Tíminn - 19.04.1986, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Laugardagur 19. apríl 1986
Timinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Ritstjóri: NíelsÁrniLund
Auglýsingastjóri: SteingrimurGíslason
Innblaösstjóri: OddurÓlafsson
Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686332 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Niðurtalning verðbólgunnar
er fær leið
í Eldhúsdagsumræðunum sem útvarpað var frá Alþingi
í fyrrakvöld var stjórnarandstaðan þungorð í garð
ríkisstjórnarinnar. Ekki verður þar með sagt að málflutn-
ingur hennar hafi verið ábyrgur miklu fremur einkenndist
hann af slagorðum og innan tómum yfirlýsingum um
vonda stjórn. Boðskapur þeirra var léttvægur enda
ríkisstjórnin sterk og nýtur vaxandi vinsælda meðal
þjóðarinnar. Fólk lítur björtum augum til framtíðarinn-
ar, allar horfur eru á að verðbólgan verði kveðin niður
á þessu ári, atvinna er næg og útlit fyrir vaxandi
þjóðartekjur. Með áframhaldandi markvissum vinnu-
brögðum stjórnvalda er engin ástæða til að ætla annað
er að staða þjóðarinnar batni enn frekar.
Það er auðvitað þessi góði árangur ríkisstjórnarinnar
sem stjórnarandstaðan óttast. Eftir því sem meiri
óánægja ríkir í þjóðfélaginu þeim mun meira aukast
líkur á að stjórnar andstaðan nái áhrifum. Því kappkostar
hún að skapa óeiningu hjá þjóðinni um flestar aðgerðir
stjórnarinnar, jafnvel þótt hún geri sér ljósa grein fyrir
nauðsyn þeirra. Þetta eru vel þekkt vinnubrögð stjórnar-
andstöðu fyrr og síðar og þjóðin löngu búin að átta sig á
þeim skollaleik.
í ræðu sinni kom forsætisráðherra víða við. Hann lagði
áherslu á að flestar aðgerðir ríkisstjórnarinnar hefðu
einkennst af viðureigninni við verðbólguna og að óhjá-
kvæmilegt hefði verið annað en að meta bæði eldri og
nýjar ráðstafanir í því ljósi.
Hann benti á að sá mikli árangur sem náðist í upphafi
stjórnartímabilsins þegar verðbólgan var færð úr 130% í
20% á 8 mánuðum hefði verið því að þakka að farið var
eftir vilja Framsóknarflokksins og beitt hörðum lög-
bundnum aðgerðum. Eftir að frjálsræðið var aukið að
nýju síðustu tvö ár hefði það sýnt sig að íslenskt
efnahagslíf er of veikburða til þess að laga sig án
opinberra aðgerða. Síðan sagði forsætisráðherra: „Með
tilvísun til þessarar reynslu töldu stjórnarflokkarnir
óhjákvæmilegt að ganga ákveðnara til verks og bjóða
þátttöku stjórnvalda í kjarasamningum s.l. áramót. Ég
þarf ekki að rekja árangurinn, hann er öllum í fersku
minni. Með markvissu samstarfi aðila vinnumarkaðarins
og stjórnvalda náðust kjarasamningar og samkomulag
um aðgerðir í efnahagsmálum, sem mun tryggja hið
langþráða markmið um verðbólgu sem einsstafstölu í lok
þessa árs. Það mun takast ef ekkert óvænt gerist í
heimsmálum. „...“ Það hefur loks sannast að niðurtaln-
ing verðbólgu er fær leið þegar um samstillt átak
stjórnvalda, verkalýðshreyfingar og atvinnurekenda er
að ræða.“
Niðurtalning verðbólgunnar er sú leið sem Framsókn-
arflokkurinn hefur alltaf lagt áherslu á. Erfitt hefur
reynst að fá samstarfsflokka í ríkisstjórnum til að fylgja
henai fyrr en nú enda líta þeir svo á að þar með hafi
Frawsókoarflokkurinn sannað rétt vinnubrögð í glím-
uimi vid verðbólguna. Það er því mikill sigur fyrir
F*aa»ók«iarflokkinn að eftir hans leið sé unnið og að hún
skili skila jafn góðum árangri og útlit er fyrir.
Eiin veiíhir að gæta aðhalds. Ríkissjóður stendur
höllam fasti og ljóst að erfitt verður að fá nægilegt
fjármagn til ýmissa framkvæmda sem nauðsynlegar eru.
Fjármagn til þeirra þarf að aukast jafnt og þétt um leið
og efnahagur landsins batnar.
„Verkefnin eru þannig mörg framundan. Frá þeim
verkefnum mun Framsóknarflokkurinn ekki hlaupast á
meðan hann er í ríkisstjórn.“ Þannig endaði forsætis
ráðherra ræðu sína til þjóðarinnar, í fyrrakvöld.
Norrænt samstarf
mikilvægara
öðru utanríkis-
samstarfi
Ræöa Páls Péturssonar
í umræðum á Alþingi um utanríkismál
Alþingi gefst nú tækifæri til að
fjalla um skýrslu utanríkisráðherra
um utanríkismál. Þessi skýrsla er í
þetta skipti ítarleg og er það þakk-
arvert í sjálfu sér„
I upphafi skýrslunnar er getið
um meginmarkmið utanrríkis-
stefnu Islendinga og ég er sammála
því mati utanríkisráðherra að telja
norrænt samstarf þar í fremstu
röð. Núverandi formaður íslands-
deildar Norðurlandaráðs mun fjalla
ítarlega um skýrslu íslandsdeildar
en ég vil einungis drepa á örfá
atriði varðandi norrænt samstarf.
Ég tel að norrænt samstarf sé
mikilvægara öðru utanríkissam-
starfi. Þetta er samstarf við þær
þjóðir sem eru okkur skyldastar að
tungu, hugsunarhætti og menn-
ingu. Það eru enn fremur þær
þjóðir sem okkur er mestur sómi
að að eiga samstöðu með. Norður-
lönd njóta virðingar umheimsins
og þegar þau eru á einu máli er
tekið verulegt tillit til þeirra.
Norðurlönd misstu að vísu einn
sinn mikilhæfasta forustumann fyr-
ir fáum vikum þegar forsætisráð-
herra Svíþjóðar, Olof Palme, féll
fyrir morðingjahendi. Olof Palme
var sá norrænna forustumanna sem
naut mestrar alþjóðlegrar viður-
kenningar einkum fyrir baráttu
sína fyrir friði og frelsi og gegn
kúgun, harðstjórn og ójöfnuði.
Þótt Olof Palme sé fallinn og
skarðið eftir hann standi opið og
ófullt þá megum við ekki láta
deigan síga, heldur halda ótrauðir
á lofti hinu norræna merki jöfnuðar
og friðarviðleitni.
Síðasta ár var viðburðarríkt í norr-
ænu samstarfi og það stóð með
blóma. Við lslendingar stóðum
fyrir myndarlegu og sögulegu þingi
Norðurlandaráðs í Reykjavík í
mars 1985 og til þess mun verða
vitnað sem eins hins merkasta í
sögu Norðurlandaráðs. Norður-
landaráð lagði á síðasta ári aukna
áherslu á samskipti við umheiminn
og það tel ég mjög mikilvægt. Við
þurfum að láta rödd okkar berast
út í veröldina þegar við höfum
eitthvað að segja. Ég vil vekja
athygli alþingismanna á mjög viða-
mikilli og vel undirbúinni
fjölþjóðaráðstefnu sem Norður-
landaráð gengst fyrir í Stokkhólmi
á næsta hausti um loftmengun sem
berst milli landa og um ráð til
úrbóta. Alþingi hefur verið boðið
að senda fulltrúa á ráðstefnuna og
mun Alþingi þiggja það boð.
Þá vil ég ennfremur geta um
ráðstefnu um skattamál sem
Norðurlandaráð gengst fyrir í
Bergen næsta haust. Ég tel einboð-
ið að þingmenn fylgist með þeirri
ráðstefnu þar sem við þurfum veru-
lega á fræðslu að halda í þeim
efnum. Staða íslands hjá Norður-
landaráði styrktist tvímælalaust á
síðasta ári og íslendingar voru
ráðnir þar í áhrifastöður. Við ís-
lendingar höfum einnig forgöngu
um merkan málatilbúnað á vett-
vangi Norðurlandaráðs.
Ég vil þakka þingmönnum og
ríkisstjórninni, og þá ekki hvað
síst utanríkisráðherra, gott sam-
starf um málefni Norðurlandaráðs
þann tíma sem ég var þar í forsvari.
Þá vil ég nefna samstarf Alþingis
við þingmenn í Færeyjum og á
Grænlandi. Síðast liðið haust var
gert samkomulag þingmanna-
nefnda þessara þjóðþinga í Nuuk
um stofnun vestnorræna þing-
mannaráðsins. Þetta samkomulag
hlaut staðfestingu Alþingis hinn
19. des. s.l. og samstarfið er nú að
hefjast af fullum krafti. Ég tel að
hér sé um hið merkasta samstarf að
ræða og geti það orðið öllum þrem
þjóðunum til hinna mestu hagsbóta
þegar fram líða stundir. Þjóðirnar
eiga fjölmörg sameiginleg hags-
munamál, bæði sín á.milli og út á
við, og sameiginlegar auðlindir
sem þau þurfa að nýta af fyrir-
hyggju svo mannlíf geti þrifist í
þessum löndum um ókomin ár.
Langur kafli í skýrslu utanríkis-
ráðherra fjallar um öryggis- og
varnarmál. Þar er aðgengilegur
fróðleikur að öðru leytinu en annað
er nú að mínum dómi með nokkr-
um áróðursblæ. Atburðir síðustu
nætur, og þar á ég við hina fordæm-
anlegu fólskuárás Bandaríkjanna
á Líbýu, fylla mann að vissu leyti
mikilli vantrú á hið vestræna sam-
starf og opna augu manna fyrir
þeim háska sem af því getur stafað
og þar á ég ekki síst við hinn
siðferðilega háska, að gana til ná-
innar samvinnu um utanríkismál
og hermál við þjóð sem velur sér
stjórnendur sem grípa til slíkra
örþrifaráða.
Ronald Reagan, forseti Banda-
ríkjanna, hefur tekið ákvörðun
sem íslendingar hljóta að fordæma
og verða í framhaldi af því að gæta
þess að treysta varlega á leiðsögn
Bandaríkjanna um utanríkis- og/
eða hermál. Ronald Reagan hefur
með framferði sínu sannað að
hann er þess ekki umkominn að
hafa vit fyrir heiminum.
Ég ætla ekki að fara að mæla
stjórnvöldum í Líbýu bót. Aðild
þeirra að hryðjuverkastarfsemi er
fullkomið áhyggjuefni og mjög
fordæmanleg. Og það er réttmætt
og sjálfsagt að reyna að vinna bug
á henni en það að grípa til slíkra
örþrifaráða sem árás Bandaríkj-
anna á Líbýu er, réttlætist ekki af
hryðjuverkum Líbýumanna.
Hryðjuverkamenn verða ekki
kveðnir í kútinn með loftárásum á
saklausa borgara. Að mínu mati
hvetur svona framverði til áfram-
haldandi hryðjuverka og kann að
TJRK
efla stuðning almennings í Líbýu
við hryðjuverkamenn. Þar að auki
hefur heimsfriði verið stofnað í
voða með þessu tiltæki.
Ég þakka ríkisstjórninni fyrir
ályktun sem hún gerði í morgun þó
að ég teldi að hún hefði mátt vera
skorinorðari. Til að fyrirbyggja mis-
skilning og ofur'viðkvæmni ber ekki
að skoða það álit mitt sem van-
traust á ríkisstjórn íslands. Sem
betur fer hafa flestar lýðræðisþjóð-
ir og bandalagsþjóðir okkar einnig
brugðist einarðlega við þessum
voðaatburðum. Ég tel að veröld-
inni sé öðru fremur nauðsyn á
friðarviðleitni. Það þýðir ekki að
láta stórveldin ein um að teygja
það skinn á milli sín. Hver og ein
þjóð, hver og einn maður verður
að láta sig þau mál miklu varða.
Ég tel að það sé ekki eðlilegt að
leggja áherslu á gagnsemi fælingar-
stefnu Atlantshafsbandalagsins
eins og gert er á bls. 11 í skýrslunni.
Gagnsemi fælingarstefnu er nefni-
lega villukenning, hvort heldur hún
er praktíserað af Atlantshafsbanda-
lagi eða af hryðjuverkamönnum.
Á síðast liðnu vori urðu þáttaskil
í meðferð utanríkismála hér á
Alþingi með samþykkt ályktunar
um afvopnunarmál frá 23. maí
1985. Samþykktin var gerð ein-
róma og þar áréttar Alþingi þá
stefnu íslendinga að á íslandi verði
ekki staðsett kjarnorkuvopn og
könnuð verði samstaða um og
grundvöllur fyrir samningum um
kjarnorkuvopnalaust svæði, en
hitt tel ég mjög mikilvægt að Is-
lendingar fylgist vel með þeirri
umræðu og taki þátt í henni vegna
þess að ef slíkt svæði yrði myndað
án þátttöku íslands. þá væri stór
hætta á því að þrýstingur ykist á
jaðra svæðisins, og þar með ísland,
að koma þar fyrir kjarnavopnum.
Þess vegna verðum við að vaka vel
yfir þessari umræðu og taka þátt í
henni.
Þá í ályktuninni, og þar á
ég við ályktun Alþingis frá 23. maí
sl., fjallað um nauðsyn gagn-
kvæmrar afvopnunar og bann við
tilraunum með framleiðslu og upp-
setningu kjarnavopna undir
traustu eftirliti. Þessi ályktun er
grundvöllur að stefnu íslendinga í
afvopnunarmálum og í samræmi
við og í framhaldi af ályktuninni
frá 23. maí 1985 bar ég fram fyrr á
þessu þingi ásamt sjö öðrum fram-
sóknarmönnum tillögu til þings-
ályktunar á þingskjali 223, um
frystingu kjarnavopna. Þarvarlagt
til að ísland reyndi að ná samstöðu
með öðrum ríkjum Norðurlanda
um tillögugerð á vettvangi Samein-
uðu þjóðanna um frystingu og
framleiðslu kjarnavopna og bann
við tilraunum með kjarnavopn.
Þessi tillaga er enn þá hjá utanrík-
ismálanefnd og ég verð að vonast
fastlega eftir því að nefndin af-
greiði hana jákvætt fyrir þinglok.
Ég læt máli mínu lokið en undir-
strika það enn og aftur að ég tel
mjög mikilvægt að Alþingi haldi
vöku sinni varðandi utanríkismál.
Við erum hluti af heiminum og
getum ekki látið eins og okkur
komi ekkert við hvað gerist í
heiminum í kringum okkur eða þá
í geimnum yfir okkur.