Tíminn - 07.01.1995, Síða 24

Tíminn - 07.01.1995, Síða 24
Laugardagur 7. janúar 1995 Vebrib í dag (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær) • Suburl., Faxafl., SV-mib og Faxafl.mib: Allhvöss SV-átt meb slydduéljum í fyrstu en hvassvibri meb storméljum þegar kemur fram á daginn. • Breibafj. og Breibafj.mib: Allhvöss eba hvöss SV-átt og éljafjangur. • Vestf. og Vestfj.mib: SV- stinningskaldi eba allhvasst og éljagangur. • Strandir og Norburl. vestra og NV- mib: V-hvassvibri eba stormur, en lægir þegar kemur fram á daginn. SV- stinningskaldi eba allhvasst síbdegis og dálítil él. • Norburl. eystra og NA-mib: SA- og A- átt, hvassvibri og snjókoma, en V- stormur á mibum. SV-stinningskaldi eba allhvasst þegar kemur fram á daginn og styttir upp, en sumsstabar hvassvibri síbdegis. • Austurl. ab Glettingi, Austf., A-mib og Austfj.mib: Hvöss SV-átt og úrkomulítib. • SA-land og SA-mib: Allhvöss eba hvöss SV-átt. Úrkomulítib framan af, en siban él. Umfangsmeira heilbrigbiseftirlit naubsynlegt fyrir keppnisíþróttafólk og listafólk segir landlœknir: Yflr 60% úrvalshlaupara með tíðateppu eða oreglu Talib er ab gjörþjálfun barna og unglinga (margra klukkutíma þjálfun á dag) seinki kynþroska þeirra. Algengt er ab ballett- dansmeyjar og leikfimibkend- ur hafi ekki á klæbum fyrr en um tvítugt. Því fylgir truflun á beinvexti og er m.a. vitab um beinbrot mebal ballettdans- meyja á íslandi. Grunur leikur á svipabri truflun á hormóna- framleibslu mebal karla, þ.e. ab minni framleibsla kynhorm- óna og sæbis fylgi í kjölfar gjör- þjálfunar karla. Tíbateppa og óreglulegar blæbingar eru mjög algengar mebal íþróttakvenna. Meira en 60% leikfimiibkenda og yfir 40% úrvalshlaupara þjást af tíbateppu. Verbi þessi truflun langvinn er veruleg hætta á beineybingu. Þar meb eykst hætta á beinbrotum, enda hefur beinbrotum íþrótta- manna fjölgab verulega á síbustu árum. Þetta kemur fram í grein sem Ólafur Ólafsson landlæknir skrif- ar í fyrsta tbl. Læknablaðsins á þessu ári: „Er heilbrigð sál í hraustum líkama öfugmæli?" Ól- afur vitnar þar til ört fjölgandi greina í læknatímaritum, sem fjalla um alvarlega fylgikvilla gjörþjálfunar (intensive-train- ing), þ.e. daglegrar þjálfunar íþrótta- og listamanna í margar Úukkustundir. Þessara truflana hafi fyrst orðið vart eftir 1970. „Nauösynlegt er að keppnis- íþróttafólk og listafólk gangist reglulega undir umfangsmeira heilbrigðiseftirlit en nú er fram- kvæmt. Læknar verða að halda vöku sinni í þessu efni og gera at- hugasemdir ef í óefni stefnir. Menntun þjálfara þarf að bæta til muna. Eins og nú er nægir ekki eingöngu fyrri færni í íþróttum til þess að menn annist þjálfun framúrskarandi íþróttafólks," segir Ólafur. Fram kemur aö tíðateppa er al- geng meðal kvenna sem stunda t.d. maraþon, leikfimi, hjólreiðar og ballett. Ekki er talið að þetta valdi alvarlegri truflun sé um skamman tíma að ræöa. En t.d. tveggja til þriggja ára tíðateppa geti orðið varanleg, og stórauki þá hættu á beineybingu. „Hætta eykst á beinbrotum enda hefur beinbrotum ungra listamanna fjölgað verulega á síðustu árum." Minnkun líkamsfitu er talin aðal orsakavaldurinn. Landlæknir minnir á að fylgi- kvillar of mikillar steraneyslu séu nú alþekktar og viburkennt sé, jafnvel í dómsmálum, ab tilefnis- lausar líkamsárásir megi rekja til mikillar steraneyslu. Þróunarsjóbur sjávarútvegsins: Borgar út sex Þor lákshafnarbáta Stjórn Þróunarsjóbs sjávarút- vegsins hefur veitt styrki til úreldingar sex báta sem gerbir eru út frá Þorlákshöfn. Ræbir þar um styrki til útgerbar- manna í Höfninni uppá um 195 millj. króna. Það eru bátarnir Sædís, Júlíus, Hersir, Jón Klemenz og Auðunn sem veittir eru úreldingarstyrkir vegna, sem og að styrkur fæst til úreldingar flaggskips Þorláks- hafnarflotans, Jóns Vídalíns. Þegar er búið að úrelda bátinn Jón Klemens og selja hann til ír- lands. Hefur eigandi bátsins, fyrirtækið Fiskmark, þégar keypt sambærilegan bát í hans stað. Þá er eigandi Jóns Vídal- íns, Meitillinn hf., að leita aö nýjum togara í stað þess fyrri, sem er um 20 ára gamall. Fyrir báta sem úreltir eru greiðast 45% af matsveröi þeirra. Þannig fá útgerðarmenn í Þorlákshöfn um 195 milljónir kr. í sinn hlut, en heildarmats- verð bátanna sex sem hér um ræbir er 43 millj. kr. -SBS, Selfossi MAL DAGSINS 52,0% Alit lesenda Síbast var spurt: Var áramótaskaup 48,0% RÚVfyndib? Nú er spurt: Vœri þab rétt hjá kennurum ab fara í verkrall? Hringið og látið skoðun ykkar í Ijós. Mínútan kostar kr. 25.- SÍMI: 99 56 13 „Athygli vísindamanna hefur í vaxandi mæli beinst að framan- greindum fylgikvillum," segir landlæknir. „Heilbrigðisyfirvöld, forystumenn íþrótta, læknar og þjálfarar hafa ekki verið vakandi í þessum málum." Margir reki þessar alvarlegu truflanir á heil- brigði meðal keppnisíþróttafólks til yfirþyrmandi áróðurs. Og ab baki áróðrinum megi þekkja áhrif auglýsinga og gróðahyggju, sem ráði feröinni. „Forystumenn í íþróttafélög- um verða að taka á þessum mál- um líkt og tekið hefur verið á steramálum. Að öörum kosti verður „heilbrigð sál í hraustum líkama" öfugmæli," segir Ólafur Ólafsson. ■ Karlar unnib þrjú aukaár Meðalævi íslenskra karla hef- ur lengst um 3 ár á einum ára- tug, í 76,9 ár. Karlar verða nú hvergi í heiminum eldri en á ís- landi, segir í Heilbrigðismálum. Japanskir karlar koma þeim ís- lensku næstir, með 75,9 meðal- ár, og sænskir eru í þriðja sæti með 75,5 meðalæviár. íslenskar konur hafa aftur á móti abeins náð einu viðbótar- ári á þessum sama áratug. Og það er langt frá nógu mikið til að halda sínu fyrra sæti „allra kerlinga elstar". íslenskar konur eru nú dottnar niður í 4.—5. sæti á heimslistanum. ■ Frá Kvennahlaupi ÍSÍ, en ótrúlegt er aö þátttakendur þar upplifi tíöaóreglu vegna gjörþjálfunar. Islendingar komnir í hóp þeirra sem fá hvab flestar hjartaaögerbir: Þrjú hundruð þurfa hjartaaðgerð á ári Um 280 hjartaskurbabgerbir voru gerbar á Landspítalanum á nýlibnu ári, eba kringum 30 fleiri heldur en næstu tvö ár þar á undan. Kostnabur vib hverja hjartaskurbabgerb hér á landi er á 8. hundrab þúsund krónur, sem þýbir þá samtals um eba yfir 200 milljónir króna árib 1994. Þá eru Brennum á höfubborgar- svæbinu frestab Öllum þrettándabrennum sem ráðgerðar voru á höfuð- borgarsvæbinu var frestaö í gær vegna veðurs, samkvæmt skip- un eldvarnareftirlits. Sam- kvæmt upplýsingum lögregl- unnar í Reykjavík voru ráðgerð- ar fimm brennur í borginni, auk þess sem ein brenna var ráðgerð í Hafnarfirði og ein á Álftanesi. Þetta þýðir þó ekki ab það verði ekki kveikt í þessum brennum, en ekki er ljóst hve- nær það veröur gert. ■ samt ótalin útgjöld vegna end- urhæfmgar og sömuleibis vinnutaps 2 til 3 mánubi eftir abgerb. Islendingar eru nú komnir í hóp þeirra Evrópuþjóða þar sem hjartaðgerbir eru hvaö algengast- ar, samkvæmt upplýsingum í nýjasta hefti Heilbrigðismála. Bandaríkjamenn einir eru nokk- ub stórtækari. Enn virðist þó ekki alveg nóg ab gert. Blaðið hefur það eftir Grétari Óskarssyni, yfir- lækni á brjóstholsskurödeild Landspítalans, að margt benti til að næstu árin verði þörf fyrir um 300 hjartaabgeröir á ári. Oftast séu 50- 60 manns á biðlista. En þeir sem eru í mestri hættu eru teknir fram fyrir þá sem taldir eru þola lengri biö. Árangur hjartaskuröaðgeröa hér á landi er sagður með því besta sem þekk- ist. Á sama tíma og kransæða- skurðaðgerðum og öðmm hjarta- skurðaðgeröum hefur fariö fjölg- andi fjölgar þeim einnig verulega sem fara í kransæðavíkkun. Árið 1993 fóm 219 íslendingar í kransæðavíkkun, en á nýliönu ári voru þeir þegar orbnir heldur fleiri strax í nóvemberlok. Hjartaskurðaðgerðir hófust hér á landi árið 1986 og kransæða- víkkanir ári síðar. ■ BEINN SIMI AFGREIÐSLU TÍMANS ER 563.1631 TVOFAIDUR 1. MNNINGUR

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.