Tíminn - 19.12.1992, Blaðsíða 5

Laugardagur 19. desember 1992
Tlminn 5
IR if
mMk ^yj H r* S Irii,
Ný samstaða um nýj a von
Svavar Gestsson skrifar
Það er búið að reyna allt, finnst manni stundum,
á þessa ríkisstjóm.
Það hefur verið reynt að beita fortölum. Ekkert
gengur.
Það hefur verið bent á augljósar villur í útreikn-
ingum, athugunum og spám hennar um þróun
einstakra hagstærða.
Ekkert gengur.
Það hafa verið fluttar tillögur, fyrirspumir og
frumvörp á Alþingi.
Ekkertgengur.
Það hefur verið efnt til umræðna utan dagskrár
og innan dagskrár.
Það hafa verið haldnar langar ræður og stuttar.
Það er ekki fyrr búið að setja fund á Alþingi en
forsætisráðherrann hrópar Gaggó, gaggó.
Það er ekki fyrr búið að halda tvær eða þrjár ræð-
ur á Alþingi en utanríkisráðherrann lætur flissa
að Alþingi úti í heimi. Það er ekki fyrr búið að
fjalla um málin einn dag á Aiþingi en það kemur í
ljós að ekkert gengur og ríkisstjómin tekur ekki
markáneinu.
Það hafa verið tekin upp borgarstjómarvinnu-
brögð á Alþingi.
Við sitjum uppi með ríkisstjóm valdhrokans en
ekki samvinnunnar.
Það óvenjulega hefur auk alls þessa gerst að einn
stjómarandstöðuflokkurinn, Alþýðubandalagið,
hefur lagt fram tillögur. Og allir stjómarand-
stöðuflokkamir hafa boðist til að ganga í verkin
með ríkisstjóminni. Það dugar ekki.
Og það sem er enn óvenjulegt er að verkalýðs-
hreyfingin og atvinnurekendur hafa líka boðist til
að hjálpa ríkisstjóminni við að leysa vandamálin,
sem eru aivarlegri en nokkru sinni fyrr. Og það
undarlega er svo það að hugmyndir aðila vinnu-
markaðarins eru ekki ólíkar tillögum stjómar-
andstöðuflokkanna. Það iiggur með öðrum orð-
um fyrir að með þjóðinni er meirihlud fyrir allt
annarri Ieið. En stjómin situr samt Hún ætlar að
sitja áfram. Stjómarflokkamir hafa ekki áhyggjur
af atvinnuleysinu. Þeir skella skollaeyrum við öll-
um aðvörunum. Þegar formenn stjómarflokk-
anna em spurðir, þá gefa þeir alltaf sama svarið:
EES og aftur EES, sem allir vita þó að leysir eng-
anvanda.
Geggjuð öfugmæli
Og svo koma tillögur frá ríkisstjóminni. Saman-
lagðar samlíkingartilraunir bókmenntasögunnar
duga hvergi nærri til að lýsa þeim ósköpum af öf-
ugmælum sem hafa birst Ein tillaga stjómarand-
stöðunnar var að fella niður aðstöðugjaldið í sjáv-
arútveginum. Svar stjómarliðsins er að fella nið-
ur aðstöðugjaldið og velta því yfir á bamafjöl-
skyldur, húsbyggjendur, einstæðar mæður og
meðlagsgreiðendur.
í einstökum atriðum lítur svar ríkisstjómarinn-
arsvonaút
- hækka skatt á einstaklingum um 3.000 millj. kr.
- leggja á sérstakan bamaskatt upp á 500 millj. kr.
- leggja sérstakan skatt á þá sem em að byggja
upp á 500 millj. kr.
- leggja sérstakan skatt á meðlagsgreiðendur upp
á 700 millj. kr.
- leggja sérstakan skatt á Jöfnunarsjóð sveitarfé-
laga.
- leggja sérstakan skatt á þá sem þurfa að fara
með bömin sín til tannlæknis, þá sem þurfa að
kaupa lyf og þá sem þurfa að fara til sérfræðings;
þessi kostnaður er talinn vera alls um 500 millj.
kr.
En:
Ríkisstjómin leggur ekki skatt á fjármagnstekj-
ur.
Ríkisstjómin leggur ekki á raunverulegan há-
tekjuskatt til að mæta þessum ráðstöfunum.
Ríkisstjómin gerir ekki ráð fyrir að auka jöfriuð;
hún gerir ráð fyrir að auka ójöfhuð. Það snýr allt á
hvolf.
Ríkisstjómin gerir ekki ráð fyrir að auka atvinnu;
ráðstafanir hennar gera þvert á móti ráð fyrir því
að atvinnuleysi aukist
Atvinnuleysi á íslandi er nú orðið meira en
nokkm sinni fyrr.
Atvinnuleysið er hlutskipti þúsundanna.
Þá er bara eitt eftir
Og þegar allt þetta leggst saman:
- að ríkisstjómin hlustar ekki á tillögur
- að ríkisstjómin hafnar tillögum stjómarand-
stöðunnar
- að ríkisstjómin hafnar tillögum verkalýðshreyf-
ingarinnar og atvinnurekenda
- að ríkisstjómin eykur á mismunun í lífskjömm
- að ríkisstjómin gerir
allt öfúgt við það sem
til er ætlast af þjóðinni
- að ríkisstjómin neit-
ar að segja af sér og sit-
ur sem fastast
- að ríkisstjómin svar-
ar öllum ábendingum,
tillögum og hugmynd-
um með valdhroka
- að ríkisstjómin er
svo vemleikafirrt að
ráðherramir kunna bara eitt svar EES, þó að all-
ir viti að EES leysir engan vanda
þá er bara eitt eftir
- að efla samstöðu utan og innan þings um nýja
stjómarstefnu
- með aukinni atvinnu
- með auknum jöfnuði lífskjara.
ASÍ
Miðstjóm Alþýðusambands íslands sendi ffá sér
eftirfarandi ályktun í síðustu viku, sem vissulega
markar tímamóL Hún er á þessa leið:
,Jdiðstjóm ASÍ ítrekar mótmæli 37. þings sam-
bandsins gegn harkalegum kjaraskerðingarað-
gerðum ríkisstjómarinnar og hvetur félögin til
þess að segja samningum upp sem fyrsL þannig
að þeir verði lausir fyrir 1. febrúar n.k.
Miðstjóm mótmælir harðlega þeim viðbótarað-
gerðum sem nú hafa verið kynntar um skerðingu
bamabóta, vaxtabóta, aukinn lyfjakostnað og
kostnað vegna tannlækninga bama og aldraðra. I
öllum þessum atriðum er gengið þvert á kröfu
ASÍ um aukinn jöfnuð.
Ríkisstjómin, sem hét því samhliða samningum
sl. vor að breyta bamabótakerfinu lágtekjufjöl-
skyldum í hag með því að nota afraksturinn af
lækkun bamabóta fjölskyldna með hærri tekjur
til að hækka bamabætur fjölskyldna með lægri
tekjur, hefúr nú ákveðið að lækka bamabætur
einhliða. Lágtekjufólk er þannig svikið um þá bót
sem ríkisstjómin lofaði á liðnu vori.
Vaxtabætur em skertar með aðferð sem kemur
harðar niður á lágtekjufólki en hátekjufólki.
Aukinn lyíjakostnaður og kostnaður vegna tann-
Iækninga bama og aldraðra er alvarleg skattlagn-
ing á það fólk sem síst má við auknum álögum.
Áður en til aðgerðanna var gripið höfðu fulltrúar
ASÍ sýnt fram á að með tekjujöfnunaraðgerðum
má verja kaupmátt láglaunafólks og um leið
treysta undirstöður atvinnulífsins.
Miðstjómin ítrekar mótmæli ASÍ- þings við því
að ríkisstjómin skuli hafa hafnað samstarfi við
verkalýðssamtökin um lausn efnahagsmála og að
hana skuli skorta pólitískan vilja til að standa að
tekjujöfnunaraðgerðum. Einmitt við þær erfiðu
aðstæður sem við stöndum frammi fyrir í dag er
nauðsyn á breiðri samstöðu um að verja kjör lág-
tekjufólks.
Miðstjóm ASÍ skorar því á ríkisstjómina að taka
ákvarðanir sínar til endurskoðunar og lýsir allri
ábyrgð á hendur ríkisstjóminni ef hún með þess-
um hætti velur að rjúfa grið gagnvart lágtekju-
fólki."
Dagsbrún
Verkamannafélagið Dagsbrún hélt geysifiöl-
mennan fund á miðjum vinnudegi á miðvikuclag-
inn og sendi eftir hann ffá sér þessa fréttatilkynn-
ingu:
,J dag, miðvikudaginn 16. desember, hélt Verka-
mannafélagið
Dagsbrún almenn-
an félagsfund milli
13.00 og 14.00 í
Bíóborginni. Á
fundinn mættu
milli níu hundmð
og eitt þúsund fé-
lagsmenn.
Fundurinn sam-
þykkti einróma að
segja upp kjara-
samningum félagsins.
Þá samþykkti fundurinn einnig með öllum
greiddum atkvæðum harðorð mótmæli gegn
þeim hugmyndum sem ríkisstjómin hefur lagt
fyrir Alþingi og munu skerða lífskjör almenns
launafólks. Á sama tíma og létt er af fyrirtækjum
sköttum eru lagðar fram tillögur um auknar
skattaálögur á almenning, skert mæðralaun, fæð-
ingarorlof, bamabætur og skertur vaxtaffádráttur
fólks sem þarf að kaupa húsnæði. Hækkun á raf-
magns- og hitunarkostnaði. Fundurinn krafðist
aðgerða til að bægja frá því atvinnuleysi sem nú
stefnir afkomu þúsunda heimila í voða.
Til að sýna einhug og samstöðu stóðu allir fund-
armenn upp við atkvæðagreiðslur.
Þá kom ffam á fundinum að stjómarflokkamir
hefðu svikið öll þau loforð sem þeir gáfú fyrir síð-
ustu kosningar. Skattar hefðu verið hækkaðir
stórkostlega með álagningu þjónustugjalda og
hækkun lyfjakostnaðar og heilbrigðisþjónusta
skerL í stað efnda á loforði um hækkun skattleys-
ismarka væri nú lagt til að hækka álagningarpró-
sentu og sveitarfélögum bent á að hækka útsvars-
prósentu til að mæta niðurfellingu aðstöðugjalds.
Það er því krafa stjómar Dagsbrúnar, í krafti hins
fjölmenna félagsfundar, að árásum á lífskjör
launafólks linni og ríkisstjómin snúi sér aö því af
alvöru að útrýma vaxandi atvinnuleysi.
Ella fari ríkisstjómin frá og Alþingi verði sent
heim og efnt til nýrra kosninga, eins og kom fram
á fundinum og tekið var undir með lófaklappi."
Iðja
Iðja, félag verksmiðjufólks í Reykjavík, gerði eft-
irfarandi samþykkt á miðvikudaginn:
„Félagsfundur í Iðju, félagi verksmiðjufólks,
haldinn 16. desember 1992, mótmælir harðlega
kjaraskerðingu og auknu atvinnuleysi.
Á sama tíma og verkafólk verður að búa við sam-
drátt í vinnu og minnkandi tekjur, ákveður ríkis-
stjómin að fella gengið og skera niður í velferðar-
kerfinu og auka álögur á landsmenn. Þá er alveg
sérstaklega vegið að öldruðum og bamafólki með
hækkun á lyfjakostnaði og skertum bamabótum.
Á undanfömum árum hefur markmiðið með
samningum verið að halda í horfinu með kaup-
mátt, sem er þó alltof lítill. Með því hefúr verka-
lýðshreyfingin viljað freista þess að halda uppi at-
vinnu.
Þetta hefur bmgðist vegna framgöngu ríkis-
stjómarinnar.
Atvinnuástandið fer hríðversnandi og er löngu
komið á mjög alvarlegt stig. Þúsundir manna
ganga atvinnulausir, en stjómvöld aðhafast ekk-
erL Þau vísa eingöngu á óræða ffamtíð, hugsan-
legt álver og Evrópska efnahagssvæðið, sem lausn
allra mála. Stjómvöld höfnuðu samvinnu við
verkalýðshreyfinguna um lausnir sem helst gátu
varið heimilin fyrir frekari áföllum og dregið úr
atvinnuleysi.
Við þessum aðstæðum verður verkalýðshreyf-
ingin að bregðast af fúllum þunga. Það væri
ábyrgðarleysi ef hún notaði ekki afl sitt til að
stöðva þessa óheillaþróun og snúa málunum til
betri vegar.
Fundurinn hvetur verkafólk til samstöðu í bar-
áttunni um að tryggja atvinnu, m.a. með þeim
ráðstöfunum sem Alþýðusambandið hefur bent á.
Þá telur fúndurinn að í komandi samningum
verði kaupmáttaraukning til þeirra tekjulægstu
og verðtrygging launa að hafa forgang.
Þá verður að tryggja það að allir njóti hjálpar og
öryggis af hálfu samfélagsins, þegar elli, sjúkdóm-
ar eða aðrir erfiðleikar steðja að.“
Kennarasamband íslands hefúr sagt upp samn-
ingum. Stærstu félög opinberra starfsmanna hafa
sagt upp samningum. Fjöldi félaga innan ASÍ hef-
ur sagt upp samningum.
Ný samstaða um nýja von
Verkalýðshreyfingin hefúr sagt:
Sameinumst gegn ólögum ríkisvaldsins.
Forseti Alþýðusambands íslands, Benedikt Dav-
íðsson, benti á það í viðtali á miðvikudagskvöld að
auðvitað verður verkalýðshreyfingin að freista
þess að knýja ffam nýja stjómarstefnu við þær að-
stæður sem nú ríkja.
Það þarf að knýja ffarn aðra þjóðarstefnu. Grund-
vallarforsendur hennar þurfa að verðæ
1. Aukin atvinna og þúsundir nýrra atvinnutæki-
færa.
2. Jöfnun í félagslegum aðgerðum.
3. Skattar á fjármagnstekjur.
4. Skattar á stóreignir.
5. Skattar á hátekjur.
Fjármuni þessarar skattheimtu á að nota til þess
að reka til baka allar aðgerðir ríkisstjómarinnar
nú um áramótin.
En til að ná þessum markmiðum þarf nýja sam-
stöðu um nýja stefnu gegn stjóminni.
Og það hillir undir þá nýju samstöðu um nýja
von.
Og í þessari víðtæku samstöðu Iiggur vonin. Enn
ríkir svartasta skammdegið. Myrkrið grúfir sig yf-
ir þjóðina. Stjómarfarið og tíðarfarið leggjast á
eitt um að þreyta okkur. En það fer senn að lengja
daginn og birta. Við dagsbrún er vonin sem felst í
samtakamættinum. Því afli verður ekki hmndið
með ráðhúshroka.