Tíminn - 07.11.1992, Blaðsíða 16

16 Tfminn
Laugardagur 7. nóvember 1992
Rætt við Ragnar
Stefánsson jarð-
skjálftafræðing
sem segir hér
m.a. frá skjálfta-
virkni í Mýrdals-
jökli og leiðum til
að skilgreina
hættuástand
Ragnar Stefánsson jarðskjálfta-
fræðingur: „Kerfið hefur verið
byggt upp með stuðningi ann-
arra Noröurlandaþjóöa, svo telja
má aö hér sé um samnorrænt
verkefni að ræða. “
(Tímamynd Ámi Bjarna)
Fjöidi skjálfta í Mýrdalsjökli sem mældust yfir 2,0 stig á Richterkvarða. Glöggt má sjá tiðnina í októbermán-
uöi er ástæða þótti til að lýsa yfir viðbúnaðarástandi.
Wesper
SnyderGeneral Corporation
HITA-
BLÁS-
ARAR
WESPER hitablásararnir eru nú fyrirliggjandi í stærðunum
7, 10, 19 og 22 kW.
Ennfremur mótorar og element.
Wesper UMBOÐIÐ
Sólhí vnum 26.104 Reykjavík . Sími 91-34932, Fax 91-814932
Hættan á Kötlu-
gosi og nýtt
aðvörunarkerfi
Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur: „Kerfið hefurver-
ið byggt upp með stuðningi annarra Norðurlandaþjóða, svo
telja má að hér sé um samnorrænt verkefni að ræða.“ (Tíma-
mynd Árni Bjarna)
Það hefur víst ekki farið fram hjá
neinum að mikill viðbúnaður hefur
verið í gangi að undanfömu vegna
hættu á Kötlugosi, en mikil jarð-
skjálftavirkni á svæðinu gaf ástæðu til
að lýsa yfir viðbúnaðarstigi Almanna-
vama fyrir skemmstu. Sem betur fer
eru jarðvísindamenn nú betur í stakk
búnir en var til þess að greina þau
merki sem boða kunna að hætta sé yf-
irvofandi og að undanfömu hefur sú
tækni sem til slíks þarf verið að batna
með auknum og þéttari skynjunar-
búnaði. Til þess að fræða okkur nánar
um þessi efrii áttum við í gær samtal
við Ragnar Stefánsson jarðskjálfta-
fræðing, en hann fylgist nú með öll-
um hræringum svo að segja dag og
nótt og verið er enn að fjölga því fólki
sem stendur beinínis að eftirlitinu.
„Á síðari árum hefur orðið til hér í
landinu fullkomið jarðskjálftaaðvör-
unarkerfi,“ segir Ragnar, „sem nú hef-
ur verið byggt upp með stuðningi
annarra Norðurlandaþjóða, svo kalla
má að um samnorrænt verkefni sé að
ræða. Kerfið hefúr einkum verið
byggt upp með tilliti til þess að geta
spáð fyrir um Suðurlandsskjálfta og
út úr þessu hefur nú þegar komið
samtengdur búnaður sem ræður við
að staðsetja minnstu jarðhræringar
og skilgreina einkenni þeirra. Allt tek-
ur þetta afar stuttan tíma, þótt enn sé
ekki um hundrað prósent upplýsingar
að ræða. Þó gefa þær okkur sterkar
vísbendingar."
Nú var kerfinu í byrjun
fyrst og fremst ætlaö aö
segja fyrir um Suöur-
landsskjálfta?
„Það er rétt, en þótt kerfið sé upp-
byggt vegna Suðurlandsskjálfta hefur
það líka reynst mjög gagnlegt á öðr-
um sviðum og þá ekki síst í tengslum
við hugsanlegt Kötlugos. í haust
fengum við stuðning frá Viðlaga-
trygginu til þess að bæta við stöð á
Skammadalshóli í Mýrdal og nú á
dögunum barst vilyrði frá dómsmála-
ráðherra — en hann er yfirmaður Al-
mannavama — um að við gætum
hafið byggingu stöðvar af sömu gerð á
Snæbýli í Skaftártungu. Snæbýli er
norðaustur af Mýrdalsjökli. Þetta
mun gera okkur mögulegt að stað-
setja jarðskjálfta þama á nákvæmari
hátt og skilgreina betur einkenni
þeirra. Slíkt gefur betur til kynna
hvað er að gerast niðri í undirdjúpun-
um. Þessar tvær stöðvar eru af miklu
fullkomnari gerð en mælamir sem
þama voru áður, sem verður til þessi
að miklu fleira má úr upplýsingum
frá þeim lesa, ekki síst um spennu-
ástandið í jarðskorpunni.
Hér hefur því með tímanum orðið til
viðvömnarkerfi sem spannar Suður-
landið og hringir sjálfkrafa í okkur ef
eitthvað mikið er á seyði. Við vitum
hvar atburðir eru að eiga sér stað og
hvers eðlis. Við höfúm og fengið í
hendur boðtæki, líkt og menn bera
með sér á sjúkráhúsum, og gengur
undir nafninu „friðþjófúr." Þegar það
hringir getum við þegar séð í megin-
dráttum á tölvu heima við og tengd er
netinu hvers eðlis viðvörun er. Enn er
ég aðeins einn á þessari „eilífðarvakt",
en í undirbúningi er að við verðum
fleiri. Nú er í ráði að boðin geti borist
inn á spádeild Veðurstofunnar, en þar
er vakt allan sólarhringinn. Þannig
verður öryggisnetið brátt þéttriðnara.
Vissulega hafa atburðimir í Mýrdals-
jökli að undanfömu flýtt fyrir fram-
gangi þessara mála.