö hafa skreytt greni-
tré meö kertum inni i stofu hjá
sér á gamlárskvöld fór ekki aö
breiöast út af alvöru fyrr en á
sovéttimanum, þ.e. eftir bylt-
inguna 1917. Aö fornum siö
fagna menn nýju ári klæddir
nýjum fötum, ættingjum og vin-
um eru gefnar gjafir og send ný-
árskort. Margir kjósa helzt að
fagna árinu i hópi nánustu ætt-
ingja og vina, yfir hlöönu veizlu-
boröi. 1 fjölbýlishúsum hefur sá
siöur komizt á aö opna dymar
fram i stigaganginn áöur en
setzt er til boröa, og bjóöa þar
meö öllum inn, sem leiö eiga
hjá.
Aörir, og þá einkum ungt fólk,
vilja heldur fagna. nýári i fjöl-
mennari félagsskap. Stórdans-
leikir eru haldnir i félagsheimil-
um, klúbbum og á veitingastöö-
um.
Sovétrikin eru stórt land. Viö
Kyrrahafsströndina, lengst i
austri, eru áramótin 8 stundum
fyrr á ferðinni en i Moskvu. En
siöirnir eru hvatvetna I heiðri
haföir. Nokkrum minútum fyrir
miönætti á hverjum staö senda
útvarp og sjónvarp út heillaósk-
ir til fólksins frá miðstjórn
kommúnistaflokksins, Æösta-
ráöinu og rikisstjórninni. Og
þegar klukkan slær i tólfta og
siðasta sinn lyfta allir glösum
og skála fyrir nýju ári. Siöan er
gengiö til borðs. Veizlan heidur
áfram alla nóttina með leikjum,
söng og dansi.
Grenitrén sem seld eru fyrir
áramótin eru frá þar til geröum
gróöurstöövum, þar sem þau
hafa vaxið i 10-15 ár. Stærsta
grenitréö, u.þ.b. 30 metra hátt,
ersettuppi Kreml-höllinni, þar
sem haidinn er mikill nýárs-
fagnaöur fyrir börn á nýársdag,
en slikar skemmtanir eru
haldnar i ótal klúbbum, leikhús-
um og tónleikahöllum út um allt
land.
AfiFrost og litla stúlkan Snjó-
korn eru persónur sem fylgja
áramótahátiöinni. Þau sjást
ekki aöeins á barnaskemmtun-
um, heldur einnig i heimahús-
um, þvi aö hægt er aö panta
heimsókn þeirra gegnum þar til
géröar skrifstofur, og koma þau
þá hlaöin gjöfum og óska öllum
árs og friðar.
Sleftaferö á nýárshátift
Nýárs
hátíð