Fréttablaðið


Fréttablaðið - 14.12.2007, Qupperneq 80

Fréttablaðið - 14.12.2007, Qupperneq 80
44 14. desember 2007 FÖSTUDAGUR UMRÆÐAN Menntamál Alla jafna er fremur dauft yfir skóla-málaumræðu á Íslandi. Það er helst þegar alþjóðakannanir sýna árangur undir meðallagi sem fjölmiðlar taka við sér, almenningur býsnast og skólayfirvöld eru sökuð um að standa ekki í stykkinu. Svo lognast umræðan útaf að nýju fram að næstu könnun. Auðvitað eru það vonbrigði þegar íslensk börn virðast ekki standa sig jafn vel og jafn- aldrar þeirra í þessum blessuðu „löndum sem við viljum bera okkur saman við“. En það versta sem við getum gert er að hrökkva í afturábakgírinn og halda því fram að allt hafi verið svo miklu betra þegar við vorum börn, þá hafi maður nú lært eitthvað í skólan- um. Þennan tón má heyra hjá Haraldi Ólafs- syni í Fréttablaðinu 12. desember. Hann til- tekur gamalt námsefni í því sem einu sinni hétu lesfögin, heldur fram ágæti þess og minnist utanbókarlærdómsins með ánægju. Nú er það svo að tímarnir breytast og – vonandi – skólarnir með. Bækur sem börn lásu fyrir tveimur eða þremur áratugum eru ef til vill skemmtileg nost- algíu-lesning, en þær eru ekki gott kennsluefni fyrir nútíma- börn. Orðaforði barna hefur breyst gífurlega á síðustu tíu árum eða svo. Það þýðir lítið að lesa bók sem maður skilur ekki. Auðvitað þarf að snúa vörn í sókn og vinna að því að bæta orðaforða og málskilning, en það verður ekki gert með lestri tyrfinna fræði- texta, heldur stórauknum yndislestri og áherslu á umræður. Markvisst átak í þá veru er mikilvægasta verkefnið sen bíður bæði skóla og heimila og þar megum við engan tíma missa. Það á auðvitað að vera löngu liðin tíð að námsbókin sé eina kennslugagnið sem notast er við. Þetta á alveg sérstaklega við um nátt- úrufræðifögin. Myndefni af ýmsu tagi, verklegar tilraunir og vett- vangsferðir skila miklu dýpri skilningi á viðfangsefninu en ein- hæf yfirferð texta. Íslenskir kennarar eru þó margir hverjir enn býsna bundnir við bókina og myndu að mínum dómi ná miklu betri árangri ef þeir nýttu sér fjölbreyttari kennsluaðferðir. Ég vil líka halda því fram að börnin læri mun meira í náttúru- fræði nú en fyrir tíu eða tuttugu árum, ég hafði til dæmis litlar spurnir af eðlis fræði, jarðfræði, veðurfræði eða stjörnufræði fyrr en á unglingsárunum, en þessar greinar fléttast nú allar inn í náms- efni grunnskólabarna frá upphafi. Haraldur er varla einn um að eiga góðar minningar úr gamla barnaskólanum sínum. Duglegir nemendur nutu þess margir að lesa og læra, romsa upp staðreyndum og láta ljós sitt skína. Hinir voru þó líka margir sem áttu erfitt með utanbókarlærdóminn og kviðu yfirheyrslunum í skólanum. Á síðari árum hefur skilningur á greind og námi aukist til muna og við vitum að hefðbundnar kennslu- aðferðir gagnast alls ekki öllum. Við notfær- um okkur þessa vitneskju allt of lítið í skóla- starfinu enn sem komið er, en væntanlega eru flestir sammála um að afturhvarf til utanbókarlærdómsins væri mikil tíma- skekkja. Íslenskir skólar gætu vissulega margir verið betri en þeir eru nú. En þeir batna ekki við að hrökkva í sama farið og þeir voru í fyrir áratugum síðan. Þeir batna þegar vel menntuðum kennurum verða greidd mann- sæmandi laun fyrir vandasöm sérfræðistörf. Þá þurfum við ekki lengur að búa við flótta úr kennarastéttinni. Þá getum við foreldr- arnir líka gert auknar kröfur til handa börn- unum okkar, kröfur um að allir nemendur fái kennslu við hæfi, að hæfileikar þeirra fái að njóta sín til fulls og að þeim líði vel í skólan- um sínum. Höfundur er rithöfundur. Aftur til fortíðar? UMRÆÐAN Mennta- og trúmál Síðastliðinn vetur vann starfshópur nokkur á vegum Leikskóla- og Menntasviðs Reykjavíkur skýrslu um stefnu í samstarfi leik- og grunnskóla við trúar- og lífsskoðunarhópa. Í skýrslunni er minnt á trúfrelsisákvæði stjórnarskrárinnar og Mannréttinda- sáttmála SÞ, sem tryggir rétt foreldra til að ráða menntun barna sinna. Jafnframt er minnt á rétt barna til frjálsrar hugsunar, sannfæringar og trúar í Barnasáttmála SÞ. Í skýrslunni er líka minnt á aðalnámskrá leik- og grunnskóla. Í henni kemur fram að skólinn er fræðslustofnun en ekki trúboðsstofnun. Og ekki gleymdist að minna á lög um grunnskóla og leikskóla, en í þeim er lagt bann við mismunun nemenda vegna trúarbragða. Í tillögum hópsins er lögð áhersla á að í skólum fari fram fræðsla um mismunandi lífsskoðanir og trúarbrögð en ekki stunduð boðun trúar. „Forðast skal aðstæður þar sem börn eru tekin út úr hópnum eða skylduð til að taka þátt í atburðum sem ekki samræmast trúar- eða lífsskoðunum þeirra.“ Slagorð þjóðkirkjunnar er „boðandi“ kirkja, hún er evangelísk. Yfirlýst markmið og stefna er að gera alla að lærisveinum Krists. Í formála að Stefnumörkun Lútherska heimssambandsins, Mission in Context, segir biskup: „Orðið mission er margrætt og hlaðið. Í kirkjulegu samhengi er það gjarna þýtt kristniboð.“ „Kirkjan er send með boðskap. Það er hlutverk hennar og verkefni hennar öll eru með einum eða öðrum hætti liður í þeirri sendiför.“ Í inngangi segir: „Kjarni boðunarstarfs kirkjunnar er prédikun fagnaðarerindisins – að kalla fólk til trúar á Jesú Krist og þátttöku í hinu nýja samfélagi við Krist“. Í meginmáli segir svo: „Boðun er ekki valkostur kirkjunnar. Boðun er grundvöllur veru hennar.“ Fyrir nokkrum árum fór sóknarprestur í Selja- hverfi að venja komur sínar í leikskóla í hverfinu til að stunda það sem hann sjálfur kallar kristniboð. Í reglulegum heimsóknum hans í leikskólana voru nokkur börn tekin til hliðar vegna lífsskoðana- ágreinings prests og foreldra. Í þessari stöðu þurftu leikskólastjórar annaðhvort að brjóta á áður- nefndum mannréttindum foreldra eða mismuna nemendum vegna trúarbragða. Því ákváðu þeir að taka fyrir þessar heimsóknir prestsins. Í útvarpsviðtali við biskup kenndi hann „litlum hópi“ manna um þessa ákvörðun skólastjórnendanna og sagði: „Það virðist vera að þeim heppnist að taka skólana á taugum og forráðamenn skólanna.“ Í fullum skrúða fordæmdi hann enn þennan litla hóp úr ræðu- og valdastóli sínum og hneykslaðist á kröfum þeirra, sem hann sagði vera þessar: „Fjarlægja verði Biblíusögurnar úr skólunum, banna eigi að dreifa Nýja testamentinu til skólabarna, meina prestum aðgang að leikskólunum, hætta að lesa og túlka jólaguðspjallið á litlujólunum. Svona er vaðið áfram með fána umburðarlyndisins og mannrétt- indanna við hún.“ Norskir foreldrar töldu brotið á rétti sínum vegna einhliða kristinnar trúarinnrætingar í skólum þar í landi og leituðu til Mannréttindanefndar SÞ. Hún kvað upp þann úrskurð síðla árs 2005 að áðurnefnd mannréttindi væru á þeim brotin, meðal annars með einhliða framsetningu, dreif- ingu trúarrita í skólum, nemendur voru látnir taka þátt í helgileikjum, fara í kirkjur, læra bænir, sálma o.s.frv. En norska ríkið er ekki bundið af úrskurði SÞ og því þurftu aðrir foreldrar að bera sams konar kæru fyrir Mannréttindadómstól Evrópu. Sá komst að sömu niðurstöðu nú í sumar. Í ljósi alls þessa og skýrslu Menntasviðs er alveg ljóst að stjórnendur leikskóla í Seljahverfi létu fagmennsku ráða ákvörðun sinni. Í Fréttablaðinu 5. desember tjáði meistari nokkur í trésmíði sig um málið og sagði: „Sú einstaka heimska, eða skilningsleysi, sem kom yfir ráðamenn nokkurra leikskóla borgarinnar, að meina prestum að flytja þar guðsorð eins og tíðkast hefur, er útlendingum síst til góðs.“ Halldór Reynisson, verkefnisstjóri fræðslusviðs biskupsstofu (spunameistari), ætti að vera nokkuð upplýstari en trésmíðameistarinn. En í greinarstúfi í sama blaði segir hann að erfitt sé að sjá hvernig hér geti verið um brot á mannrétt- indum að ræða. Ég skora á verkefnisstjórann, biskup, presta, ráðamenn, fjölmiðlamenn, háa og lága að kynna sér skýrslu starfshóps Menntasviðs Reykjavíkur og jafnvel lög og rétt. Reyndar átti Biskupsstofa fulltrúa í þessum starfshópi, sjóndapra spunameist- arann, Halldór Reynisson. Höfundur er sálfræðingur. Mannréttindi í skólum RAGNHEIÐUR GESTSDÓTTIR REYNIR HARÐARSON UMRÆÐAN Varnarmál Tökum sénsinnÞað er mikið rætt um varnarmál Íslendinga þessi misser- in. Mér hefur sýnst að sumir, helst þá stjórn- málamenn, hafi gleymt sér á fundum og skrif- stofum og hafi yfirgefið okkar heittelskaða raun- veruleika í þessu máli. Varnarþörf er orð sem hefur verið notað óspart í þessari umræðu, og hefur þá komið frá stjórnmálamönnum. „Meta verður varnarþörfina“, segja þeir. Það þýðir á mannamáli að mér skilst; að meta áhættuna á því að erlendir aðilar, ríki eða hryðjuverkasamtök, ráðist á Ísland með þeim hætti að við þurf- um að grípa til vopna. En bíðum nú hæg. Sér ekki hver maður að það mun ekki gerast? Hvorki í náinni framtíð né fjar- lægri. Í þeim heimi sem ráðist verður á Ísland munu ekki nokkrar þotur erlendra ríkja eða heræf- ingar duga til að hrinda árás. Sá heimur þar sem ráðist er á Ísland, er heimur þar sem að það eina sem við getum gert er að spenna greipar og vona það besta. Raunar hafa samtök múslima einu sinni ráðist á Ísland. Á Ráðhústorginu í Kaup- mannahöfn þegar þeir brenndu í misgripum íslenskan fána. Þeir ætl- uðu víst að brenna Union Jack, fánann breska. Þau mistök voru auð- skiljanleg, enda fljótt á litið þessir fánar nauða- líkir. En það er ekki jafn auðskilið að stjórnmála- menn, sem hafa það að atvinnu að eyða skattpeningum okkar, telji að einhverjum krónum verði best varið í að vígbúa Ísland gegn árásum. Með einum eða öðrum hætti. Helsti vágestur sem við getum varist með einhverjum hætti er sennilega sjórinn. Ég held að fáir myndu gráta það ef land- helgisgæslan fengi til þess ráð og tæki til að bjarga sjómönnum úr háska frekar en að við förum að standa í einhverju hernaðarbrölti. Sama með hvaða formerkjum það brölt er. Mín tillaga er þessi, maður getur jú ekki bara gagnrýnt, það verða einhverjar tillögur að fylgja; tökum sénsinn. Einmitt, við skul- um taka sénsinn á því að það muni enginn ráðast á okkur. Ef það gerist þá stöndum við varnarlaus, en ef ekkert gerist og við þurfum ekki að grípa til vopna, þá stöndum við eftir með allt það sem við getum frekar eytt pening- unum í. Ekki amaleg skipti það. Svo lengi sem heimurinn fari ekki allur og endanlega til fjand- ans höfum við ekkert að óttast. Við skulum ekki leyfa íslenskum ráðamönnum að gleyma sér á NATO-fundum og gera það eina sem öfgalaus skynsemin segir okkur: Tökum sénsinn. Höfundur er blaðamaður og nemi. Tökum sénsinn GÚSTAF HANNIBAL ÓLAFSSON Sárreið í minnihluta UMRÆÐAN Lóðaúthlutanir í Kópavogi Fyrirsögnin á Fréttablaðsgrein Guðríðar Arnardótt- ur, oddvita Samfylk- ingarinnar í bæjar- stjórn Kópavogs, „sannleikanum verð- ur hver sárreiðastur“, hæfir einmitt skrif- um hennar best þegar hún reynir að gera lítið úr þætti minnihlutans í bæjarstjórn Kópavogs í úthlutun lóða. Hún kvartar sáran undan því að vera ekki boðið á fundi meiri- hlutans um lóðaúthlutanir, „hvorki í fundargerðum, tölvu- pósti eða símtölum“. Ég vil nota tækifærið og upplýsa Guðríði Arnardóttur um að hún verði að skrá sig annaðhvort í Framsóknarflokkinn eða Sjálfstæðisflokk- inn vilji hún fá boð á meirihlutafundina. Hins vegar notaði ég ekki fundargerðir, tölvupóst eða síma þegar ég bauð Guðríði að leggja fram tillögur minnihlutans um lóða- úthlutun í Vatnsenda- hlíð. Ég talaði bara við hana. Hún afþakkaði. Svo kom hún síðar og vildi vera með. Það þótti mér sjálfsagt. Minnihlutinn kom ýmsu til leiðar, eins og oftast áður við úthlutun lóða, og samþykkti svo lóðaúthlutunina í bæjarstjórn. Ég fagna samstöðunni. Höfundur er bæjarstjóri í Kópavogi. GUNNAR I. BIRGISSON En það er ekki jafn auðskilið að stjórnmálamenn, sem hafa það að atvinnu að eyða skattpeningum okkar, telji að einhverjum krónum verði best varið í að vígbúa Ísland gegn árásum. Með einum eða öðrum hætti.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112

x

Fréttablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.