Tíminn - 28.03.1982, Blaðsíða 23

Sunnudagur 28. mars 1982
Etttmca
23
á bókamarkaði
Jaines A. Michener: The
Covenant. Fawcett Crest 1982.
Bandariski höfundurinn
Kurt Vonnergut skrifar i ný-
legri ritgeröabók eitthvað á þá
leið að helsti munurinn á
Joseph Heller, höfundi „Catch
22” með meiru, og James
Michener, sé sá að til að skrifa
bók þurfi Heller að fá 150
fyndnar hugmyndir en
Michener aðeins eina, og sú
þarf ekki einu sinni að vera
fyndin. Samt eru bækur
Micheners aldrei styttri en
lOOOsiður. Þessi hamhleypa er
alþekkt, höfundur „Centenni-
al”, sem siðar varð að sjón-
varpsþáttum, „Chesepeake”
og „Hawaii”, svo aðeins fátt
eitt sé nefnt. Aðall Micheners
er að kunna að segja góða og
stóra sögu, bækur hans eru
stórar i sniðum ogspanna ald-
ir og mikil lönd. Oftastnær et
bakgrunnurinn sögulega
traustur, en Michener notar
uppdiktaðar persónur til að
koma rás sögunnar til skiia.
Þær liggja þannig á mörkum
þess að vera sögulegar skáld-
sögur og það má Michener
eiga að hann hefur lætt ýms-
um sögulegum fróðleiksmol-
um að illa upplýstum löndum
sinum. 1 þessari bók er sögu-
sviðið Suður-Afrika allt frá
tima hinna fyrstu hvitu land-
nema fram á daga apartheid.
Hér ægir saman fólki af öllum
kynþáttum, góðmennum og
illmennum, þeim sem verða
undir og þeim sem verða ofan
á, ástum og stórum örlögum.
Og lesendurnir láta ekki á sér
standa fremur en fyrri daginn.
■
Jorge Amado: Dona Flor and
Her Two Husbands. Avon
Books 1980.
Þetta var lika kvikmynd
sem sýnd var hér i Háskóla-
biói rétt fyrir jólin, Dona Flor
og eiginmennirnir hennar
tveir. Höfundur bókarinnar,
Jorge Amado, er brasiliskt
stórskáld, fæddur 1912 i kaffi-
ræktarhéraðinu Bahaia. Ann-
ars er hann islenskum lesend-
um kunnur, eftir hann var
þýdd bók fyrir mörgum árum
undir nafninu „Astin og dauð-
inn við hafið”, en hana skrif-
aöi hann 1936, þá enn pólitisk-
ur höfundur á snærum stétta-
baráttunnar. En siðan hefur
Amado tekiö stórum breyting-
um sem höfundur, stillinn
hefur orðiö nýstárlegri sem og
viðfangsefnin og bækur hans
fjarstæðukenndari, ýktari og
gáskafyllri, meira i ætt við
verk annars suður-amerisks
meginhöfundar, Gabriels
Garcia Marquez. Þekktastur
siðari bóka Amados eru
„Gabriela, kanell og kardi-
mommur” og svo þessi um
Donu Flor og eiginmennina
hennarsem fyrst kom Ut 1966.
Það er ekki til mikils að lýsa
söguþræðinum, nægir ekki að
segja að annar eiginmaður
Donu er á lifi en hinn dauður,
en báðir eru þeir henni jafn
ómissandi. Þetta er kröftug
bók sem iðar af lifi og frjóu
hugmyndaflugi, enn eitt dæmi
um sérstöðu og lifsþrótt skáld-
sögunnar i Suður-Ameriku.
HUn er gefin Ut i flokki suður-
ameriskra nUtimabóka Avon-
forlagsins bandariska, þrifn-
aðarflokki.
Mary Shelley: Frankenstein.
Bantam Classics 1981.
Allir þekkja Frankenstein,
söguna af visindamanninum
sem kveikir lif sem hann fær
ekki hamið, en þeir eru
áreiðanlega færri sem þekkja
tilurð þessarar þjóðsögu nU-
timans, það er ekki siðra
ævintýri en sagan sjálf: Sum-
arið 1816 við Genfarvatn var
bæði kalt og votviðrasamt, þar
bjuggu um þær mundir skáld-
ið Percy Bysshe Shelley og
ástkona hans Mary Wollstone-
craft, siðar Shelley, og
skammt þar frá annað höfuð-
skáld rómantikurinnar, sjálf-
ur Byron lávarður. Þau urðu
að hafa ofan af fyrir sér innan
dyra, ræddu heimspeki og
leyndardóm lifsgátunnar lásu
upphátt og sögðu draug-wögvr
á siðkvöldum. SU hugmynd
fæddist að hvert þeirra skyldi
semja eina draugasögu og þar
sló Mary, sem ekki var nema
18 ára, þjóðskáldunum við.
Eitt kvöldið fékk hUn hugljóm-
un milli svefns og vöku, sá
fyrir sér sofandi mann og
ófreskju yfir rUmi hans. Þetta
varð kveikjan að hinni lifseigu
söguum Frankenstein, sem er
ekki sist i gildi nU þegar vis-
indamenn eru að framleiða lif
á tilraunastofum. NU fjar-
lægðist Frankenstein blessað-
ur fljótt uppruna sinn og fór að
lifa sjálfstæðu lifi i afþrey-
ingarbókum og kvikmyndum
og bók Mariu varð fátið utan
bókasafna, allt þar til aö menn
hafa enduruppgötvað hana hin
siöariár. Annars er ekki furða
að slik hryllingssýn skyldi
vakna i þessum unga stUlku-
kolli, lif hennar var samfelld
hrakfarasaga, eins og kemur
fram i ágætum formála að
bókinni.
■
Doris Lessing: The Sirian Ex-
periments. Granada 1982.
Hér er Doris Lessing enn
aðUti i geimnum, á fjarlægum
og fjarstæðukenndum hnött-
um. „The Sirian Experi-
ments” er þriðja bókin i flokki
hennar sem i heild nefnist
„Canopus in Argos: Archiv-
es”, nU loks komin Ut i kilju,
en alls eru þessar geimskáld-
sögur hennar orðnar fjórar:
„Shikasta”, „The Marriages
Between Zones Three, Four
and Five”, þessi, og sU fjórða
og nýjasta kom Ut eigi fyrir
alllönguog heitir ekki óskritn-
ara nafni en hinar eða „The
Making of Representative for
Planet 8”. Það er orðin heil
fræðigrein að henda reiður á
þessum sögum hennar, en hUn
kýs að kalla formið geim-
skáldskap sem ekki ber að
rugla saman við geimferða-
skáldskap. Þetta er sérstakur
söguheimur sem hUn hefur
skapaðsér, heimur Canopusar
og Siriusar, þar sem hUn leik-
ur sér að tilfinningum, hug-
myndum og vandamálum sem
vitaskuld varða okkur jarðar-
bUa mest af öllum. En það er
lika svo margt sem okkur er
hulið hér niðri. Góður maður
sagði að D. Lessing væri hrifn-
ari af hugmyndum en fólki af
holdi og blóði, margt til i þvi.
■ Bækurnar hér að ofan eru fengnar hjá Bókabúö Máls og
menningar. Tekið skal fram að hér er um kynningar aö ræöa en
öngva ritdóma.
ORUnDIG
LALJGÆÆGIÍO, SÍMI27788
Húsgagnasýning
sunnudag
FLORIDA
SVEFNSÓFINN

Fullkomið rúm á nóttunni
Aðeins eitt handtak, þá er hann rúm eða sófi
Góð sængurfatageymsla
Full verslun af úrvals húsgögnum
Verið ával/t ve/komin!
LStyeHá
SMIDJUVEG
SMIDJUVEGI6 SIMI44544
Auglýsingastofa Kristínar hf. 80.49