Fréttablaðið - 05.03.2006, Qupperneq 62

Háskóli Íslands hefði þurft
að meina að minnsta kosti
300 nemendum inngöngu í
skólann eða grípa til sam-
bærilegra aðhaldsaðgerða
til að láta enda ná saman á
síðasta ári. Til stendur að
endurskoða reiknilíkanið
sem metur fjárþörf skólans.
Háskóli Íslands fór rúmlega 200
milljónum fram úr fjárveitingum
samkvæmt kennsluuppgjöri
Háskóla Íslands á síðasta fjárlaga-
ári. Það er ígildi um 320 nemenda
í virku námi. Alls eru um 9.500
manns skráðir til náms við Háskóla
Íslands og hefur stúdentum fjölg-
að um rúmlega þriðjung frá árinu
1999.
Fjárveitingar ríkisins til
Háskóla Íslands byggja á reikni-
líkani sem hefur verið við lýði frá
árinu 1999 þegar ríkið og skólinn
gerðu með sér þjónustusamning.
Líkanið metur fjárþörf skólans og
úthlutar fé í samræmi við það.
Reiknilíkanið byggir á sænskri
fyrirmynd sem lagað var að
íslenskum aðstæðum í samstarfi
stjórnvalda og Háskóla Íslands.
Það skiptir kennslugreinum upp í
sjö flokka, misdýra eftir kennslu-
háttum. Í 1. flokki eru hug- og
félagsvísindagreinar, sem fá um
395 þúsund krónur á hvern nem-
anda. Í 7. flokki er tannlæknadeild
sem fær rúmar tvær milljónir á
hvern nemanda. Menntamálaráðu-
neytið miðar ígildi nemanda við 30
þreyttar einingar á skólaári og er
því virkur nemandi ekki það sama
og skráður nemandi.
Þegar þjónustusamningurinn
var gerður árið 1999 var kveðið á
um hámarksfjölda nemenda, sem
miðaði við 4.500 virka nemendur á
samningstímanum. Nemendum
fjölgaði hins vegar talsvert meira
en gert var ráð fyrir. Árið 2003
var þakið hækkað í 4.900 nemend-
ur en það sprakk líka fljótlega. Á
heimasíðu Háskóla Íslands kemur
fram að 5.930 stúdentar voru
skráðir í nám veturinn 1998 til
1999. Í október árið 2002 voru þeir
orðnir 8224 og í janúar síðastliðn-
um voru 9.526 nemendur skráðir
við Háskóla Íslands.
Hvorki menntamálaráðuneytið
né Háskóli Íslands sá þessa miklu
fjölgun fyrir, og var jafnvel gert
ráð fyrir að stúdentum við HÍ
myndi fækka eftir að nýir háskól-
ar kæmu á markaðinn. Annað kom
á daginn.
Í ljósi hinnar miklu fjölgunar
var ákveðið að afnema ákvæðið
um hámarksfjölda nemenda, en
háskólinn ber þess í stað ábyrgð á
því að halda sig innan fjárlaga-
rammans. Þannig stendur það til
dæmis að upp á Háskóla Íslands
að ákveða hvort það eigi að grípa
til frekari fjöldatakmarkana en
gert er. Hann hefur reyndar þegar
gripið til ýmissa aðhaldsaðgerða;
innritanir eru ekki jafn sveigjan-
legar og áður og færri er veitt
undanþága um inngöngu án stúd-
entsprófs en áður. Háskóla Íslands
er hins vegar vegar óheimilt sam-
kvæmt lögum að taka upp skóla-
gjöld til að ráða fram úr fjárhags-
vanda sínum.
Starfsmenn Háskólans gagn-
rýna reiknilíkanið fyrir að meta
ekki raunverulega fjárþörf skól-
ans, auk þess sem það taki ekki til-
lit til kjarasamninga kennara og
ríkissins. Menntamálaráðuneytið
viðurkennir að sumar forsendur
líkansins séu úreltar – til dæmis í
ljósi breyttra kennsluhátta í
sumum greinum – og til stendur
að taka það til gagngerrar endur-
skoðunar. Þar verður í fyrsta lagi
litið til vægisins milli reikniflokka,
en samstaða virðist vera um að
lægstu flokkarnir séu of lágir. Þá
hefur húsnæðissþáttur líkansins
verið gagnrýndur en fasteigna-
verð hefur hækkað svo mikið und-
anfarið að það hefur farið fram úr
þeim vísitölum sem hafðar eru til
hliðsjónar.
Skólagjöld og fjöldatakmark-
anir eru hápólitísk mál. Stúdenta-
ráð Háskóla Íslands meðal annars
haldið því fram að hvort tveggja
sé til þess fallið að draga úr jafn-
rétti til náms. Hingað til hefur
stefnan verið sú að Háskóli Íslands
sé þjóðskóli sem eigi að vera öllum
opinn óháð fjárhag hvers og eins.
Nema stjórnvöld ákveði að auka
fjárveitingar til Háskóla Íslands
verulega, hlýtur Háskóli Íslands
að standa frammi fyrir róttækri
stefnubreytingu. Því vaknar sú
spurning hvort sé líklegra til að
draga úr, eða stuðla að, jafnrétti
til náms: fjöldatakmarkanir eða
skólagjöld? Og enn fremur, hvers
vegna er annar kosturinn þegar
leyfilegur samkvæmt lögum en
ekki hinn? bergsteinn@frettabladid.is
5. mars 2006 SUNNUDAGUR26
Sendu SMS skeytið
BT 3XF á númerið 1900
og þú gætir unnið!
Við sendum þér spurningu. Þú svarar með því að sendaSMS skeytið BT A, B eða C
á númerið 1900.*Aðalvinningur er 50” SONY Plasma sjónvarpað verðmæti 1.500.000 kr.Rosalegir aukavinningar : Panasonic heimabíó • GSM símar • 32” JDV LCD sjónvarp • PSP tölvur • SONY myndavélar •TOSHIBA fartölvur • PS2 tölvur • Gjafabréf á Tónlist.is • SONY MP3 spilarar • MEDION tölvur + 19” skjár • Bíómiðar á myndina Yours, mine and ours • Kippur af Pepsi • Enn meira afDVD, CD´s, VHS, tölvuleikjum og fleirra!
-00K00GED
Frumsýnd 10. mars
2 foreldrar, 18 krakkar!
Fjörið er endalaust!
000
1.500
50”
Sjónvarp
AÐAL-
VINNINGUR!
TAK
TU
ÞÁ
TT!
SMS
LEIK
UR �������
VINNUR!
*Aðalvinningur verður dreginn út úr öllum innsendum SMS skeytum. Með því að taka þátt ertu kominn í SMS klúbb. 99 kr/skeytið
AÐALBYGGING HÁSKÓLA ÍSLANDS Starfsmenn Háskólans gagnrýna að reiknilíkanið sem metur fjárþörf skólans horfir framhjá ýmsum þáttum og metur ekki raunkostnað. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA
DEILDIR HÁSKÓLA ÍSLANDS
Reiknilíkanið byggir á reglum númer 646
um fjárveitingar til háskóla, samkvæmt
20. grein laga númer 136/1997 og er frá
5. október 1999. Framlaginu er ætlað að
standa undir kennsluþættinum í skóla-
rekstri, meðal annars kennslu, þjónustu,
húsnæði, búnaði og annarri aðstöðu sem
nemendum skólans og starfsmönnum
hans er látin í té.
Nemendur eru flokkaðar í sjö flokka
eftir námbrautum og er fjárframlag á hvern
nemanda mishátt eftir flokkum:
Flokkur 1. Kennslan fer bæði fram í
fyrirlestrum og æfingatímum. Undir þetta
fellur nám á sviði félags- og mannvísinda,
landafræði, guðfræði og lögfræði. Framlag
á hvern nemanda er 395 þúsund krónur.
Flokkur 2. Kennslan fer bæði fram í fyr-
irlestrum, æfingatímum og með verkleg-
um æfingum í notkun sérhæfðs búnaðar.
Undir þetta fellur nám á sviði tölvufræða
og stærðfræði. Framlag á hvern nemanda
er 625 þúsund krónur.
Flokkur 3. Kennslan fer fram í fyrirlestr-
um, æfingatímum og verklegri þjálfun við
meðhöndlun sjúklinga undir handleiðslu.
Undir þetta fellur nám á sviði hjúkrunar-
fræða. Framlag á hvern nemanda er 668
þúsund krónur.
Flokkur 4. Kennslan fer fram í fyrir-
lestrum, æfingatímum og æfingakennslu
undir handleiðslu kennara. Undir þetta
fellur kennaranám og nám á sviði uppeld-
isfræða. Framlag á hvern nemanda er 703
þúsund krónur.
Flokkur 5. Kennslan fer fram í fyrirlestr-
um, æfingatímum og verklegum æfingum
á rannsóknastofum og í notkun sérhæfðs
búnaðar. Undir þetta fellur nám á sviði
verkfræði, tæknifræði, eðlisfræði, efna-
fræði, lyfjafræði, jarðfræði og lífvísinda.
Námið felur að jafnaði í sér verulega þjálf-
un í hönnun eða rannsóknastofuvinnu.
Framlag á hvern nemanda er 899 þúsund
krónur.
Flokkur 6. Kennslan fer fram í fyrirlestr-
um, æfingatímum, verklegum æfingum á
rannsóknastofum og verklegri þjálfun við
meðhöndlun sjúklinga undir handleiðslu.
Undir þetta fellur nám í læknisfræði. 1.254
þúsund krónur.
Flokkur 7. Tannlæknanám. Framlag
á hvern nemanda er er 2.095 þúsund
krónur.
Framlög ríkisins á hvern nemanda
VILL Í FREMSTU RÖÐ
HÁSKÓLI ÍSLANDS
Rúmum tvö hundruð milljónum
fram úr fjárveitingum ríkisins
Félagsvísindadeild
Skorir:
Bókasafns- og upplýsingafræði-
skor
Félagsfræðiskor
Félagsráðgjafarskor
Mannfræði- og þjóðfræðiskor
Sálfræðiskor
Stjórnmálafræðiskor
Uppeldis- og menntunarfræði-
skor.
Fjöldi nemenda: 2.456
Deildarforseti: Ólafur Þ. Harð-
arson
Guðfræðideild
Fjöldi nemenda: 151
Deildarforseti: Einar Sigurbjörns-
son
Hjúkrunarfræðideild
Fjöldi nemenda: 582
Deildarforseti: Erla Kolbrún
Svavarsdóttir
Hugvísindadeild
Skorir:
Bókmenntafræði- og málvís-
indaskor
Enskuskor
Heimspekiskor
Íslenskuskor
Sagnfræði- og fornleifafræðiskor
Skor rómanskra og klassískra
mála
Skor þýsku og Norðurlandamála
Fjöldi nemenda: 1.962
Deildarforseti: Oddný Sverris-
dóttir
Lagadeild
Fjöldi nemenda: 576
Deildarforseti: Páll Hreinsson
Lyfjafræðideild
Fjöldi nemenda: 148
Deildarforseti: Þorsteinn Loftsson
Læknadeild
Skorir:
Læknisfræðiskor
Geisla- og lífeindafræðiskor
Fjöldi nemenda: 473
Deildarforseti: Stefán B. Sig-
urðsson
Raunvísindadeild
Skorir:
Stærðfræðiskor
Eðlisfræðiskor
Efnafræðiskor
Líffræðiskor
Jarð- og landfræðiskor
Matvæla- og næringarfræðiskor
Fjöldi nemenda: 1.028
Deildarforseti: Hörður Filippusson
Tannlæknadeild
Fjöldi nemenda: 68
Deildarforseti: Sigfús Þór Elíasson
Verkfræðideild
Skorir:
Umhverfis- og byggingarverk-
fræðiskor
Véla- efna- og iðnaðarverkfræði-
skor
Rafmagns- og tölvuverkfræðiskor
Tölvunarfræði- og hugbúnaðar-
verkfræðiskor
Umhverfis- og auðlindafræðaskor
Fjöldi nemenda: 847
Deildarforseti: Sigurður Brynj-
ólfsson
Viðskipta- og hagfræðideild
Skorir:
Viðskiptaskor
Hagfræðiskor
Fjöldi nemenda: 1235
Deildarforseti: Gylfi Magnússon