Fréttablaðið - 21.10.2007, Qupperneq 85

Og sögurnar halda áfram í allri
þeirri rökkurró sem Múla-
kampurinn býr yfir og við
hlustum þangað til við heyrum
í pabba sem hengir af sér í for-
stofunni; hann hengir af sér
bláa mittisúlpu með svörtum
loðkraga og fer úr skónum í
forstofunni og kemur inn til
okkur í sögurnar í terlínbuxun-
um með leðurbelti og mynd af
vængstórum erni á sylgjunni.
Hann sest hjá okkur en hann er
ekki fyrr kominn inn en sög-
urnar þagna og fjólurauða ljós-
ið yfir mömmu dofnar. Hann
hefur greinilega ekkert með
sögurnar hennar að gera, hún
kærir sig að minnsta kosti ekk-
ert um að hann hlusti á þær. Í
staðinn puðrar hún kannski í
hann einhverju um matinn,
éttu þetta, Ólafur, éttu hitt, og
segir okkur svo að fara að sofa
– inn að sofa, Ásta, Stella, Bíbí,
Fiddi, og ekkert múður. Og þótt
pabba hafi kannski langað til
að segja okkur frá því að hann
hafi einmitt verið að færa
Fimmaura-Dísu smáolíu í
braggann, henni veiti nú ekki
af, kellingunni, þá höfum við
krakkarnir hennar mömmu
ekkert gott af því að hlusta á
eitthvert kjaftæði um mellu-
kellingar sem taka á móti heilu
rútubílahlössunum af her-
mönnum og fá fyrir greiðann
brennivín og nælonsokka.
Hvaða greiða? Það kemur
okkur alls ekkert við – inn að
sofa, Ásta, Stella, Bíbí, Fiddi,
heyriði það, og ég sé að græna
ljósið sem fylgir pabba dofnar
líka þegar ég halla inn til okkar
og leggst í neðri koju, Stella í
efri koju, Ásta á hermanna-
bedda við gluggann og Fiddi
litli í rúmið hennar mömmu.
Ég vakna ekki þegar mamma
kemur inn og leggst í rúmið
hjá Fidda og heldur ekki þegar
Stella hvíslar, eða var það
kannski Ásta, yfirleitt var það
hún sem hvíslaði:
– Góða nótt, Bíbí.
Um nóttina sé ég Fimmaura-
Dísu á skjánum einsog ég hef
svo oft gert áður. Ég læðist inn
í braggann hennar, mold á gólf-
um og steinar. Fimmaura-Dísa
er lítil kona og sífull en hún
rífur aldrei kjaft, hún er bara
inni hjá sér í rorrandi friði með
sitt brennivín. Hún kallar á
mig til að sýna mér nýfædda
kettlinga af því að hún veit um
ást mína á dýrum. Ég skoða
kettlingana en forðast hana og
ég forðast líka eldinn í bragg-
anum sem tekur hana með sér.
Ég sé hana hverfa í reyk og eld
einsog braggann hennar og allt
annað sem henni tilheyrir.
Ég þori ekki að nefna neitt
þegar ég vakna. Ég vil ekki að
það sem ég sé komi fram, vil
ekki heldur að mér verði kennt
um og að mér verði refsað en
ég verð fjandi niðurlút og
beygð þegar ég heyri að Fimm-
aura-Dísa hafi brunnið inni í
bragganum sínum með öllu
sem henni tilheyrði.
Seinna segi ég mömmu frá
annarri mynd sem birtist á
skjánum. Mér finnst ég vera
að klæða gömlu konuna, sem
mamma vann hjá á Kirkjubæj-
arklaustri þegar hún var að
kynnast pabba, í fölbleikan
náttkjól og leggja hana til í
rúminu sínu og kveikja á
kertum allt í kringum hana.
Ég segi mömmu frá þessari
mynd strax.
Ég sé að hún verður óróleg í
augunum og hún pírir þau
þegar hún skammar mig fyrir
vitleysuna í mér alltaf hreint.
Ég verði bara að fara að læra
að haga mér einsog manneskja.
Hvernig standi á því að ég láti
alltaf einsog fífl, ég sé sama
fíflið og pabbi, ég sé líka jafn-
ljót og hann með augun út úr
höfðinu og með þessa líka
ömurlegu kryppu sem hún hafi
svo oft velt fyrir sér hvað hafi
eiginlega að geyma.
Um kvöldið er okkur sagt að
gamla konan á Klaustri hafi
dáið um nóttina.
– Þú verður að reyna að
hemja þig, Bíbí, segir mamma
og gefur mér á kjaftinn til að
leggja áherslu á orð sín.
Ég verð nú kannski ekki
beint fallegri eftir höggið en
mér er sama fyrst henni er
það. Mig munar heldur ekkert
um að taka við því sem mér
ber og ég laumast út í móann.
Ég velti mér í grasinu, faðma
jörðina, finn vernd í grænk-
unni og ét grasið, ég háma í
mig grasið og verð loksins
örugg og stálslegin með grænt
grasið í kringum mig og ofan í
mér.
Bíbí Ólafsdóttur
Ný ævisaga eftir Vigdísi Grímsdóttur skáldkonu er
væntanleg á markað og er það í fyrsta sinn sem Vigdís
leggur fyrir sig hið erfiða form ævisögunnar. Sagan af
Bíbí Ólafsdóttur heitir bókin og hér að neðan er birtur
12. kafli sögunnar: Horfin í eld og reyk.
Múlakampur: Þar sem nú á dögum
standa verslunarhallir og háhýsi við
Suðurlandsbrautina var Múlakamp-
urinn. Þar bjó ég frá 1953 til 1964 og
mér leiddist aldrei.
Bíbí Ég stend fyrir framan stofu-
gluggann á húsinu okkar í Múla-
kampi sem kallað var Björk. Mér
fannst ótrúlega gaman að bregða
mér í allra kvikinda líki, fyllibyttu-
gervið var mjög vinsælt.
Elliott Erwitt fæddist 1928 í Frakk-
landi af rússnesku foreldri. Hann
fór að taka myndir þegar hann var
í hernum og var tekinn í Magnum-
hópinn 1953. Hann hefur verið
formaður Magnum í þrjú tímabil.
Hann hefur ljósmyndað fyrir
bækur, í tímarit og í auglýsingar
um fjörutíu ára skeið. Átti skamm-
an feril sem leikstjóri heimildar-
mynda og hefur unnið í sjónvarpi.
Síðasta bók hans, Unseen, er
nýkomin út. Verk hans finnast í
söfnum um allan heim. Hann var
heiðraður fyrir ævistarf sitt.
Ralph Gibson fór að taka ljós-
myndir þegar hann gegndi her-
þjónustu. Hann var aðstoðarmað-
ur Dorotheu Lange um skeið og
vann með Robert Frank. Frá 1970
hefur hann einkum unnið fyrir
bækur en það ár kom út verk hans
Somnambulist. Hann hefur unnið
á Leica í fjörutíu ár eingöngu og
segist aðeins hafa áhuga á ljós-
mynd sem listformi. Verk hans eru
í flestum virtari söfnum heims.
Gibson var heiðraður fyrir framlag
sitt til listrænnar ljósmyndunar.
Heinz Kluetmeier er fæddur í
Berlín en alinn upp í Milwaukee
í Bandaríkjunum. Hann hóf
feril sinn hjá AP en lauk námi
sem verkfræðingur og starfaði
sem slíkur en tók alltaf myndir í
frístundum. Hann var fastráðinn
til Time 1969 og tók myndir bæði
fyrir Life og Sports Illustrated.
Hann á að baki hundrað forsíður
á því íþróttablaði og var um síðir
ráðinn myndaritstjóri þess. Hann
nýtur gríðarlegrar virðingar
íþróttamanna í heimalandi sínu,
segist ekki mikið fyrir tækni,
aðalatriðið sé tilfinningin. Hann
er heiðraður fyrir framlag sitt til
íþróttaljósmyndunar.
Eugene Richards er fæddur í Massachusetts. Hann var settur á ljósmyndaverkefni þegar hann neitaði að gegna herþjón-
ustu 1968. Hann afplánaði þjónustu í Arkansas þar sem hann var um eins og hálfs árs skeið við að mynda fátækt. Verkefni
hans hafa síðan einkennst af ríkri þörf til að sýna samfélagið: kynþáttamisrétti í heimahéraði hans, pólitískir flóttamenn,
eiturlyfjasjúklingar og fólk með krabbamein eru meðal þekktra viðfangsefna hans í sjö bókum. Hann er margverðlaunaður:
„Við höfum skyldu til að sýna heiminn eins og hann er svo það megi breyta honum,“ segir hann. Richards er heiðraður fyrir
heimildarljósmyndir.