Fréttablaðið - 21.10.2007, Side 27

Eins og til að marka þessi ævi-
skil sýndi Bourgeois fyrsta „klef-
ann“ 1974, ‘The Destruction of
the Father’ (Tortíming föðurins)
– hellir með sveppakenndum
formum í rauðu ljósi. Hún segir
verkið tjá hið ‘ógnarlega matar-
borð fjölskyldunnar þar sem fað-
irinn situr sjálfumglaður fyrir
endanum. Og hvað geta börnin
og konan gert? Þau sitja þarna
þegjandi. Móðirin reynir auðvit-
að að gera harðstjóranum, eigin-
manninum, til geðs. Börnin eru
full örvæntingar... og í örvænt-
ingu þrifum við manninn, hent-
um honum á borðið, skárum hann
í bita og gleyptum í okkur.’ Þessi
óhefðbundna útgáfa af sunnu-
dagssteikinni bætir við og skýrir
hugarheim Bourgeois.
Þegar hún birti safn æskuljós-
mynda í tímaritinu Artforum
1982 var titillinn ‘Barnamisbeit-
ing’ og snerist um ensku barn-
fóstruna Sadie „en hún svaf hjá
pabba... Þið spyrjið væntanlega,“
skrifaði Bourgeois, „hvernig
standi á því að í millistéttarfjöl-
skyldu hafi ástkona verið þarna
eins og hvert annað húsgagn? Jú,
ástæðan er sú að mamma tók
þessu og það er leyndardómur-
inn. Af hverju gerði hún það? Og
hvaða hlutverki gegndi ég þá í
þessum leik? Ég var peðið. Sadie
átti að vera þarna sem kennari
minn en þú mamma notaðir mig
til að fylgjast með eiginmanni
þínum. Þetta er barnamisbeiting.
Af því Sadie, ef ég má segja svo,
átti að vera fyrir mig. Þess í stað
sveik hún mig. Ég var skramb-
inn hafi það ekki aðeins svikin af
pabba heldur líka af henni. Þetta
voru tvöföld svik.“
Maður þarf ekki að þekkja sögu
Bourgeois til að skynja verkin en
ég skil þó ekki af hverju sýning-
arskráin ýjar aðeins að greininni
en rekur hana ekki. Sumir segja
að listakonan hafi ekki aðeins
nýtt sér eigin sögu heldur fært
hana ærlega í stílinn – en gera
góðir sögumenn það ekki alltaf?
Eftir að Bourgeois kom sér
upp stórri vinnustofu 1980
stækkuðu verkin. Í „Cells“, sem
skírskota bæði til „klefa“ og
„frumna“ raðar hún líkamshlut-
um, garnkeflum, fötunum sínum,
risastórum karlmannafrakka,
speglum og rúmum í vírbúr eða
klefa. Yfir einum þeirra trónir
auðvitað könguló.
Kannski er svífandi brons-
stytta af nöktum hauslausum
karllíkama frá 1993, ‘Arch of
Hysteria’ (Bogi móðursýkinnar),
frekara tákn um frelsi hennar,
ku vera líkami aðstoðarmanns
hennar. Líkaminn fettir sig í
boga og vísar til hugmynda
franska læknisins Jean Martin
Charcot, kennara Freuds. Verk
Bourgeois bergmála Sókrates:
ekki þess virði að lifa óathuguðu
lífi.
Eftir að hafa unnið í öll hugs-
anleg efni hneigðist Bourgeois
til saumaskapar – saumar fígúr-
ur úr frotté með kunnuglegum
þemum. Listamenn eins og Ólaf-
ur Elíasson vinna tæknilega full-
komin stórverk með hópi sér-
fræðinga – saumaskapur
Bourgeois minnir á að einföld
útfærsla getur rúmað stórbrotn-
ar hugmyndir. Líkt og ‘kúnstug-
heita-kabínett’ fyrri alda er síð-
asti salurinn fullur af gömlum og
nýjum smáverkum sem hnykkja
á sífelldum skírskotunum Bour-
geois í eigin verk.
Í Hauser & Wirth-galleríinu
innan um glæsibúðirnar á Bond
stræti er sýning á nýjustu verk-
um Bourgeois: styttur sem hún
býr til með því að dýfa fötunum
sínum í gifs og móta í skúlptúra
sem minna á skúlptúrana sem
hún gerði fyrst með skýjakljúf-
ana í augsýn. Hálsmálin umhverf-
ast í form sem minna bæði á
varir og sköp. Föt tengjast oft
atburðum, fataverkin vísa því
enn til endurminninga. Og föt
hafa skipt hana máli alveg frá
því hún var stelpa í Channel-kjól-
um.
Bourgeois sást ekki á opnun
Tate-sýningarinnar, hefur í
rúman áratug sjaldnast yfirgefið
híði vinnustofunnar – dauðtákn-
rænt að hún bjó til verk sem heit-
ir ‘Lair’, (Híði), 1962. Á hverjum
laugardegi er hún með opið hús
þar sem listamenn bera verk sín
undir hana. Reyndar liggur henni
svo lágt rómur núorðið að aðstoð-
armenn hennar mæla fyrir henn-
ar munn. En eins og sýningin í
Tate Modern sannar enn einu
sinni er rómurinn í verkum Bour-
geois bæði sterkur og magnaður
– og egóið nógur efniviður í rúma
sjö áratugi.
Mannslíkam-
inn tekur á sig
margar myndir
í verkum Bour-
geois. Í ‘Arch of
Hysteria’, 1993,
er karllíkaminn
‘móðursjúkur’,
ekki kvenlík-
aminn eins og
í sálfræðikenn-
ingum 19. aldar
sem verkið vísar
í. Cheim & Read,
Galerie Karsten
Greve, Hauser &
Wirth.
LJÓSMYND: ALLAN
FINKELMAN. © LOUISE
BOURGEOIS MEÐ
GÓÐFÚSLEGU LEYFI TATE
MODERN.
Óhapp!
„Þetta er "stundarfriður" okkar
tíma og ég vona að sýningin fái
engan frið fyrir æstum áhorf-
endum.“
Silja Aðalsteinsdóttir, tmm.is
HamskiptinLEG
Þau eru á fjölunum núna
eftir Bjarna Jónsson eftir Hugleik Dagsson og Flís
Yfir 9.000 áhorfendur og
12 Grímutilnefningar
„...hárrétt blanda af gáfuleg-
heitum og fíflagangi.“
Helga Rakel Rafnsdóttir, Kistan.is
Síðasta sýning 24. nóvember.
eftir Franz Kafka
Sjáðu og heyrðu meira á leikhusid.is
Fimm spennandi verk í Þjóðleikhúsinu
Rómuð uppfærsla Vesturports
„Nýstárleg og skemmtileg
leiksýning“. Elísabet Brekkan, Fréttablaðið
Síðasta sýning 1. desember.NÝTT
ÍSLENSKT
NÝTT
ÍSLENSKT
NÝTT
ÍSLENSKT
Barnasýningin GOTT KVÖLD í Kúlunni – hugljúf sýning með söngvum
HJÓNABANDSGLÆPIR í Kassanum – áleitið verk um ástina eftir Eric-Emmanuel Schmitt