Tíminn - 06.05.1995, Blaðsíða 12

12

Laugardagur 6. maí 1995
Frambjóbendur á
hœgri og vinstri kanti
fengu tœpiega 40%
atkvœba í fyrri umferb
forsetakosninganna í
Frakklandi. Spáb er ab
mjótt verbi á munun-
um milli Jospins og
Chiracs í síbari umferb
Tvennt var þaö í úrslitum
fyrri umferöar frönsku for-
setakosninganna 23. apríl
sem einkum kom á óvart. í fyrsta
lagi aö Lionel Jospin, frambjóö-
andi Sósíalistaflokksins, fékk
nokkru meira fylgi en spáö haföi
veriö (rúmlega 23%) og mest allra
frambjóöendanna, níu aö tölu. í
ööru lagi fékk „ytra hægriö"
(flokkar sem samkvæmt gamla
hægri- vinstri skalanum eru skil-
greindir til hægri viö „hófsama"
hægri flokka) allmiklu meira fyigi
en búist haföi veriö viö.
Jacques Chirac, annar fram-
bjóöenda gaullista, sem taliö var
víst aö fengi mest fylgi frambjóö-
enda í fyrri umferö, varö aö láta
sér nægja annaö sætiö meö tæp-
lega 21% greiddra atkvæöa. Edou-
ard Balladur, forsætisráöherra og
einnig gaullisti, varö þriöji meö
tæplega 19%. Jean-Marie Le Pen,
leiötogi Þjóöfylkingarinnar og
helsti frambjóöandi ytra hægris-
ins, fékk nokkru meira en honum
haföi veriö spáö, eöa 15%, og
reyndist fylgismestur allra í mikil-
vægum suöurfrönskum borgum
eins og Marseille, Toulon og Nice.
Philippe de Villiers, annar fram-
bjóöandi þeim megin, fékk tæp-
lega 5%. Ytra hægriö fékk alls um
fimmtung greiddra atkvæöa, eöa
álíka mikiö og Chirac, og slagar
hátt upp í Jospin.
Kommúnistar, trots-
kistar, græningjar
„Ytra vinstriö" (flokkar til
vinstri viö Sósíalistaflokkinn)
fékk einnig betri útkomu en spáö
haföi veriö, eöa næstum eins
góöa og ytra hægriö. Af frambjóö-
endum ytra vinstris er helstur Ro-
bert Hue frá Kommúnistaflokkn-
um með tæplega 9%. Má sá flokk-
ur hrósa happi miöab viö þaö,
sem hann hefur átt aö venjast um
skeiö. Frambjóbandi trotskista
fékk yfir 5%, meira en nokkru
sinni fyrr, og frambjóðandi frekar
vinstrisinnabra græningja rúm-
lega 3%. Samanlagt fengu ytra
hægriö og ytra vinstriö tæpíega
40% atkvæöa.
Um þriöjungur kjósenda var
óákveöinn fram til síöustu vik-
unnar fyrir kosningar.
Af úrslitunum viröist mega
draga eftirfarandi ályktanir:
Gamla „mibjan" í frönskum
stjórnmálum (gaullistar, UDF-
sambandiö, sósíalistar) stendur
höllum fæti. Ab sama skapi eflast
flokkar til hægri og vinstri viö
hana. Kjósendur almennt líta til
stjórnmálamanna af tortryggni
og vantrú og efast um aö góbra
kosta sé völ í þeim efnum. Sagt er
sem svo aö kjósendur hafi yfirleitt
frekar kosiö gegn frambjóöendum
en með þeim.
Atvinnuleysi, nýbú-
ar, Evrópusamruni
Helstu ástæöur óánægjunnar:
Atvinnuleysið, sem er meira í
Frakklandi en í nokkru ööru af sjö
mestu iðnríkjum heims. Áttundi
hver Frakki er atvinnulaus og
fjórbi hver maöur þarlendur 25
ára og yngri. Fimm milljónir
manna hafa ekki annab en lág-
marks félagshjálp (samsvarandi
tæplega 30.000 ísl. kr. á heimili á

Chirac: enn sigurvœnlegastur, en talinn standa tœpt.
„Ríkib, þab var ég." Teikning af til-
efni loka 14 ára stjórnartíbar Mitt-
errands.
Sigur Jospins kom á óvart ekki
síst vegna þess, aö risiö hefur ver-
ið lágt á Sósíalistaflokknum und-
anfarið. Þar aö auki var gert ráö
fyrir að Jospin myndi gjalda þess
ab fólk væri almennt oröiö þreytt
á flokki hans eftir aö hafa haft
hans mann á forsetastóli í 14 ár
samfleytt. En Jospin hefur látið aö
því liggja aö hann væri í flestu lítt
ánægöur með stefnu Mitterrands
og að því er virðist meö góðum ár-
angri. Mitterrand lagöi Jospin
Bílar á hvolfi eftir mótmœlaabgerbir námsmanna: heiftúbugrar ólgu gœtir
vegna bágra lífskjara og þverrandi framtíbarmöguleika.
Sigrar „ytra hægris"
og „ytra vinstris"
nánast ekkert liö í kosningabar-
áttunni og er sumra mál aö ein-
mitt með því hafi forsetinn gamli
veitt flokksbróöur sínum drjúga
hjálp. Jospin er mótmælandi og
þykir ekki ýkja skemmtilegur, en
tókst aö sýnast traustur og líkleg-
ur til aö vera ærlegur. Mun þaö
vera nokkuð í samræmi viö það
orð, sem mótmælendur hafa á
sér þarlendis.
Enn þykir Chirac líklegastur til
sigurs í síðari umferö kosning-
anna, sem fer fram á morgun,
sunnudag. Þá veröur kosiö á milli
tveggja fylgismestu frambjóöenda
úr fyrri umferð, þab er að segja
þeirra Jospins og Chiracs. Balladur
hefur skorað á sína menn aö kjósa
Chirac. En þeir sem kusu Balladur
voru líklega fyrst og fremst kjós-
endur UDF. Það flokkabandalag er
ekki eins þjóöernissinnaö og al-
þýölegt í málflutningi og gaullist-
ar og jafnframt „evrópusinnaðra".
Það er því ekki óhugsandi aö sumt
af því fólki taki Jospin, Evrópu-
sinna í anda Sósíalistaflokksins,
fram yfir Chirac, sem reynt hefur
að nota sér óánægjuna meö Evr-
ópusamrunann. Þá vantar nokkuö
á aö Chirac eigi víst fylgi ytra
hægrisins í síöari umferð. Það fylgi
er ekki eingöngu komið frá „hóf-
sama" hægrinu, heldur má t.d.
ætla aö allmargt af því óánægöa
unga fólki, sem kýs Le Pen, sé úr
verkamannafjölskyldum sem hall-
ast eða hölluðust að kommúnist-
um. Og ytra vinstrið er líklegra til
fylgis viö Jospin en Chirac.
Það gæti sem sé orðið mjótt á
mununum og sumir fréttaskýr-
endur telja líklegast aö úrslitum
muni ráða öbru fremur hve marg-
ir sitji heima og hverjir það verði.
Margir séu til þess líklegir.
Vinni Chirac, veröur hann sá
forseti fimmta lýðveldisins til
þessa, sem minnst fylgi hefur á
bak viö sig (miöab viö úrslit í fyrri
umferð) í upphafi stjórnartíðar
sinnar. ■
BAKSVIÐ
DAGUR ÞORLEIFSSON
mánuði) að lifa af. Onnur ástæða,
og kannski ekki síður þungvæg, er
mikill fjöldi nýbúa frá þriðja
heiminum, sérstaklega frá íslam-
slöndum í Afríku. Af helstu
stjómmálamönnum er Le Pen
eindregnast á móti stefnu þeirri í
innflytjendamálum, sem ríkjandi
hefur veriö á síöari hluta aldar-
innar. Niöurstööur úr skoöana-
könnunum benda til þess, aö
mikill meirihluti kjósenda hans
kjósi hann einmitt vegna þeirrar
afstööu, en lítist aö öðru leyti ekki
sérstaklega á hann og vilji ekki fá
hann á forsetastól.
Frakkar eru og margir nokkuö
vansælir út af gangi Evrópumála
síöustu árin, sem hefur veriö á þá
leið aö oröiö er vonlaust fyrir þá
ab reyna að telja sér trú um að
land þeirra sé forysturíki Evrópu-
sambands. Þeir nöldra því gjarn-
an um „hættuna frá sérfræðinga-
einræbi" framkvæmdastjómar
ESB í Brussel, trúlega sumpart
vegna þess aö þeir þykjast sjá fram
á aö þab „einræöi" sé í vaxandi
mæli aö veröa þýskt. Spillingar-
mál, sem komið hafa á daginn
undanfarið, hafa og magnað allal-
Jospin: úrslit fyrri umferbar urbu
verulegur sigur fyrir hann persónu-
lega.
menna ótrú á stjórnmálamönn-
um og forystumönnum í efna-
hagslífi.
Hjálpabi meb því að
hjáipa ekki