Tíminn - 28.03.1982, Blaðsíða 24

* .-.¦?¦ i
vmwh<
:\nr ?icm .8S ^uJj|cbi;iíiIU,-
'tnmm
Sunnudagur 28. tnars 1982
nútíminn
UESTER BOWIE
DON MOYE ROSCOE MITCHEUL
MALACHi FAVORS
JOSEPH JARMAN
ART ENSEMBLE
OF CHICA60
¦ HingaB til lands er væntanleg
á vegum Jazzvakningar hljóm-
sveitin Art Ensemble of Chicago.
Hún mun leika á einum tónleikum
i Broadway mánudaginn 5. april.
Tónleikar þessir eru hinir viöa-
mestu sem Jazzvakning hefur
haldiB.
Tónlistarhræringar
Chicago
Art Ensemble of Chicago er
stofnaB haustifi 1968 í Chicago upp
úr miklum tónlistarhræringum.
Aöal upphafsmaöur þessarra
hræringa var pianóleikarinn Mu-
hal Richard Abrams.Hann stofn-
aBi big bandiB Experimental
Band 1961 og upp úr þvi voru
samtökin Association for the Ad-
vancement of Creative Musicians
(AACM)n stofnuB 1965. Þessi
samtök höföu þau meginmarkmiö
aö efla alla svarta tónlistarsköp-
un jafnt sem aBra svarta listsköp-
un og koma af staö umræðum um
þróun jazztónlistar. I þessi sam-
tök gengu flestir af fremstu jazz
tónlistarmönnum Chicago s.s.
trompetleikarinn Lester Bowie,
saxafónleikarinn Roscoe
Mitchell, saxafónleikarinn
Joseph Jarmanog bassaleikarinn
Malachi Favors Maghostus, en
þeir stofnuðu Art Ensemble eins
og fyrr segir 1968. Lester Bowie
fæddist i Maryland 1941 og hóf
hrjóðfæraleik 5 ára. Fyrir daga
Art Ensemble lék hann vIBa og
t.d. með bhisleikurunum Little
Milton og Albert King. Roscoe
Mitchellfæddist i Chicago 1940. 1
upphafi nam hann klarinettleik i
gagnfræðaskóla, en skipti siöar
yfir á saxafón. Hann leikur nán-
ast á öll blásturshljóðfæri og hef-
ur á siðustu árum vakið athygli
sem tónskáld. Likt og Mitchell
leikur Joseph Jarman á öll
blásturshljóðfæri, en lætur ekki
þar við sitja, þvi hann hefur einn-
ig skrifað og gefiðut ljóð. Hann er
fæddur i Arkansas 1937, en fluttist
ungur til Chicago og hóf nám i
trommuleik. Þegar hann var i
herþjónustu skipti hann hins veg-
ar yfir i blásturshljóðfæri. Hann
hefur leikið meö ýmsum tón-
listarmönnum t.d. John Cage.
Malachi Favors. Maghostus er
fæddur I Chicago 1937. Hann hóf
að leika á bassa eftir að hafa lokið
gagnfræðaskóla. Hann lék meö
ýmsum tónlistarmönnum t.d.
Andrew Hill áður en hann gekk i
Experimental Band og siðar Art
Ensemble.
Leikhúsverk
Fyrstu ár hljómsveitarinnar
voru engin velmegunarár, hins
vegar tókst þeim aö þróa og
skapa sinn sérstæða tónlistarstil
undir yfirskriftinni: „Great
Black Music — Ancient to the Fu-
ture." Eins og nafnið bendir til
lögðu þeir mikið upp úr uppruna
sinum og leituðu mikið i gnægtar-
brunn afriskrar tónlistar. Jafn-
framt urðu tónleikar þeirra
meira leikhúsverk heldur en
hljómleikar. Ekki var hægt að
setja neitt ákveöið nafn á tónlist
þeirra og reyndar boðuöu þeir oft
dauða jazztónlistar eins og hún
var þá þekkt. Reyndar ægði i
henni saman nær öllum tegund-
um svartrar tónlistar.
Til Frakklands
og heim
1969 fór hljómsveitin til Paris-
ar. 1 Frakklandi hefur alltaf verið
mikill áhugi fyrir bandariskri
jazztónlist og þar náði Art En-
semblemiklu meiri vinsældum en
það hafði náð i heimalandi sínu.
Eftir tveggja ára dvöi (1969-71)
I Frakklandi snéri hljómsveitin
aftur til Bandarlkjanna sem
kvintett. Nýi meðlimurinn var
trommuleikarinn Don Moye.
Hann er fæddur i Rochester 1946.
Hann hélt til Evrópu 1968 og lék I
Sviss, Itallu, Júgóslaviu og
Skandinaviu þar til hann hitti
meðlimi Art Ensemblei Parls og
ákvað aB ganga i hljómsveitina.
Tækifæri til hljómleikahalds
heimafyrir voru sem fyrr fá, en
er HBa tók á áratuginn fór al-
menningur og gagnrýnendur að
veita hljómsveitinni athygli. Er
nú svo komiB aB Art Ensemble of
Chicago nytur OtvlræBrar
virBingar gagnrýnenda og
óhemju vinsælda tónlistaráhuga-
fólks.
Hingað til lands kemur Art En-
sembleof Chicagofrá Evrópu eft-
ir 45 daga hljómleikaferðalag, en
með hljómsveitinni kemur að-
stoðarfólk og hljóðfæri sem vega
eitt og hálft tonn. Segja má að
hljómsveitin standi á hápunkti
frægðar sinnar og getu, þvi
undanfarin tvö ár hafa gagnrýn-
endur jazztimaritsins Downbeat
kosið hana hljómsveit ársins.
vika.
Logic System:
Logic
EMI/Fálkinn
¦ Logic System er japönsk
hljómsveit. Hún er hugmynd
Hideki Matsutake en hann sér
um tölvur fyrir Yellow Magic
Qrchestra. Hann sá um upp-
tökustjórn útsetningar og
samdi texta. Tónlistin, sem
samin er af Roy nokkrum
Kawakamí er tölvutónlist i
anda Kraftverk og leikin á
tölvur og hljóðgerfla
(synthesizers) að mestu leyti.
Hún er mjög lífvana kerfis-
bundin og án tilfinninga á köfl-
um ekki eimisinni melódísk.
Svo mikil er tölvuvinnslafi að 6
af 9 lögum plötunnar eru ná-
kvæmlega 4 minútur og 15
sekúndur á lengd.
Bestu lög: Unit, Clash
(Chinjyu of Sun). Domino
Dance.
vika
platnanna er ólfkt og höfBar
þvl til tveggja hópa ef svo má
segja. Plata 1 inniheldur lög
meB Alvin Stardust, Match-
box, Tenpole Tudor, Leo Sayer
og Jóhanni Helgasyni svo ein-
hverjir séu nefndir. Plata 2
inniheldur hins vegar lög með
t.d. Madness, Bubba
Morthens, Human League,
Ultravox og O.M.D. Semsagt
sæmilegustu safnplötur á lágu
verði.
vika
Depeche Mode:
Speak & Spell.
Mute Records/Spor.
¦ Þetta er fyrsta plata
hljómsveitarinnar Depeche
Mode en hún var stofnuð af
þeim Vince Clarke, Andrew
John Fletcher, Martin Lee
Gore sem allir leika á hljóm-
borö, og söngvaranum David
Gahan. Vince Clarke var aðal-
Beint i mark 1 og 2
Steinar h/f:
¦ Erlendis hefur það lengi
tiðkast að gefa út safnplötur
og hafa mörg útgáfufyrirtæki
sérhæft sig I sllku s.s. Pick-
wickog K-Tei.Hér á landi hef-
ur hinsvegar Htið verið gert af
þessu þar til nú sIBustu ár. Um
ágæti slíkra platna eru skiptar
skoðanir. Telja margir að þær
séu algjört drasl, sem ein-
göngu sé gefiB út til þess að
græða peninga. Rétt er að
safnplötur njóta mikilla vin-
sælda hjá almenningi og stór
hluti kaupenda sáfnplatna
kaupir eingöngu sltkar plötur.
Þykir mér þaB nægileg ástæða
til þess að þær séu gefnar út.
Vegna vinsælda safnplatna
hafa þær mikil áhrif I þá átt aö
móta tónlistarsmekk almenn-
ings. MeB þvi aB t.d. setja eitt
og eitt nýbylgjulag inn á safn-
plötu meB „skallapopp"tónlist
er hægt að ná til fólks sem
aldrei dytti til hugar að kaupa
nýbylgju tónlist: Safnplötur
eru þvi að mlnu áliti nauðsyn-
legar og sjálfsagaBar.
Steinar hf. sendu nýlega frá
sér tvær safnplötur, Beint I
Mark 1 og 2. VerBinu er.mjög
stillt 1 hóf og þarf aðeins aB
kaupa aBra plötuna tíl þess að
fá hina I kaupbæti. Lagaval
lagasmiöurinn en hann hætti
nýveriB I hljómsveitinni að
sögn vegna þess að frægðin
væri honum á móti skapi. í
hans staB kom t hljómsveitina
Alan WUder. Síðasta ár gáfu
þeir út smáskifuna Dreaming
of Me sem vakti strax verB-
skuldaða athygti. t kjðlfarið
fylgdu tvær smáskifur New
Lifeog Just Can't Get Enough
sem náBu ofarlega á enska
vinsældalistann. I nóvember
siðastliðnum kom slðan Ut
þessi breíðsklfa Speak & Spelt.
Hún náBi strax miklum vin-
sældum og fékk mikið lof frá
gagnrýnendum. Eins kusu
nokkur af bresku tónlistar-
blöðunum hljómsveitina
„björtustu vonina 1982".
Tónlist Depeche Mode er
mjóg poppuð „nýróman-
tisk-(hljóðgerfla-synthesiz-
eDWnlist. Sumir kalla þetta
sjálfsagt diskó. Það sem þeir
hafa umfrám margar svipað-
ar hljómsveitir s.s. Human
League, er léttleikinn og ein-
faldleikinn. Þetta eru létt
danslög sem höföa fyrst og
fremst til fótanna.
Bestu log:
Photographic,
Just Can't Get Enough,
New Life,
Boys Say Go!
vika.
Tvær nýjar íslenskar smáskífur
Valli og Víkingarnir
eru úti alla nóttina
¦ Plata Valla og Vlkinganna er
nú loksins komin út. Mikil leynd
hefur hvllt yfir þessari plötu og
hljómsveitinni. Sagt er að vlking-
arnir sjálfir viti ekki einusinni
hverjir séu I hljómsveitinni. Gróa
á Leiti tjáði mér að Start hafi
sést I námunda við Hljóðrita um
það leyti sem platan var tekin upp
og eins að Þorgeir Astvaidsson
væri loksins kominn I friið. Eg sel
það ekki dýrara en ég keypti það.
Lög Valla og Vikinganna, Cti alla
nóttinaog Til I allteru bæði létt og
hress rokklög sem sjálfsagt eiga
eftir aö hljóma oft I framtiðinni.
Spilafíflin voru
inni allan
júnímánuð
¦ Fyrsta smásklfa Spilafifla leit
dagsins ljós fyrir skömmu. Hún
heitir 3.-30. júnlen á þvi tlmabili
voru lögin tekin upp. Þrátt fyrir
það að þetta séu gamlar upptökur
er alls ekki farið að slá I tónlist-
ina. Lagið á hlið 1 heitir Playing
Fool og minnir mann svolitið á
tónlist Killíng Joke er ekki verra
fyrir það. Lagiðá hlið 2 heitir Sæll
og er undir miklum áhrifum frá
David Byrne. Þessi fyrsta smá-
skífa Spilafifla sýnir vel viB
hverju má búast úr þessari átt I
framtiðinni og er óhætt aB biBa
meB tilhlökkun eftir næstu plötu
þeirra, sem væntanleg er meB
vorinu og kriunni.
Meira um spilaflfl sfBar. vika
BPILRFlFL
s:. ~-s:
Zji—ir-^jn