Tíminn - 25.04.1982, Blaðsíða 30

30
Sunnudagur 25. aprll 1982
Tedrykkja eftir morð!
■ Myra Hindley hefur eignast
fjölda vina þessi ár sem hún hefur
setið i fangelsi og allir vitna um
sterkan og, aB þvi er virðist, heil-
steyptan persónuleika hennar.
Hún er nú 39 ára gömul en virðist
yngri, andlitsdrættirnir eru skýr-
ir og röddin áköf þegar hún talar
um hugaðarefni sin. Hana langar
til að vera frjáls. Skömmu fyrir
jól lagði hún enn einu sinni fram
beiðnium að skilorðsnefndin tæki
mál hennar til meðferðar en frá
innanrikisráðuneytinu kom skip-
un um að slikt kæmi ekki til
greina. Arið 1980 kærði hún bresk
yfirvöld vegna þess að mál
hennar fékk ekki einu sinni að
koma fyrir nefndina en allt kom
fyrir ekki. Breskir stjórnarherrar
virðast staðráðnir i að halda
henni i fangelsi um ókomin ár, og
lái þeim hver sem vill.
A mánudaginn var voru liðin
nákvæmlega sextán ár siðan
réttarhöld hófust i máli Ian
Bradys og Hindleys. Réttað var i
Chester Assizes, ákæran: morð á
þremur börnum, Lesley Ann
Downey, Edward Evans og John
Kilbride. Fyrir tvær sakir voru
þessi réttarhöld skráð á spjöld
sögunnar. t fyrsta lagi var lagt
fram i réttinum segulband með
óttasleginni rödd hinnar tiu ára
Lesley Ann Downey, barnið
veinaði og grét og grátbað um að
fá að fara til móður sinnar.
Lesley Ann Downey sást aldrei
framar á lifi. Hins vegar var
framburður mágs Myru Hindley,
David Smith, 18 ára. Hann hafði,
sagði hann, þurft að horfa upp á
táninginn Edward Evans barinn
til ólifis, og siðan neyddu þau
Brady og Hindley hann til að
hjálpa sér við að þrifa upp um-
merkin um morðið — og þau voru
ekki litdl. Skömmu síðar komst
David Smith, frá sér numinn af
ótta, undan og flýtti sér til lög-
reglunnar. Hann var aðalvitni
saksóknara við réttarhöldin, og
enn þann dag i dag segir Smith —
sem núer 34ra ára — að hann fyll-
ist skelfingu og viðbjóði ef honum
verður hugsað til morðsins.
„Strákurinn hafði verið barinn
14 sinnum og blóðið flaut út um
allt en hann vildi ekki deyja.
Brady varð ofsareiður og hamað-
ist á honum með hamrinum uns
hann dó loskisn. Ég sé þetta fyrir
mér eins og hæggei’ga kvikmynd,
hvert smáatriði situr fast i huga
mér. En síðan varð allt kalt.
Brady sagði: „Myra, meiri
subbuskapurinn af þessum,” og
siðan fórum við að þrifa. Hún náði
i vatn og þvoði gólfið og veggina.
Svo settumst við niður og fengum
okkur te og hún sagði: „Maður sá
höggin speglast iaugunum á hon-
um”.”
..Hún er mjög góð
manneskja! ”
Framburður Smiths, ásamt
rödd hennar á segulbandinu með
Lesley Ann Downey, leiddi til
þess að Myra Hindley var dæmd
sek. Hvorttveggja leiddi einnig til
þess að i vitund Breta varð hún
holdtekja hins illa. Það tóku
margir undir með blaðinu Daily
Star er það hrópaði: „Látið hana
rotna i helviti!” Lögreglu-
mennirnir sem unnu að mái-
inu eru enn sama sinnis. Arthur
Benfie'.d, fyrrum yfirmaður
rannsoknarlögregluliðs sem
vann að málinu, sagði er hann
var spurður um álit á tilraunum
Hindleys til að komast á
skilorð: „Sextán ár eru vissu-
lega langur timi i fangelsi. En
hún á hvert einasta þeirra
skiiið.” Hann minnti einnig á að
dauðarefsing var afnumin i Bret-
landi ári áður en morðin voru
framin, og kvaðst ekki efast um
aö að öðrum kosti hefði hún verið
hengd. Annar fyrrverandi lög-
reglumaður segir: „Ég hefði
hengt hana með eigin höndum ef
ég hefði haft tækifæri til.”
En hvernig má það vera að vin-
ir Hindleys leggja svo gerolikt
mat á persónu hennar? Hinn
þekktasti meðal þeirra sem vinna
að máli hennar er Longford lá-
varður, vammlaus og virtur 76
ára gamall aðalsmaður, sem
hefur heimsótt hana i fangelsið
meðreglulegumillibilisiðan 1969.
Annar þekktur maður i bresku
þjóðlifi fórtil fundarviðhana árið
1974, John Trevelyan, sem segir
að hann hafi hitt fyrir „stúlku
sem sýnilega var gáfuð, aðlað-
andiog tilfinninganæm. Mér þótti
■ Fyrir sextán árum voru þau Ian Brady og Myra Hindley dæmd f
ævilangt fangelsi á Bretlandi fyrir grimmdarleg morð á þremur börn-
um. Mál þetta vakti mikla athygliá sinum tima og var ekki laust við að
hrollur færi um breskan almenning, þau skötuhjú voru kölluð „læri-
sveinar djöfulsins” og annað i þeim dúr enda varð ekki séð annað en
þau hefðu framið morðin til þess eins að fullnægja afar afbrigðilegum
og i rauninni illum hvötum. Eftir sextán ára fangavist er Ian Brady
niðurbrotinn maður, andlega og likamlega, en Myra Hindley er stál-
slegin sem aldrei fyrr. Og það sem meira er. Fjölmargir þeirra sem
heimsótt hafa hana i fangelsið segja að hún sé nú ný og betri mann-
eskja og þar sem betrunarhúsvistin hafi þegar borið tilætlaðan á-
rangur eigi að gefa henni tækifæri til að spreyta sig úti I frelsinu. Al-
menningsálitið er hins vegar algerlega á móti þvi og innanrikisráðu-
neytið hefur ekki einu sinni leyft að mál hennar komi fyrir
skilorðsnefndina, h vað þá meira.Breska stórblaðið The Sunday Times
fór nýlega isaumana á þessu máli og reyndi að kanna, fordómaláust,
merkilegan persónuleika Myru Hindley. Hér aðneðan er byggt á úttekt
blaðsins.
gaman að tala við hana.” Dóttir
Trevelyans, Sarah, tekur i sama
streng. „Hún er mjög gáfuð og
virðuleg. Hún er lika mjög góð
manneskja.” Margir fleiri hafa
látið i ljós svipaðar skoðanir og
verða trauðla allir sakaðir um
blindni i garð harðsviraðs morð-
ingja. Það er skiljanlegt að David
Smith vakni kófsveittur og ótta-
sleginn eftir ógurlegar martraðir
þar sem hann endurlifir atburði
þennann hræðilega dag fyrir
sextán árum, og það er lika
skiljanlegt aö hrollur fari um
Arthur Benfield i hvert sinn sem
hann heyrir lagið „Litli trommu-
leikarinn” sem leikið var undir
siðustu ópum Lesley Ann
Downey. En hvernig ber þá að
skilja að svo margir hafi látið
heillast af Myru Hindley? Sumir
hafa jafnvel gengið svo langt að
fullyrða að ef til vill sé hún sak-
laus af morðunum — en þvi hefur
hún alla tið haldið fram sjálf.
..Kvnngi hlandin ró”
Vist er að Myra Hindley er búin
rikum persónutöfrum. Lög-
fræðingursem starfaði með henrii
einu sinni segir: „Ég bjóst við að
hitta skrimsli en það var nú eitt-
hvað annað. Það var eitthvað við
hana, ég veit ekki alveg hvað —
einhver kynngi blandin ró.”
Annar lögfræðingur hefur aldrei
komist yfir kynni sin af henni.
Fangelsissálfræðingur sem hafði
afskipti af henni um hrið geymir
eins og sjáaldur auga sins litla
brúðu sem Hindley gaf honum,
eða henni þvi sálfræðingurinn er
kona. Brúðan er geymd á snyrti-
borðinu. „Þannig hugsa ég um
hana á hverjum degi.”
Annar sálfræðingur hefur út-
skýrt þetta með þvi að Myra
Hindley sé einfaldlega búin ein-
hvers konar „valdi”, bæði yfir
stuðningsmönnum sinum og and-
stæðingum. Hann hefur lýst þvi
að hún hafi ótrúlega hæfileika til
að koma sér fyrir á sömu bylgju-
lengd og sá sem hún hittir og
vinna hann yfir á sitt mál. Þetta
„vald” á áreiðanlega mikinn þátt
i þvi að hún er ósködduð
á sálinni eftir 16 ára vist i
fangelsi, en fangelsi á Bret-
landi eru, að flestra dómi, á-
kaflega andstyggilegar vistar-
verur. Flest þeirra eru gömul
og illa búin, fangar eru allt
oft margir og aðstæður bágar I
flesta staði. Eins og minnst var á
hér að framan er Ian Brady
niðurbrotinn maður eftir svo
lanea faneavist og sennilega
verður hann fluttur i geðveikra-
fangelsi, ensú hefur orðið raunin
um marga langtimafanga á Bret-
landseyjum. Hindley lætur hins
vegar engan bilbug á sér finna,
enda þótt hún viðurkenni að oft
hafi hún verið að falli komin —
ekki sist eftir að innanrlkisráðu-
neytið neitaði hvað eftir annað að
mál hennar yrði tekið fyrir.
En lögreglumennirnir sem
rannsökuðu morðmálið á sínum
tima voru heldur ekki i neinum
vafa um að þeir áttu i höggi við
mjög óvenjulega manneskju.
Flestir þeirra muna ennþá hvert
smáatriði málsins og eru varla
liklegir til að gleyma þvi úr
þessu það hefur greypst i huga
þeirra sem geymir þó mörg ó-
hugnanieg morðmál.
,,í»að sem hann hefur
gert. hef ég gert...”
Lögreglumennirnir eru flestir
hverjir ánægðir með sinn hlut I
málinu. Morguninn eftir að Ed-
ward Evans dó fór lögreglan að
Wardlebrook Avenue 16, Hyde, en
þá hafði DavidSmith tilkynnt um
atburðinn. Þetta gerðist vel að
merkja 7. október 1965. 1 svefn-
herbergi á efri hæð hússins fundu
lögreglumennimir lik Edward
Evans, þvi hafði veriö komið fyrir
i plastpoka og læst inni. Brady og
Hindley voru flutt á lögreglustöð-
ina og Brady hafði fárra kosta völ
en að játa. Hann sagði: „Við rif-
umst og það kom til slagsmála.”
Hindley tók allt aðra afstöðu. „Ég
gerði það ekki,” sagði hún, „og
Ian gerði það ekki.” Hún hélt þvi
fram að dauði Evans væri „slys
— það hefði aldrei átt að gerast.”
En jafnframt hnýtti hún sig óað-
skiljanlega við Brady með þvi að
segja: „Það sem hann hefur gert,
hef ég gert.”
Brady var ákærður fyrir morð-
ið á Evans þennan sama dag en
fyrsta kastið fór Myra Hindley
frjáls ferða sinna.
En þá komu hin morðin upp á
yfirborðið. 1 geymsluhólfi á lest-
arstöðinni i Manchester fann lög-
reglan ferðatöskur sem höfðu
meðal annars að geyma segul-
bandsupptökuna með skelfdri
rödd Leysley Ann Downey og niu
ljósmyndir sem sýndu hana I
klámfengnum uppstillingum.
Daginn eftir fann lögreglan svo
lik stúlkunnar I grunnri gröf á
Saddleworth heiðinni. Þá skildi
lögreglan loks mikilvægi ljós-
mynda sem fundist höfðu og
sýndu þau Brady og Hindley á
heiðinni. Ein myndin sýndi Hind-
ley nálægt gröf Downeys, og önn-
ur, sem sýndi hana krjúpa með
rakka sinn, leiddi til þess aö lög-
reglan fann gröf hins 12 ára
gamla John Kilbride. Hindley var
nú handtekin og færð til yfir-
heyrslu en er nún var spurð um
Lesley Ann Downey sagöi hún:
„Ég gerði það ekki. Ég drap hana
ekki”. John Kilbride kvaöst hún
aldrei hafa heyrt minnst á áður.
Arthur Benfield var staðráðinn
i að brjóta mótspyrnu hennar á
bak aftur. Hann notaði rólegar
aðferðir við yfirheyrslur, spjall-
aði um hitt og þetta og reyndi svo
að leiða talið snögglega að morð-
unum, en aldrei gaf Hindley færi
á sér. A sama veg fór er lögreglu-
fulltrúinn Margaret Campion
reyndi að skapa sér traust Hind-
leys með viðræðum um hvaðeina
milli him ins og jarðar — til dæmis
trúmál, en þær Hindley voru báð-
ar fæddar kaþólskar. Allt kom
fyrir ekki, er vikið var að morð-
unum var Hindley ekki til við-
ræðu um annað en hún hefði ekki
gert neitt. 1 fyrstu hafði lögregl-
an talið að Ian Brandy væri
sterkari aðilinn af þeim tveimur
en hún varð nú að skipta um
skoðun. „Brady varð öðru hvoru
fótaskortur i yfirheyrslunum”
segir lögreglumaður einn, „en
Hindley ekki i eitt einasta sinn”.
..Hvers vegna gerðu þau
þetta?”
18. október spilaði Benfield út
trompi si'nu. Fyrst sýndi hann
Hindley myndirnar af Downey.
„Hún bar vasaklút sinn upp að
vörunum, einsog hún væri hrædd
um aðeitthvaðhrykki útúr henni,
en hún sagði ekki orð”. Siðan lék
hann fyrir hana segulbandið
margumtalaða. „Ég sá æðarnar
hamast á hálsinum á henni. Hún
rak upp dálitið óp og sagði: „Ég
blygðastmln”, en þetta var I eina
skiptið sem við fengum nokkur
viðbrögð frá henni. Hún endur-
tók: „Ég segi ekki neitt , og við
það sat”.
Er réttað var I málinu þóttist
lögreglan viss um að Brady yrði
dæmdur sekur þar eð hann hafði
játað að hafa orðið Edward Ev-
ans að bana. Lögreglumennirnir
höfðu hins vegar enga hugmynd
um hvernig málinu gegn Hindley
myndi reiða af. Hún hafði ekki
játað neitt og læknar lögregl-
unnar hafði ekki tekist að greina
dánarorsök þeirra Downeys og
Kilbrides. A móti kom vitnis-
burður David Smiths, sem lýsti
þvi hvernig hún hafði tekið þátt i
að myrða Evans, fingraför
hennar voru á myndunum af
Downey og rödd hennar heyrðist
af segulbandinu. Einnig má
nefna að sama dag og Kilbride
hvarf hafði Hindley tekið bil á
leigu og starfsmenn bilaleigunnar
mundu vel að er honum var skilað
hafði hann verið mjög forugur.
Loks voru svo myndirnar af henni
nálægt gröfunum á heiðinni.
Framkoma Hindleys við réttar-
höldin hjálpaði henni ekki. Hún
brosti og gerði að gamni sinu við
Brady á ákærendabekknum en
bar fram vitnisburð sinn þurr-
legri og tilfinningalausri röddu.
Lögfræðingur hennarsagði henni
að „nokkur tár” mynfiu ekki
skaða, en hún virti ráð hans að
vettugi. Og niðurstaða var sú að
þrátt fyrir algera neitun hennar
var hún dæmd fyrir morðin á
Evansog Downey og fyrir að vera
samsek i morðinu á Kilbride.
Asamt Brady, sem dæmdur var
fyrir öll þrjú morðin, hlaut hún
lifstiðarfangelsi.
En lögreglunni þótti samt ým-
islegt óútskýrt. Arthur Benfield
segir: „Mörgum spurningum var
ósvaraö. Yfirheyrslurnar man ég
mjög vel og aldrei, aldrei nokk-
urn tlma, sýndi hún nokkra iðrun
eða sorg yfir þvi sem gerst hafði.
Þó maður eigi að heita sjóaður
lögreglumaður þykir manni ætfð
ofurlitið vænt um slikt. Og hvers
vegna gerðu þau þetta? Hvað
gerðu þau? 1 rauninni höfumvið
ekki hugm ynd um það. ’ ’
,,Engin iðrun
ekki neitt”
Rannsóknarlögreglumaðurinn
Norman Mattin tók einnig þátt i
yfirheyrslunum yfir Hindley, en
hann starfar nú I lögregluliði
HongKong. Hann hefur þetta um