Tíminn - 02.09.1995, Blaðsíða 10

10
IMsm
Laugardagur 2. september 1995
Rafmagnsverkstœbi Kaupfélags Skagfírbinga:
Framleiðir há-
tæknibúnaö til
útflutnings
Rafmagnsverkstæbi Kaupfélags
Skagfirbinga hefur hafib fram-
leibslu á hátæknibúnabi til
mælinga á gasleka í frystihús-
um og öbrum matvælavinnslu-
stöbvum. Búnaburinn er kom-
inn í sölu til fyrirtækja hér á
landi og einnig er unnib ab
markabssetningu hans erlend-
is. Hátæknibúnaburinn, sem
hér er um ab ræba, eru skynjar-
ar er mæla leka á ammoníaki
og freoni. Þessi efni eru notub í
vaxandi mæli í frystiibnabi, en
geta verib hættuleg heilsu
manna, komist þau út í and-
rúmsloftib. Því er þörf á ab
fylgjast vel meb hvort mengun
stafar af leka þeirra í vinnslu-
stöbvum þar sem matvæli eru
unnin til frystingar.
Hátæknibúnabur þessi byggist
á skynjurum, sem nema leka
þessara efna og finna út hversu
mikill hann er. Kerfiö mælir leka,
þegar hans verbur vart, og gefur
viövörunarmerki, fari lekinn yfir
ákveöin mörk. Skynjararnir eru
tvennskonar: önnur geröin mæl-
ir hlutfall ammoníaks í andrúms-
lofti, en hin mælir hlutfall freons
á sama hátt. Af báöum geröun-
um eru afbrigöi sem mæla magn
þessara efna vib hitastig ofan og
neöan frostmarks. Auk skynjar-
anna byggist búnaburinn á vakt-
stöö, sem er hluti af heildarkerf-
inu hvar sem þaö er sett upp.
Vaktstööin straumfæöir skynjar-
ana og tekur viö boöum frá þeim,
sem unnt er aö koma á framfæri í
gegnum hib almenna símakerfi
sem vekur upp símhringingu í
fyrirfram gefnum símanúmerum,
veröi leka vart sem er ofar skráb-
um viövörunarmörkum.
Kaupfélag Skagfirbinga:
Ætlar ab veita einni
milljón til atvinnu-
þróunarverkefnis
Stjórn Kaupfélags Skagfirbinga
ákvab nýlega ab leggja til allt ab
einni milljón króna í verkefna-
vinnu um úttekt á atvinnumögu-
leikum í sveitum Skagafjarbar.
Jafnframt því samþykkti stjórnin
ab óska eftir samstarfi vib Bún-
abarsamband Skagfirbinga, Hér-
absnefnd Skagafjarbar og
Byggbastofnun um verkefnib.
Meb samþykkt sinni telur stjórn-
in mjög mikilvægt ab hugab
verbi ab því meb hvaba hætti
unnt sé ab efla byggb í sveitum
Skagafjarbar, þar sem breytingar
í landbúnabi hafi þegar haft
veruleg áhrif á atvinnulíf í sveit-
um.
Þórólfur Gíslason, kaupfélags-
stjóri á Saubárkróki, sagbi ab þab
væri einkum hinn mikli samdrátt-
ur í saubfjárræktinni sem menn
hefbu áhyggjur af, og því væri
naubsynlegt ab kanna hvaba kostir
væru fyrir hendi, er styrkt gætu
byggbina þegar afkomumöguleikar
fólks rýrnubu vegna minnkandi
möguleika til sölu saubfjárafurba.
Þóróifur sagbi ljóst ab stöbugur
samdráttur í saubfjárrækt stofnabi
byggbinni í hættu. Af um 200
bændum í sveitum Skagafjarbar
hefbi um fjórbungur nánast allar
tekjur sínar af saubfjárframleibslu,
og flestir hefbu einhvern fjárbú-
skap á móti mjólkurframleibslu,
þótt saubféb hefbi misjafnlega
mikib vægi fyrir þá. Mjólkurfram-
leibslan hafi ab mestu stabib í stab
á undanförnum árum, þótt eitt-
hvab hafi verib um ab einstakir
bændur hafi keypt sér aukinn
framleibslurétt í þeirri grein. Lob-
dýrarækt hafi verib nokkur í hérab-
inu, en dregist verulega saman eins
og annarstabar á landinu. Þórólfur
sagbi, ab meb því ab koma at-
vinnuþróunarverkefninu af stab
væri ætlunin ab kanna hvaba at-
vinnumöguleikar væru vannýttir í
hérabinu, er gætu komiö í staö
sauöfjárræktarinnar ab einhverju
leyti. Nokkub væri um vannýttar
Þórólfur Gíslason.
fjárfestingar í sveitunum frá þeim
tíma þegar loödýraræktin var
byggb upp, og vel væri athugandi
hvort ekki væri unnt aö koma
þeim í not ab nýju meb tilliti til
hagstæöari rekstrarskilyröa bú-
greinarinnar. Þá væri ljóst ab heitt
vatn væri víöa aö finna í héraöinu
og naubsynlegt aö kanna meö
hvaba hætti unnt væri aö nýta þaö
til eflingar atvinnumöguleika.
Feröaþjónustan hefur veriö aö
eflast aö undanförnu í Skagafiröi,
eins og víöar á landinu, og sagbi
Þórólfur Gíslason aö þar væri veru-
lega ónýtta atvinnumöguleika ab
finna. A hinn bóginn þyrfti ab
vinna skipulega ab því ab finna út
hvernig þeir yrbu best nýttir, og
því naubsynlegt ab um góba sam-
stöbu og samvinnu abila í þessari
atvinnugrein verbi aö ræba. Ef þeir
abilar, sem kaupfélagiö hefur nú
óskaö eftir samstarfi vib um at-
vinnuþróunarverkefni í Skagafirbi,
ná ab taka höndum saman, kvabst
Þórólfur vera viss um ab verkefniö
muni skila góbum árangri fyrir at-
vinnulíf og byggb í sveitum Skaga-
fjarbar. Samþykkt stjórnar kaupfé-
lagsins byggist á vilja til þess ab
hafa forystu um ab kanna og nýta
alla jákvæöa möguleika til atvinnu-
lífs í hérabinu. ÞI
Rögnvaldur Guömundsson (t.v.) hugar ásamt samstarfsmanni aö hátœkniframleiöslunni á Sauöárkróki. TímomyndÞi
Markabsstarf í sam-
vinnu vib danskan
abila
Rögnvaldur Guömundsson,
framkvæmdastjóri Rafmagns-
verkstæöis Kaupfélags Skagfirb-
inga, sagöi aö upphaf á fram-
leiöslu skynjaranna megi rekja til
þróunarstarfs Þorsteins Inga Sig-
fússonar, prófessors viö Háskóla
íslands, á tæknibúnaöi til þess aö
nema leka framangreindra loft-
tegunda í frystihúsum. Þar sem
um mjög skaöleg efni væri aö
ræba, sé nauösynlegt aö koma
sem fullkomnustum varnarbún-
aöi viö til aö fyrirbyggja tjón af
þeirra völdum. Slíkt verbi best
gert meö sjálfvirkum hátækni-
búnaöi á borb viö þann sem nú
er veriö aö framleiöa á Sauöár-
króki. Þarna sé um ákveöiö um-
hverfismál aö ræöa, auk þess sem
reglugeröir kvebi á um lekaskynj-
ara í frystihúsum. Rögnvaldur
sagöi aö þeganhafi nokkur inn-
lend fyrirtæki fest kaup á skynj-
arabúnaöi frá rafmagnsverkstæö-
inu og auk þess sé hafiö samstarf
viö fyrirtækiö Sabro í Árósum í
Danmörku um markaösmál. Á
næsta ári er fyrirhugaö aö hefja
ákveöiö markaösstarf í samvinnu
vib Sabro um sölu á hátækni-
framleiöslu Rafvélaverkstæöis
Kaupfélags Skagfirbinga á Evr-
ópumarkaöi.
Fimm fastir starfsmenn raf-
magnsverkstæbisins tengjast há-
tækniverkefninu. Þar er meöal
annars um aö ræöa verkfræbing,
tæknifræbinga og aöila sem starf-
ar ab markaösmálum. Rögnvald-
ur sagbi ab fram til þessa hafi há-
tækniframleiöslan tengst annarri
starfsemi fyrirtækisins, en um
næstu áramót sé fyrirhugaö aö
skilja hana frá og flytja í annaö
húsnæöi. Mjög þröngt sé oröiö í
því húsnæöi sem verkstæöiö hafi
til umráöa, og einnig fylgi
ákveönir erfibleikar því aö sam-
ræma þessa starfsemi annarri
þjónustu sem fyrirtækiö veitir.
Rafmagnsverkstæöi Kaupfélags
Skagfirbinga sinnir öllum algeng-
um viögeröum á rafmagnstækj-
um og þar hefur nú einnig veriö
komiö upp tölvudeild, sem veitir
alla almenna tölvuþjónustu.
Gefur menntafólki
tækifæri til ab starfa
á landsbyggbinni
Rögnvaldur Guömundsson
kvaöst telja mikilvægt ab koma
starfsemi á borö viö hátækniiön-
að á fót úti á landsbyggðinni.
Það gefi menntafólki ákveöin
tækifæri til þess að búa þar og
starfa, auk þess sem það auki fjöl-
breytnina í atvinnulífinu. Hjá
Rafmagnsverkstæði Kaupfélags
Skagfirðinga hafi reynslan oröið
sú að ákveöin nálægb hafi skap-
ast á milli sérfræöinga og iönað-
armanna, þar sem þeir geti hvor
um sig miðlað hinum af þekk-
ingu sinni. Ibnaöarmenn vinni í
nánu sambandi við verk- og
tæknifræðinga og gefi það þeim
betri innsýn í þær hugmyndir og
sérfræbiþekkingu sem að baki
framleiðslunni liggi, en iðnabar-
mennirnir geti jafnframt miðlaö
sérfræðingum af verklegri kunn-
áttu sinni, sem þá skorti oft að
kunna nægilega gób skil á.
„Þetta verkefni hefur
aukib okkur sjálfs-
traust"
Enn hefur ekki verið tekin nein
ákvörðun um hvort haldið verð-
ur áfram að þróa hátækniiðnað á
vegum Rafmagnsverkstæðis
Kaupfélags Skagfiröinga. Næsta
skref verður að vinna lekaskynj-
arakerfum þess markaði í Evrópu.
Rögnvaldur Guðmundsson sagði
að vissulega hafi þetta verkefni
aukið sjálfstraust þeirra sem ab
því hafa unnið, og reynslan sýni
að unnt sé að þróa slíka fram-
leiðslu og vinna ab henni á
landsbyggðinni. Hann sagði ab
fyrirtækið annist sjálft innkaup á
hráefni til framleiðslunnar og
einnig markaðsstarfið í sam-
vinnu við hina dönsku aðila.
Lykilinn að framleiðslu hátækni-
búnaðar, sem væri þekkingin,
væri í þessu tilviki ab finna inn-
an fyrirtækisins þar sem einnig
væri unnið að því að gera hana
að markaðsvöru.
ÞI
Rœkjuvinnslan Dögun á Sauöárkróki:
Um 2000 tonn af rækju
unnin á þessu ári
„Vib munum vinna á bilinu
1900 til 2000 tonn af rækju á
þessu ári, sem er svipað magn
og árið á undan. Verbib er hag-
stætt sem stendur, en vissulega
er um sveiflukenndan markab
að ræba," segir Ágúst Gub-
mundsson, framkvæmdastjóri
rækjuvinnslunnar Dögunar á
Saubárkróki. Gott útlit er meb
veiði á innfjarðarækju á kom-
andi hausti, en framleibsla
Dögunar fer aö mestu á mark-
aö í Bretlandi Danmörku og
Þýskalandi.
Ágúst kvaðst áætla að unnt
yrði að veiða um 600 tonn af
innfjarðarækju á þessu ári, en
það er um þriðjungur af fram-
leibslu Dögunar. Hinn hlutinn er
úthafsrækja, sem sótt er á fjar-
lægari mið. Dögun gerir út eitt
150 tonna rækjuskip og kaupir
auk þess afla af öðrum skipum.
Allt að 30 manns starfa við
rækjuvinnslu hjá Dögun, aö
áhöfn Hafarnarins meðtalinni,
en fyrirtækiö býr við fremur
þröngan húsakost. Nú eru að
hefjast framkvæmdir vib bygg-
ingu 370 fermetra viðbyggingar
við rækjuverksmiðju Dögunar
þar sem frystigeymslum verður
komið fyrir, en meb því eykst
geymslurými verksmiöjunnar
verulega. Ágúst Guðmundsson
framkvæmdastjóri kvaðst vera
bjartsýnn á rækjuvinnsluna, þar
sem ekkert benti til þess að verð
myndi lækka á næstunni. ÞI