Fréttablaðið - 20.11.2008, Blaðsíða 12

12 20. nóvember 2008 FIMMTUDAGUR
Ný bók um forsetatíð Ólafs Ragnars Grímssonar
BERGSTEINN SIGURÐSSON
bergsteinn@frettabladid.is
SAMFÉLAGSMÁL Litróf regnbogans
er yfirskrift listaverks sem Gylfa-
flöt, dagþjónusta fyrir fatlaða á
vegum Svæðisskrifstofu málefna
fatlaðra í Reykjavík, afhenti
Barnaspítala Hringsins í gær.
Grunnhugmynd verksins er að
þess megi njóta, það megi snerta,
finna og faðma auk þess sem það
gefi hlýju og gleðji augað.
Listaverkið er afhent sam-
kvæmt fimm ára samningi sem
kveður á um að Gylfaflöt gefi
Barnaspítalanum þrjú listaverk
sem prýða munu stóran vegg á
spítalanum.
Hugmyndin að baki samningn-
um er að gefa til baka til samfé-
lagsins í stað þess að vera einung-
is þiggjandi. - ovd
Gylfaflöt gefur veglega gjöf:
Barnaspítalinn fær
listaverk að gjöf
LITRÓF REGNBOGANS Svanfríður Jónsdóttir, Ásbjörg Elín Kristjánsdóttir og Ingvar Þór
Ásmundsson voru við afhendingu listaverksins Litróf regnbogans á Barnaspítalanum
í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Davíð Oddsson þóttist sjá
ágalla á hjónavígslu for-
setahjónanna og skrifaði
forsetanum bréf þess efnis
tíu vikum eftir athöfnina.
Þetta kemur fram í nýrri
bók Guðjóns Friðrikssonar
sagnfræðings um forseta-
tíð Ólafs Ragnars Gríms-
sonar. Guðjón segir bréfið
aðför að forsetahjónunum,
ekki síst heiðri Dorritar
Moussaieff. Lögmaður
forsetans segir að forsætis-
ráðherra hafi farið langt út
fyrir valdssvið sitt. Mark-
miðið hafi verið að gera
hjónin að athlægi.
Málavextir eru þeir að í maí 2003
gengu Ólafur Ragnar Grímsson
og Dorrit Moussaieff í hjóna-
band, eftir að hafa verið trúlofuð
í þrjú ár. Guðmundur Sophusson,
sýslumaður í Hafnarfirði, gaf
þau saman. Í bók Guðjóns, sem
ber titilinn Saga af forseta, segir
að fyrir athöfnina hafi Ólafur
Ragnar spurt Guðmund hvaða
gögn þyrfti að leggja fram til að
hjónavígslan teldist lögleg. Öllum
þeim skilyrðum hafi verið full-
nægt; Ólafur Ragnar hafi í tví-
gang spurt Guðmund hvort ein-
hvers fleira þyrfti með en hann
neitað því.
Dorrit var áður gift Neil Zarach
en þau verið skilin í aldarfjórðung
þegar hún giftist Ólafi Ragnari.
Síðan þá hafði Zarach gengið í
hjónaband í þrígang. Bókarhöf-
undur segir að í slíkum tilfellum
sé ekki farið fram á formlegt
skilnaðarvottorð fyrir nýja hjóna-
vígslu heldur sé drengskaparheit
hlutaðeigandi látið nægja.
Sér hnökra á ráðahagnum
Í bókinni segir að nokkrum vikum
eftir hjónavígsluna hafi Guð-
mundur Sophusson sýslumaður
hringt í Sigurð G. Guðjónsson,
lögfræðing Ólafs Ragnars, greini-
lega mikið niðri fyrir, og beðið
hann að hitta sig vegna hnökra á
þeim gögnum sem hann hefði
undir höndum um hjónaband
Ólafs Ragnars og Dorritar.
„Greinilega var mikil pressa á
honum því hann var nánast óða-
mála í símanum,“ er haft eftir Sig-
urði, sem fór og hitti Guðmund
sem hafði tekið saman minnisblað
í tveimur atriðum. Hið fyrra laut
að dánarbúi Guðrúnar Katrínar
Þorbergsdóttur, eiginkonu Ólafs
Ragnars, sem hafði ekki verið
gengið formlega frá gagnvart
dætrum þeirra hjóna. Úr því var
bætt eftir fundinn.
Í öðru lagi spurði Guðmundur
Sigurð hvort hann gæti aflað ein-
hverra pappíra um að hjónabandi
Dorritar og fyrri manns hennar
væri lokið. Sigurður kvaðst
mundu ganga úr skugga um það
við Ólaf og Dorrit hvaða pappíra
væri hægt að fá umfram gögnin
sem sýslumaðurinn hafði þegar
fengið. Óskað var eftir vottorði
frá Bretlandi. Tölvuskráning um
skilnað Dorritar og Zarachs fannst
en dýpra var á vottorði um endan-
lega staðfestingu skilnaðarins.
Útskýrði Sigurður fyrir Guð-
mundi að það myndi taka nokkrar
vikur að afla þess.
Þrýstingur frá Hagstofu
Í framhaldinu fékk Sigurður sím-
hringingu frá Hagstofunni, sem
þá heyrði undir forsætisráðuneyt-
ið, og var tilkynnt að ekki væri
hægt að skrá hjónabandið vegna
fyrrgreindra hnökra. Því væri
ekki hægt að skrá Dorrit til heim-
ilis að Bessastöðum. Hún yrði að
sækja um dvalarleyfi á Íslandi á
meðan þessum formsatriðum
væri ekki fullnægt.
Sigurður gekk í það að sækja
um dvalarleyfi fyrir hana. „En
það var sama stressið á Hagstof-
unni og hjá sýslumanni út af mál-
inu,“ er haft eftir Sigurði. Hann
segir stöðuga pressu hafa verið á
sér í júlímánuði 2003 að skila hjú-
skaparstöðuvottorði Dorritar, þó
að hann hefði sagt að það myndi
taka nokkrar vikur.
Ólafur hringir í Davíð
Föstudaginn 31. júlí barst bréfið
frá Davíð Oddssyni forsætisráð-
herra, sem birt er hér til hliðar.
Eftir að hafa lesið bréfið hringdi
Ólafur Ragnar beint í Davíð, sagð-
ist hafa fengið frá honum „skrýtið
bréf“ og útskýrði fyrir honum
málavexti.
Símtalinu lauk á þá leið að for-
sætisráðherra sagðist mundu
athuga málið og tala við forsetann
eftir helgina. Það símtal kom
aldrei og lauk þar með málinu.
Hjúskaparstöðuvottorð Dorritar
barst frá Bretlandi stuttu síðar.
Vildi gera hjónin að athlægi
Guðjón Friðriksson segir að túlka
megi bréfið sem aðför að forseta-
hjónunum, ekki síst heiðri Dorrit-
ar. Auk þess sé sýslumaðurinn í
Hafnarfirði vændur um embættis-
afglöp.
Sigurður G. Guðjónsson segir
málið tortryggilegt, meðal annars
í ljósi þess að sifjamál eru á valds-
sviði dómsmálaráðuneytisins en
ekki forsætisráðherra.
„Hvernig vissi Davíð Oddsson
til dæmis um samskipti mín við
sýslumanninn í Hafnarfirði?“ er
haft eftir Sigurði. „Ef ógilda á hjú-
skap þarf auðvitað að höfða mál
til að ógilda hann. Þegar ég sá
bréfið hjá forsetanum sagði ég
honum að hann yrði að setja það í
skjalasafn forsetaembættisins.
Hann væri sjálfur með allt sitt á
hreinu þó að það tæki smátíma að
fá gögnin um skilnað Dorritar.
Hins vegar væri það stórfrétt að
forsætisráðherra, sem ekki færi
með dómsvald, væri að skipta sér
af þessu.“
Sigurður telur að tilgangur Dav-
íðs hafi verið að leka því út að
hjónaband forsetans væri ógilt
og gera forsetahjónin að athlægi
á heimsvísu. „Þetta er maður sem
fyrirlítur forsetann og taldi sig
þarna vera búinn að ná honum í
net sem Ólafur kæmist ekki úr,“
er haft eftir honum í bókinni.
Davíð sá meinbugi á
hjónabandi forsetans
„Forsætisráðherra þykir miður að
þurfa að senda forsetanum þessa
nótu en óhjákvæmilegt er að gera
athugasemdir við framkvæmd
hjónavígslunnar
á Bessastöðum
hinn 14. maí s.l.
Sýslumaðurinn,
sem framkvæmdi
athöfnina að
kröfu forsetans,
þrátt fyrir að
formskilyrða, sem
allir verða að
sæta að lögum,
hafi ekki verið gætt, segist hafa gert
ítrekaðar tilraunir til að fá rétt gögn
í hendur, enda hefði forsetinn gefið
drengskaparloforð um að slík gögn
bærust strax dagana eftir hjónavígsl-
una, en nú er liðið á þriðja mánuð
frá vígslunni! Ljóst er að sýslumanni
urðu á mistök að verða við óskum
forsetans um framkvæmd hjóna-
vígslu, enda loforð af þessu tagi
ekki tekin gild í tilvikum annarra.
Naumast þarf að árétta að allir eiga
að vera jafnir fyrir lögunum en þó
verður að telja að enn gætilegar
verði að fara þegar þjóðhöfðinginn
sjálfur á hlut að máli.
Þá er þess að geta að hagstofustjóri
hefur einnig áhyggjur af málinu,
enda hefur Þjóðskrá ekki getað
framkvæmt viðeigandi skráningar
tengdar brúðhjónunum og hefur
hagstofustjóri tjáð hagstofuráðherra
að auk framangreindra annmarka
hafi ekki verið gerðar viðeigandi
ráðstafanir til að unnt sé að skrá
lögheimili eiginkonunnar að Bessa-
stöðum eins og brúðhjónin óskuðu
eftir á hjónavígsluskýrslu.
Hafa forráðamenn Þjóðskrár og
sýslumaður margoft haft samband
við hr. Sigurð G. Guðjónsson hrl.,
lögmann brúðgumans, án full-
nægjandi árangurs. Er óskiljanlegt
og óverjandi með öllu að ekki hafi
verið bætt úr þeim ágöllum sem á
vígslunni voru og því sem að öðru
leyti á vantar til að ganga megi frá
færslum Þjóðskrár með ágallalaus-
um hætti. Verður að krefjast þess
að úr öllum þeim ágöllum verði
bætt án tafar, enda er þetta mál allt
hið vandræðalegasta og óheppilegt
hvernig til þess var stofnað.
Davíð Oddsson.“
BRÉF DAVÍÐS ODDSSONAR TIL ÓLAFS
RAGNARS GRÍMSSONAR, 31. JÚLÍ 2003.
DAVÍÐ ODDSSON
Í HNAPPHELDUNA Ólafur Ragnar Grímsson og Dorrit Moussaieff ganga í það
heilaga á Bessastöðum, 14. maí 2003. Guðmundur Sophusson, sýslumaður í Hafn-
arfirði, gefur þau saman. Skömmu síðar komu vöflur á Guðmund.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
OLÍS ÁLFHEIMUM, OLÍS GULLINBRÚ, HOLTAGÖRÐUM,
OLÍS MJÓDD, OLÍS NORÐLINGAHOLTI, NÝBÝLAVEGI,
SUÐURLANDSBRAUT, OLÍS AKRANESI, OLÍS AKUREYRI,
OLÍS BORGARNESI, OLÍS KEFLAVÍK, OLÍS REYÐARFIRÐI
12 STAÐIR