Fréttablaðið - 20.08.2006, Qupperneq 10

20. ágúst 2006 SUNNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Sögurnar, tölurnar, fólki›.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður
Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á
FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING:
Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Kr. 1100 fyrir fullorðna
Ferjugjald, vaffla
og kaffi/kakó
Kr. 600 fyrir börn
Ferjugjald, vaffla
og safi
Nánari
upplýsingar
www.videy.com
533 5055
Vöfflur og
Viðey
Uppgötvaðu Viðey
Kaffisala
kl. 13 – 17
Skólar landsins taka flestir til
starfa á næstu dögum. Eins og
gengur er tilhlökkunin mismikil
hjá krökkunum en mest er spenn-
an örugglega hjá þeim sem eru að
koma í fyrsta sinn í skólann. Öll
eigum við minningar frá fyrstu
skóladögunum okkar. Framandi
umhverfi, ókunnugir krakkar og
kennarinn, ókunnug fullorðin
manneskja sem allt í einu var orðin
hluti af lífinu manns. Ég varð fyrir
því óláni að besta vinkona mín,
sem var árinu eldri en ég, hóf
skólagöngu sína með hinum sex
ára börnunum á Siglufirði. Ég gat
engan veginn sætt mig við það
óréttlæti að fimm ára mættu ekki
fara í skóla og til að losna við tuðið
í mér ákváðu foreldrar mínir að
senda mig í tónlistarskólann. Ég
var himinlifandi, þangað til mér
var sagt að fyrst þyrfti að innrita
mig. Einhverra hluta vegna hélt ég
að innrita hlyti að vera það sama
og að hárreita, en það var eitt það
versta óþokkabragð sem ég þekkti.
Eftir því sem innritunardagurinn
færðist nær, því áhyggjufyllri
varð ég en um leið ákveðnari í því
að láta þetta ekki yfir ganga þegj-
andi og hljóðalaust. Ég lofaði sjálf-
um mér að þegar skólastjórinn
myndi byrja á að hárreita mig, þá
myndi ég bíta karlinn – fast. Ég
mætti með mömmu sem kynnti
mig fyrir skólastjóranum, vinaleg-
um manni með rólyndislegt yfir-
bragð. Ég stífnaði allur upp þegar
hann lagði höndina á kollinn á mér
og sagði; velkominn Illugi minn.
Ég er ekki viss um að ég hefði
fengið inngöngu í Tónlistarskóla
Siglufjarðar ef ég hefði ákveðið að
vera fyrri til og bitið manninn
þegar hann klappaði mér svo góð-
lega á kollinn. Sennilega hefði mér
ekki verðið hleypt í nokkurn skóla
næstu árin.
Mikilvægasta skólastigið
Gríðarlega mikið er undir því
komið að það takist að nýta vel
tíma grunnskólabarnanna, allt frá
fyrsta degi. Það þarf ekki að fjöl-
yrða um hversu menntun barnanna
skiptir miklu máli. Á undanförnum
árum hafa Íslendingar komist í hóp
þeirra þjóða þar sem lífsgæði eru
mest. Það er mikið afrek að kom-
ast úr því að vera ein fátækasta
þjóðin og í það að verða ein sú rík-
asta. En til þess að halda þessari
stöðu og til þess að gera enn betur
þurfum við að halda áfram að bæta
menntakerfið okkar. Grunnskól-
inn er hvað mikilvægastur því þar
er lagður sá grunnur sem allt hitt
byggir á. Það verður að játast að
það eru vonbrigði að grunnskól-
arnir á Íslandi skuli ekki koma
betur út úr alþóðlegum samanburði
en raun ber vitni.
Besti grunnskólinn
Háskóli Íslands hefur sett sér það
markmið að komast í hóp 100
bestu háskóla heims. Það er metn-
aðarfullt markmið og gott í sjálfu
sér en ég er ekki viss um að HÍ
geti náð því. Háskóla- og vísinda-
samfélag heimsins er margbrotið
og flókið og margt sem þarf að
breytast í HÍ til að þetta markmið
geti orðið annað en metnaðarfullt
viðmið. En við eigum að spyrja
okkur: Hví skyldum við ekki setja
okkur það markmið að íslenski
grunnskólinn verði sá besti í
heimi. Hvað kemur í veg fyrir að
svo sé? Við eigum nefnilega alveg
möguleika á að gera það. Við
höfum efnahagslega getu til þess
og íslensk börn eru jafn vel gefin
og önnur börn í öðrum löndum.
Það er auðvitað margt sem við
þurfum að laga til að hægt sé að ná
þessu markmiði. Við þurfum
meðal annars að auka virðinguna
fyrir starfi kennara, bæta mennt-
un þeirra, lengja hana og dýpka.
Við þurfum líka að auka fjöl-
breytni og samkeppni til þess að
laða fram það besta í skólastarf-
inu og mörg önnur verkefni bíða.
En það eru engar óyfirstíganlegar
hindranir á veginum. Við eigum að
hugsa stórt, stefna hátt og gera
miklar kröfur um árangur.
Menntun skapar jöfnuð
Það samfélag sem hefur þróast
hér á landi undanfarinn áratug og
hálfan er samfélag tækifæranna.
Aukið frelsi á öllum sviðum mann-
lífsins hefur breytt svo þjóðlífinu
að fá dæmi eru um svo snögg
umskipti í sögu þjóðarinnar. Ein
afleiðingin er sú að nú sjást launa-
tölur sem hingað til hafa verið
óþekktar hér á landi. Menntun
skilar, á ákveðnum sviðum, mjög
miklum afrakstri. Þar með eykst
bilið á milli þeirra sem hafa há
laun og þeirra sem hafa lág laun,
undan því verður vart komist.
Þetta veldur mörgum áhyggjum.
En það versta sem við gætum gert
er að reyna að hækka skattana á
þeim sem hafa hærri laun, þar
með minnkum við hvatann hjá
öllum launþegum til að grípa tæki-
færin og skapa auð. Það besta sem
við getum gert er að skapa þjóðfé-
lag sem býður upp á jöfn tæki-
færi. Það gerum við fyrst og
fremst með því að búa til afburða-
gott menntakerfi. Við eigum að
stefna að því að krakkarnir sem
nú hefja nám í grunnskóla útskrif-
ist úr besta grunnskóla í heimi.
Þannig búum við til þjóðfélag
jafnra tækifæra og velmegunar.
Góður skóli – jöfn tækifæri
Í DAG
GRUNNSKÓLINN
ILLUGI
GUNNARSSON
Tólf fyrrverandi
Í það minnsta tólf fyrrverandi ráðherrar
Framsóknarflokksins voru á flokksþing-
inu í gær og á föstudag en flokkurinn
hefur á að skipa sex ráðherrum í
ríkisstjórninni. Ráðherrarnir
fyrrverandi voru Árni Magnús-
son, Jón Kristjánsson, Ingibjörg
Pálmadóttir, Páll Pétursson,
Jón Helgason, Tómas Árnason,
Ingvar Gíslason, Vilhjálmur
Hjálmarsson, Finnur Ingólfsson,
Guðmundur Bjarnason, Stein-
grímur Hermannsson
og vitaskuld Halldór
Ásgrímsson.
Skrapp og
skokkaði
Árni Magnús-
son þurfti að
gera að hlé
á þingsetu sinni í gær. Hann kom til
fundar og kaus til embættis formanns
en þusti svo á braut því vitaskuld þurfti
hann, eins og aðrir starfsmenn
Glitnis, að taka þátt í Reykjavík-
urmaraþoninu. Að hlaupi
loknu kom Árni aftur
til þings og tók þátt í
varaformannskjörinu.
Þess má geta að hann
blés vart úr nös eftir
sprettinn enda vel
á sig kominn
líkam-
lega.
Þökulagði garðinn
Guðni Ágústsson rifjaði upp gömul
kynni þeirra Jóns Sigurðssonar í ræðu
eftir að úrslit í varaformannskjörinu
voru ljós. Þeir eru gamlir samstarfs-
menn úr ungliðahreyfingu Fram-
sóknarflokksins og rifjaði Guðni upp
að einn góðan veðurdag hefði Jón
borið að garði þar sem Guðni og
Margrét kona hans voru að byggja
sér hús á Selfossi. Ekki þótti
Guðna gott að horfa upp á
Jón verkefnalausan og lét
hann því þökuleggja garð-
inn. Hafði Jón vit á því að
snúa þökunum rétt, með
græna litinn upp, sagði
Guðni og uppskar hlátur
viðstaddra.
bjorn@frettabladid.is
Jarðskjálftar eru þeirrar náttúru að leiða út spennu sem hleðst upp í skorpu jarðar. Flokksþing Framsóknarflokks-ins megnaði hins vegar ekki að leysa út þá spennu sem hlað-
ist hefur upp á yfirborði flokksstarfseminnar á liðnum misser-
um.
Halldór Ásgrímsson gerði flokkinn að frjálslyndum stjórn-
málaflokki í evrópskum stíl. Stór hluti flokksmanna sýnist á
hinn bóginn aldrei hafa sætt sig við nýtt hlutskipti. Spenna milli
nýs tíma og rómantíkur horfinnar aldar hlaut því að byggjast
upp.
Gamli Þverárhlíðarhreppurinn í Borgarfirði var dæmigerður
sveitahreppur þar sem framsóknarmenn höfðu sterk pólitísk
tök. Nú segja kunnugir að flokkurinn sæki þangað varla fleiri
atkvæði en fjögur. En þessi gróskumikla en fámenna sveit hefur
á undanförnum árum alið af sér ekki færri en fimm doktora til
starfa í þekkingarsamfélagi nútímans.
Þessi smáa tölfræði lýsir þeim umskiptum sem orðið hafa í
íslensku samfélagi. Gamli Framsóknarflokkurinn sem átti stærð
sína og áhrif að þakka samhentu fjölmennu bændasamfélagi og
sterkum samvinnufyrirtækjum framleiðslusamfélagsins kemur
ekki aftur. Héðan af verður hann aðeins rómantísk ímynd þeirra
sem henni unna.
Hitt er annað að ugglaust er unnt að breyta Framsóknar-
flokknum aftur í þá veru að hann vinni til skiptis til hægri og
vinstri og láti af öllum metnaði um fastmótaða pólitíska sýn á
framtíðina. En það er hins vegar ekki jafn auðvelt þegar aflið
sem fyrrum stóð að baki er ekki lengur til. Það sá Halldór
Ásgrímsson.
Með kjöri Jóns Sigurðssonar sýnast framsóknarmenn hafa
valið til forystu pólitíska framlengingu fráfarandi formanns.
Keppinautur hans fór fram sem fulltrúi nýrrar kynslóðar en
sótti helst fylgi í raðir gamla rómantíska hluta flokksmanna. Og
varaformaðurinn var endurkjörinn með glæsibrag úr þeirra
véum.
Í þessu ljósi verður ekki séð að flokksþingið hafi breytt miklu.
Engin spenna var leyst úr læðingi. Svar fékkst ekki við þeirri
spurningu hvers konar flokkur framsóknarmenn vilja vera til
þess að mæta viðfangsefnum nýrrar aldar.
Sú breyting er helst fyrirsjáanleg í kjölfar flokksþingsins að
nýr formaður muni leggja meiri rækt en áður var gert við að
halda hæfilegum raka á rótum gömlu flokksrómantíkurinnar.
Þannig má búast við meiri málamiðlunum.
Fyrstu merkin þar um felast í því að báðir armar flokksins
lýstu því yfir að leggja ætti Evrópuumræðuna til hliðar um sinn.
Þetta gerist þó að við blasi að einmitt á næsta kjörtímabili geti
spurningar þar að lútandi í fyrsta sinn orðið raunhæf álitaefni.
Trúlega hefur það verið innanflokkspólitísk nauðsyn að ná
fram samhljómi um þetta viðfangsefni. Þar hafa stundar hygg-
indi legið að baki. Það léttir tímabundið á spennunni.
En mála sannast er að allar líkur eru á að sú stóra spurning
verði sett á dagskrá af öðrum öflum í samfélaginu en stjórn-
málaflokkunum. Vera má fyrir þá sök að skemmra sé til þess en
menn ætluðu að Framsóknarflokkurinn eins og aðrir flokkar
komist ekki hjá því að taka afstöðu í þessum efnum.
Að öllu virtu má segja að Framsóknarflokkurinn hafi valið að
vísu lítt þekktan en trúverðugan og traustan formann án þess að
svara spurningum kjósenda um það á hvaða vegferð flokkurinn
er. Til hvers var Halldór Ásgrímsson að hætta á þessu sumri?
SJÓNARMIÐ
ÞORSTEINN PÁLSSON
Framsóknarflokkurinn:
Hefur eitthvað breyst?
Við eigum að stefna að því að
krakkarnir sem nú hefja nám
í grunnskóla útskrifist úr besta
grunnskóla í heimi. Þannig
búum við til þjóðfélag jafnra
tækifæra og velmegunar.