Fréttablaðið - 20.11.2008, Blaðsíða 6

6 20. nóvember 2008 FIMMTUDAGUR
■ Sendið
umboðsmanni
neytenda
ábendingar eða
sparnaðarráð
á neytendur@
frettabladid.is
DR. GUNNI
neytendur@
frettabladid.is
SÓMALÍA, AP Íbúar á sjóræningja-
slóðum í Sómalíu er margir hverj-
ir býsna ánægðir með velsældina
sem sjóránin veita íbúum lands-
ins.
Sjóræningjarnir, sem oftast eru
ungir menn, hafa sívaxandi tekjur
af glæpaverkum sínum. Þeir lifa
hátt og aðrir landsmenn hafa ó-
spart fengið að njóta afraksturs-
ins.
Erlendis eykst hins vegar þrýst-
ingur á að gripið verði til alþjóð-
legra aðgerða gegn sjóránum sem
eru vaxandi plága fyrir sjófarend-
ur á hafinu í kringum Sómalíu.
David Miliband, utanríkisráð-
herra Bretlands, sagðist í gær
ætla að hafa forystu fyrir því að
Evrópusambandið grípi til ráð-
stafana gegn sjóræningjum.
Hinir sádiarabísku eigendur
olíuflutningaskipsins Sirius Star,
sem rænt var um helgina, hafa átt
í samningaviðræðum við ræn-
ingjana um lausnargjald.
Á þessu ári hafa sómalísku sjó-
ræningjarnir rænt meira en átta
hundruð skipum og fengið lausn-
argjald fyrir rúmlega þrjú hundr-
uð þeirra.
Indverski herinn er farinn að
veita indverskum flutningaskip-
um vernd á siglingaleiðum á Ind-
landshafi og stundum verða ræn-
ingjarnir að lúta í lægra haldi.
Þannig tókst indversku herskipi
að granda skipi sjóræningja á
Adenflóa í gær, skammt undan
ströndum Sómalíu. - gb
Vaxandi þrýstingur á alþjóðlegar aðgerðir gegn sjóræningjum:
Sjórán færa velsældina heim
NÝTUR HERVERNDAR Indverskt herskip
sést fylgja indversku flutningaskipi
skammt undan ströndum Sómalíu.
NORDICPHOTOS/AFP
Áfengisskattur hækkaður
Finnsk stjórnvöld hafa ákveðið að
hækka áfengisskatt um tíu pró-
sent frá og með næstu áramótum
í þeirri von að draga úr drykkju
landsmanna. Þetta er í annað
sinn á rúmu ári sem skatturinn er
hækkaður.
FINNLAND
Fótboltamöstur í fluglínu
Þar sem ljósamöstur á svæði KA á
Akureyri ganga upp fyrir hindranaflöt
Akureyrarflugvallar verður að setja
á þau rauð hindranaljós sem verða
að loga allan sólarhringinn og vera
þannig tengd að ekki verði slökkt á
þeim af vangá.
AKUREYRI
VIÐSKIPTI Elín Sigfúsdóttir,
bankastjóri Landsbankans, er nýr
formaður Samtaka fjármálafyrir-
tækja. Var hún
kjörin formaður á
stjórnarfundi á
fimmtudag.
Elín settist í
stjórnina ásamt
Birnu Einarsdóttur,
bankastjóra Glitnis
og Finni Svein-
björnssyni,
bankastjóra
Kaupþings. Tóku
þau þrjú sæti forvera sinna í
bönkunum í stjórninni.
Varaformaður Samtaka fjár-
málafyrirtækja er Sigurður
Viðarsson, forstjóri TM. - bþs
Samtök fjármálafyrirtækja:
Elín formaður
ELÍN
SIGFÚSDÓTTIR
Eins og hér kom fram á þriðjudaginn er
forvarnarskoðun á tönnum barna þriggja
og tólf ára í boði ríkisins til áramóta.
„Fleiri börn á þessum aldri skiluðu sér í
tanneftirlit með tilkomu samningsins, en þó
er enn ákveðinn hópur sem á eftir að nýta
sér skoðunina,“ skrifar Hólmfríður
Guðmundsdóttir hjá Lýðheilsustöð. Hún
segir allt óljóst um framtíðina í þessum
málum. „Í aðgerðaráætlun ríkisstjórnar átti
að beita sér fyrir markvissum aðgerðum í
þágu barna og barnafjölskyldna, meðal
annars með gjaldfrjálsu tanneftirliti,
forvarnaraðgerðum og auknum niður-
greiðslum á tannviðgerðum. Umræddur
samningur var fyrsta skrefið í stærri
áætlun. Allt er hins vegar mjög óljóst eins
og staðan er í dag.“
Árni Gunnarsson leggur orð í belg. „Í
kreppu er líklegt að fólk spari við sig ferðir
til tannlækna, enda reikningar þeirra með
ólíkindum. Þetta er hreint afleitt þegar
vitað er að tannheilsa Íslendinga er lakari
en í hinum norrænu löndunum. Auðvitað
ætti ríkið, fyrir löngu, að hafa tekið upp
greiðslur fyrir börn og unglinga að 17 ára
aldri. Það er einfaldlega hluti af forvörnum
og getur dregið úr kostnaði heilbrigðiskerf-
isins á öðrum sviðum.“
Neytendur: Tannheilsa Íslendinga lakari en annarra Norðurlandabúa
Enn um tennur í krepputíð
Er mikið álag
í vinnunni?
LGG+ er fyrirbyggjandi vörn!
Oft koma fyrstu einkenni streitu fram
sem stöðug þreyta og óþægindi í
maganum og ónæmiskerfið starfar
af minni krafti en áður. Rannsóknir
sýna að LGG+ vinnur gegn
þessum neikvæðu áhrifum
og dagleg neysla þess
tryggir fulla virkni.
H
V
Í T
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
EFNAHAGSMÁL Íslenski bankageir-
inn stóð andspænis verulegum og
margvíslegum áhættuþáttum í
sumar, að mati Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins.
Formlegt mat þess efnis kom
fram í áliti sendinefndar sjóðsins
sem heimsótti Ísland dagana 24.
júní til 4. júlí.
Í álitinu var íslenska hagkerfið
metið auðugt og sveigjanlegt en
það sagt standa á erfiðum og
óvissum tímamótum. Stjórnvöld
hefðu þá þegar gripið til aðgerða
til að efla traust og voru hækkun
stýrivaxta, víkkun lausafjár-
ákvæða í lánveitingum og gjald-
eyrisskiptasamningar nefnd í því
til staðfestingar. Þá sagði að þegar
horft væri fram á veg hefðu stjórn-
völd það erfiða verkefni að greiða
fyrir aðlögun hagkerfisins og
draga úr áhættu til að auka tiltrú á
hagkerfið. Afar brýnt væri að
stefnan í peningamálum og ríkis-
fjármálum væri samstillt sem og
aðgerðir til að leysa veikleika í
fjármálakerfinu.
Í álitinu sagði að halda ætti
áfram af krafti framkvæmd
stefnuúrræða til að draga úr
áhættuþáttum bankageirans. Fjár-
málaeftirlitið og Seðlabankinn
voru sögð hafa unnið að því undan-
farin ár með auknu eftirliti, grein-
ingu og álagsprófum varðandi
lausafé, útlán og markaðsáhættu.
Lagt var til að eigið fé bankanna
yrði aukið, þanþol lausafjárstöðu
endurskoðað og almennt gegnsæi
varðandi aðgerðir til að draga úr
viðskiptum milli tengdra aðila
aukið.
Þá var sagt að yfirvöld ættu að
styrkja viðlagaundirbúning og við-
bragðsáætlanir enn frekar, sam-
eina bæri öll stig viðbragðsáætl-
ana í eina heildstæða rammaáætlun
og efla viðbragðsáætlun vegna
bankanna með því að veita Fjár-
málaeftirlitinu auknar laga-
heimildir. bjorn@frettabladid.is
IMF benti á áhættu
bankanna í sumar
Bankarnir stóðu andspænis verulegum áhættuþáttum í sumar, að mati Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins. Fjármögnunarþörf, lán til tengdra aðila, sókn á nýja markaði
og óvissa um fjárhagslegan styrk hluthafa var meðal þess sem sjóðurinn benti á.
Í kafla álitsins um fjármálastöðugleika er fjallað um þá áhættuþætti sem
bankarnir stóðu frammi fyrir.
Lausafjár- og fjármögnunaráhætta tengist háu hlutfalli markaðsfjár-
mögnunar í fjármögnun bankanna, umtalsverðri fjármögnunarþörf næstu
tvö árin og erfiðleikum við öflun viðunandi lausafjár á lánamörkuðum.
Útlána- og markaðsáhætta, er tengist gjaldmiðlaáhættu og hárri skuld-
setningu einkageirans, auk lána til tengdra aðila og stórum einstökum
lántakendum (einkum í tengslum við eignarhaldsfélög).
Rekstraráhætta vegna örrar stækkunar bankanna á undanförnum árum,
m.a. sókn á nýja markaði og ný viðskiptasvið, sem gæti reynt á áhættu-
stjórnun og innra eftirlit.
Önnur áhætta í tengslum við flókið eignarhald, meint veruleg lán til
tengdra aðila, óvissu varðandi fjárhagslegan styrk hluthafa og áhrif þessara
þátta á gæði eiginfjár.
ÁHÆTTUÞÆTTIR BANKAGEIRANS
KJÖRKASSINN
Er eftirsjá að Guðna Ágústssyni
úr stjórnmálum?
Já 60,7%
Nei 39,3%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Komast stelpurnar okkar upp úr
dauðariðlinum á EM í knatt-
spyrnu í sumar?
Segðu skoðun þína á Vísir.is