Fréttablaðið - 20.11.2007, Blaðsíða 16

16 20. nóvember 2007 ÞRIÐJUDAGUR
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
■ Neðanjarðarlesta-
kerfið í London er
það elsta í heimi, en
fyrsta lestin ferðaðist
undir borginni 10.
janúar 1863, fyrir
næstum 145 árum síðan. Kerfið
er líka eitt það lengsta í heimi, en
leiðirnar eru samtals um 408 kíló-
metrar á lengd, talsvert lengra en
vegalengdin milli Reykjavíkur og
Akureyrar á þjóðvegi 1. Í kerfinu
eru 275 stöðvar. Að jafnaði fara
um 3 milljónir farþega í lestirnar
á dag. Neðanjarðarkerfi er varla
réttnefni, því 55 prósent af lestar-
teinunum eru raunar ofanjarðar,
aðeins undir miðborginni eru
lestirnar á ferð undir fótum og
dekkjum vegfarenda á yfirborðinu.
NEÐANJARÐAR:
3 MILLJÓNIR Á DAG
„Ég er farinn að hafa meira á tilfinningunni
að ég eigi heima í þessu landi og hef meiri
áhuga á því sem gerist og er til umfjöll-
unar í samfélaginu eins og til dæmis
Reykjavík Energy Invest og því máli.
Það er að sjálfsögðu hluti af lífi mínu
núna þó að slík mál séu mér ekki
jafn mikilvæg og íþróttir en ég er
atvinnuþjálfari í sundi. Íþróttir eru líf
mitt,“ segir Nenad Milos, þjálfari hjá
Sundfélagi Hafnarfjarðar. „Við vorum
með Íslandsmeistara mótið, ÍM 25, í
sundi um helgina. Það góða
við það var að sund-
mennirnir voru spenntir
og sundið gekk vel hjá
þeim en svo er margt
fram undan hjá okkur.
Í desember er Evrópu-
meistaramót í Ungverjalandi, í mars er stórt
mót í 50 metra sundlaug í Hollandi og svo eru
Ólympíu leikarnir árið 2008 og það er auð-
vitað hápunkturinn og nokkuð sem við
hlökkum til árið 2008. Það góða er að
mínum krökkum gengur vel. Ég er með
hamingjusamt fólk í kringum mig.“
Nenad segir að íslenskt sund sé alltaf
að verða betra og betra. „Sundmenn-
irnir fara batnandi í íþrótt sinni og við
eigum sundmenn sem eru mjög ham-
ingjusamir. Við verðum að horfast í augu
við það vandamál að við erum að
missa sundmenn úr íþróttinni,
þeir hætta snemma að synda
og keppa og það er synd. Við
verðum að finna leið til að
halda sundmönnum lengur í
sundinu.“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? NENAD MILOS, ÞJÁLFARI HJÁ SUNDFÉLAGI HAFNARFJARÐAR
Sundmenn hætta of snemma
Baldur Pálsson er slökkviliðsstjóri
á Austurlandi og jafnframt Austur-
landsgoði. Hann segir að það gangi
ágætlega að samræma þetta
tvennt. Slökkviliðið bregðist við á
ögurstund, til dæmis sjúkraflutn-
ingum og slökkvistarfi. Sem
Austur landsgoði sinni hann sál-
gæslu eins og hver annar prestur
og haldi blót.
Baldur hefur lengi verið í Ása-
trúarfélaginu en aðeins verið goði
í tvö ár. Hann vann eiðinn á alls-
herjarþingi á Þingvöllum sumarið
2005. Goðorðið á Austurlandi
hefur farið ört stækkandi síðustu
árin og eru nú 40-50 menn í Ása-
trúarfélaginu fyrir austan en
Baldur segir að starf goða sé ekki
annasamt þó að það hafi breyst
mikið síðustu árin.
„Hlutverk mitt er að halda utan
um þetta starf hér fyrir austan,
vera í sambandi við þá sem eru
ásatrúar, halda blót og síðan er
þetta líka sálgæsla eins og hjá
prestum. Ef upp koma einhver
vandamál hjá fólki bregst ég við og
veiti því aðstoð,“ segir hann.
Stefnt er að því að fjölga goðun-
um til að sinna öllum þeim sem
eru ásatrúar og bíður Baldurs og
annarra goða sú vinna að fara í
gegnum fornsögurnar til að skoða
hvernig goðorðin voru og hvernig
kerfinu var háttað. Baldur segist
ekki enn hafa haft tíma í þetta.
Um stórt svæði sé að ræða.
„En stærsti þingstaðurinn hér
fyrir austan var Múlaþing og af
þeim er dregið nafnið Múlasýslur.
Þingmúli var þingstaðurinn en þar
varð síðar kirkjustaður,“ segir
hann. - ghs
Baldur Pálsson, slökkviliðsstjóri á Austurlandi, er Austurlandsgoði:
Slekkur elda og sinnir sálgæslu
BALDUR PÁLSSON AUSTURLANDSGOÐI „Ef upp koma einhver vandamál hjá fólki
bregst ég við.“ FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Öxin
„Svo sá ég öxina. Þá varð ég
hræddur.“
ÞÓRÐUR BJÖRNSSON, KAUPMAÐUR
Í SUNNUBÚÐ, VISSI EKKI HVAÐAN
Á SIG STÓÐ VEÐRIÐ ÞEGAR ÞRÍR
GRÍMUKLÆDDIR RÆNINGJAR
RUDDUST INN Í BÚÐINA GRÁIR
FYRIR JÁRNUM.
Fréttablaðið 19. nóvember.
Lýtalausa ensku, takk
„Þó að ég sé Íslendingur sem
tali aðallega móðurmálið hef
ég ákaflega gott eyra fyrir
ensku og geri miklar kröfur
um framburð.“
GÍSLI INGVARSSON LÆKNIR ER
ÞREYTTUR Á ENSKUFRAMBURÐI
ÍSLENSKRA FRÉTTAMANNA.
Morgunblaðið 19. nóvember.
„Það er ekki góð lykt
af þessu máli, en í
rauninni hefur maður
engar forsendur til að
segja neitt ennþá,“
segir Jón Eðvald
Vignisson, verkfræði-
nemi við Háskóla
Íslands. „Við fyrstu
sýn, án þess að hafa
nokkrar staðreyndir
í höndunum, lítur
þetta út eins og það
sem er að gerast
á bensínstöðvum
landsins. Við vitum
að einhverjir stærstu
kostnaðarliðir fólks
eru bensínkostnaður
og matarkostnaður.
Það er ekki mikil
samkeppni á þessum
markaði sem skilar
sér til neytandans.“
Jón Eðvald býst við
að breyta kauphegð-
un sinni, komi eitt-
hvað misjafnt í ljós.
„Maður ætti kannski
að huga betur að
því hvað stendur á
kvittuninni þegar
maður fær hana.
Virkara eftirlit liggur
beinast við sem
lausn á málinu. En
umræðan í sjálfu sér
hefur mikið að segja,
að þetta komist í
hámæli og neytendur
láti til sín taka. Fólk á
ekki að láta bjóða sér
hvað sem er, það er
lykilatriðið.“
SJÓNARHÓLL
MEINT SAMRÁÐ MATVÖRUVERSLANA
Ekki góð lykt af þessu máli
JÓN EÐVALD VIGNISSON
Nemi í verkfræði
Hin rómaða Þakkargjörðarveisla Hótel Cabin
verður haldin dagana 22. og 23. nóvember.
Í hádeginu 22. og 23. nóvember.
Föstudagskvöldið 23. nóvember.
Verð einungis: 1.850 kr
2.550 kr föstudagskvöld
Léttir djazztónar verða leiknir yfir borðhaldi
á föstudagskvöldinu.
Borðapantanir í síma 511 6030
HOTEL CABIN
ÞAKKARGJÖRÐAR
KALKÚNN
Á HÓTEL CABIN
Þótt alþjóðavæðingin geri
heimsmynd fólks sífellt
margbreytilegri virðist
þjóðernisstolt ungra Ís-
lendinga ekki láta undan
síga. Samkvæmt rannsókn
sem Atli Hafþórsson,
nemandi í þjóðfélagsfræði
við Háskólann á Akureyri,
og Þór oddur Bjarnason,
prófessor í félagsvísinda- og
lagadeild, gerðu eru sjötíu
prósent tíundubekkinga
mjög stolt af því að vera
Íslendingar. Fleiri stúlkur
en drengir sögðust stoltar
af þjóðerni sínu.
Þóroddur segir að þeim hafi fund-
ist forvitnilegt að vita hvaða sess
þjóðarvitundin skipar hjá ungu
fólki nú á tímum þegar fólk ferð-
ist mun meira en áður og fólk af
öðru þjóðerni setji sífellt meiri
svip á tilveru okkar.
Þeir lögðu spurningalista fyrir
alla tíundubekkinga í landinu. „Til
dæmis lék okkur forvitni á að vita
hvort ungmenni sem á foreldra af
erlendu þjóðerni sé stolt af því að
vera Íslendingur.“ Í stuttu máli
sagt er sú raunin með fjórtán pró-
sent þeirra barna sem eiga erlenda
foreldra. „Vissulega er þetta ekki
stórt hlutfall en þó er það nokkuð
mikilvægt að börn af erlendum
uppruna geti verið stolt af því að
vera Íslendingar,“ segir Þóroddur
og bætir við glettinn á svip, „sér-
staklega í ljósi þess að menn þóttu
kannski ekki alvöru Íslendingar
hér einu sinni ef þeir áttu danskan
langafa.“
Mikill meirihluti þeirra sem
eiga annað foreldrið af erlendum
uppruna, eða tæp sextíu prósent,
sögðust vera mjög stoltir Íslend-
ingar. Á sömu lund svöruðu sjötíu
prósent barna sem eiga íslenska
foreldra.
Sum ungmennin samsama sig
frekar heimabyggðinni en Íslandi
í heild. „Það gæti því verið að
heimsmynd til dæmis Akureyr-
inga sé að breytast nú þegar þeir
þurfa ekki að fara á suðvestur-
hornið til að bregða sér til útlanda.
Þeir sjá kannski heimsbyggðina
frekar frá sínum bæjardyrum.“
Þóroddur segir að sams konar
rannsóknir erlendis sýni að þar
beri börn þeirra sem búa við bág-
ari efnahag meiri hlýhug til þjóðar
sinnar en börn þeirra sem eru úr
efnaðri fjölskyldum en hér sé
þessu þveröfugt farið.
Einnig kom það fram að þeir
sem hafa búið erlendis eru síður
stoltir af þjóðerni sínu.
jse@frettabladid.is
Hjartað slær heima
ATLI HAFÞÓRSSON OG ÞÓRODDUR BJARNASON Rannsókn þeirra tvímenninga leiddi
í ljós að íslensk ungmenni eru flest mjög stolt af þjóðerni sínu. Meðal þessara stoltu
Íslendinga eru einnig börn erlendra foreldra. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIDA.IS