Tíminn - 02.09.1995, Blaðsíða 11

Laugardagur 2. september 1995
PftHwlPl
n
Gestabókin á Kaffi Krók geymir
sögu. Ekki einungis nöfn þeirra
sem notiö hafa veitinga og list-
sýninga á kaffihúsi Maríu Bjark-
ar Ingvadóttur, sem hún auk
þess ab sinna fréttamennsku fyr-
ir Ríkisútvarpib, hefur komiö á
fót á Sauöárkróki og lagt þar
fram sinn skerf til menningarlífs
og feröamála í bænum. Voriö
1994 vann hún höröum hönd-
um ásamt eiginmanni sínum,
Ómari Braga Stefánssyni, aö því
aö breyta og innrétta gamalt hús
í hjarta bæjarins — hús sem nú
hefur hlotiö sess sem samkomu-
staöur íbúa Sauöárkróks og án-
ingarstaöur feröamanna sem bæ-
inn heimsækja. Og nú aö tveim-
ur sumrum liönum, er hafin rit-
un þriöja bindis gestabókarinnar
þar sem gestir geta oft um tilefni
komu sinnar eöa þakka fyrir sig
aö góöum íslenskum og einnig
erlendum siö.
„Ég nota gestabókina til þess aö
fylgjast með hverjir koma hingaö
og get metið nokkuð út frá því
hvernig ferðamennskan þróast,"
segir María Björk á milli þess sem
hún þjónar gestum sínum, sem
sóttu Kaffi Krók eitt hádegi í ágúst.
Hún segir að sumarið og ferða-
mennirnir hafi komið á Krókinn
upp úr miðjum júlí og orðið alveg
samferða. „Hér snjóaði niður í
byggð þann 5. júlí og eftir eftir-
minnilegan snjóavetur get ég ekki
sagt að bjart hafi verið yfir fólki
þann dag. Vegna kuldanna í vor
hófst ferðamannatíminn mjög
seint, en frá því um 20. júlí hefur
þó verið stanslaus straumur ferða-
fólks og mér finnst ég einnig
greina verulegar breytingar frá því
síðastliðið sumar."
María Björk flettir gestabókinni
og bendir á nöfn bæði Parísarbúa
og einnig Ameríkana frá heitum
svæðum þess víðfeðma lands. „í
sumar hefur borið mikið á Frökk-
um, einkum Parísarbúum, en einn-
ig er nokkuð um Þjóðverja. Þetta
fólk ferðast flest á eigin bílum, sem
það hefur annað hvort komið með
til landsins eða tekið á ieigu. Þá
hefur einnig komið mikið af Amer-
íkönum hingað í sumar og þá
einkum fólk frá Flórída og nálæg-
um slóðum." María Björk segir
ekki ljóst hvað valdi því að fólk frá
þessum þjóðum ferðist hingað til
lands og aki um landsbyggðina;
reynslan af þessari sveiflu sé of
stutt til þess að unnt sé að segja til
um hvort um tilviljun sé ab ræða
eða raunverulega aukinn áhuga
fólks í þessum löndum og land-
svæðum á feröum til íslands.
Fjórtán tegundir af
kaffi og bjór
María Björk hefur bryddað upp á
ýmsum nýjungum á Kaffi Króki —
nýjungum sem hafa mælst vel fyr-
ir. „Við erum með 14 tegundir af
kaffi og einnig 14 bjórtegundir.
Þar á meðal bjóðum við gestum
mexíkóskan bjór, sem er mjög vin-
sæll. Fólk verður yfirleitt hissa þeg-
ar það sér þetta, og útlendingar
kunna vel að meta siíkt framboð af
drykkjum — ekki síst Frakkamir,
sem vanir eru miklu úrvali í þeim
efnum. Ég hef jafnvel boðið uppá
rauðvín blandað meö vatni, eins
og Frakkar eiga til að gera. Ég held
að nauðsynlegt sé fyrir stab eins og
þennan að skapa sér sérstööu með
einhverju móti."
Og vissulega hefir þeim Maríu
Björk og Ómari tekist það, því
strax og inn er komið vekur vegg-
fóðrið sérstaka athygli, en það er
unniö úr gömlum dagblöðum frá
flestum heimshornum, sem felld
eru saman í eina myndræna heild.
Þarna hafa kaffihúsaeigendurnir
nýtt klippitækni myndlistarinnar
(collage) til þess að skapa mjög sér-
stakt mynstur á neðri hluta veggj-
anna. Efri hluti þeirra er aftur á
móti einkar hlutlaus, enda ætlaður
Frakkar og Flórídabú-
ar fj ölmennir í sumar
María Björk Ingvadóttir,
fréttamaöur og kaffihúss-
eigandi, brosir yfir barboröiö
þar sem 14 tegundir af bjór
og kaffi bíöa gestanna.
„Við líðum nokkuð fyrir að vera
í um 25 kílómetra fjarlægð frá
þjóðveginum — hringveginum
svokallaða. Það þýðir að fólk á ferð
um landið kemur ekki sjálfkrafa til
Sauðárkróks eins og til staða á
borð við Akureyri, Egilsstaði og
Selfoss þar sem þjóðbrautin liggur
í gegnum miðju bæjanna. Þess
vegna verðum við að leggja
áherslu á að finna einhver sér-
kenni — ab finna eitthvað sem
grípur huga fólks og fær það til
þess að beygja þessar 90' til hægri
eba vinstri eftir því hvort það kem-
ur ofan af Vatnsskarði eða yfir
Hólminn. Að þessu hefur verið
unnið að undanförnu og mér dett-
ur í hug ab nú hefur Jón „Drang-
eyjarjarl" Eiríksson endurbyggt
Grettislaug, en hún er hér skammt
Hádegisspjall vib
Maríu Björk Ingvadóttur
á Sauöárkróki
Kaffi Krókur á Sauöárkróki. Á stéttinni fyrir framan húsiö hefur veriö haldiö
suörcenni stemmingu á góöviöriskvöldum ísumar.
til þess ab bera listsýningar og þá
má veggskreyting ekki draga at-
hyglina frá því sem þar er hengt.
Suðræn sveita-
stemmning á gang-
stéttinni
En Kaffi Krókur er ekki bara
kaffihús þar sem Sauðárkróksbúar
og ferðamenn geta gætt sér á
margvíslegum tegundum af kaffi
og bjór, auk léttra veitinga. Kaffi
Krókur er einnig samkomustaður
þar sem fólk blandar geði og léttir
af sér önn hversdagsleikans. Til
þess aö auðvelda fólki þab hafa
þau María Björn og Ómar efnt til
skemmtana á sumarkvöldum þar
sem tekist hefur að sameina sub-
ræna stemmningu og skagfirskan
léttleika, eins og hún orðar það, en
Skagfirðingar hafa lengi haft á sér
orð fyrir að vera lagvissir og söng-
glaðir.
„Hörður Ólafsson tónlistarmað-
ur, sá sem samdi „Eitt lag enn" fyr-
ir Eurovision, hefur leikib hér á pí-
anóið á kvöldin og stjórnað söng.
Á góöviðriskvöldum nú í sumar
hefur þetta gert mikla lukku. Fólk
hefur setið úti, notið veitinga og
tekið lagib. Hér hefur þjóðsöngur
Skagfirðinga, „Undir bláhimni",
hljómað úr barka kaffihúsagesta,
ásamt mörgum öðrum kunnugleg-
um lögum, og mjög góð stemmn-
ing náð að skapast þar sem sumir
hafa endurlifað stundir í „Græna
húsinu" á Sæluviku forðum. Þessi
nýbreytni hefur mælst mjög vel
fyrir og vakið athygli ferða-
manna."
En þaö er ekki aðeins á sumrin
sem áhugi Skagfirðinga beinist að
söngnum. Á síðasta vetri var hald-
in dægurlagakeppni á Sauðárkróki
og bárust um 50 lög í keppnina.
María Björk segir að eftir að hætt
var aö efna til lagasamkeppni
vegna Eurovision og þess í stab far-
ið að panta lög, hafi tónlistarmenn
þurft á nýjum farvegi að halda.
Það sýni best, ab unnt var að fá
fimmtíu lagasmiði til þess að
senda verk í þessa dægurlaga-
keppni.
Að éta togara
Önnur nýjung í veitingum á
Kaffi Króki eru togararnir. Þessir
togarar eru hveitibraubsbátar, sem
bera nöfn togaranna fjögurra sem
gerðir eru út frá Sauöárkróki.
Brauðbátarnir eru bornir fram með
mismunandi innleggi eftir því
hvaða togaranafn á í hlut. Fylltir
brauðbátar eru vinsælir réttir um
þessar mundir og kvaðst María
Björk hafa fengið
hugmyndina um að
nefna þá eftir togur-
um stabarins, þegar
hún hafi verið að
íhuga á hvern hátt
tengja mætti rekstur
kaffihússins við sér-
kenni á staðnum.
Sérkennin eru
raunar mörg og ekki
þarf útræði staðar-
ins til eða heiti á
skipunum sem færa
framleiðsluverð-
mætin að landi, því
þegar komið er „út
á Krók", eins og
Skagfirðingar segja,
þá breytast áttirnar
úr þeim hefð-
bundnu norður,
. i ,. . suður, austur og
uppi skagfirsk- vesturstaöbundn8
ar áttir, sem af-
markast af legu fjarðarins, sjónum
og fjöllunum fyrir ofan, en þangað
liggur upp-áttin á máli Saubkræk-
inga sem annars heitir í vestur.
Niöur liggur til sjávar sem er í
austur, suður er inn eða fram til
dala og norður heitir út og stefnir
til hafs. Slíkar stabbundnar áttir er
víðar ab finna þar sem þær af-
markast af landslagi og náttúruleg-
um staðháttum.
Ýmis fleiri sérkenni má finna á
Króknum. Skagafjörður og þar
með Sauðárkrókur er þekktur fyrir
hesta og styttan á torginu í mið-
bænum er að sjálfsögðu af hesti og
torgið heitir Faxatorg. Hesta-
mennskan hefur ef til vill orðið til
þess að fyrr á tímum þóttu Skag-
firðingar ferðaglaðir og mannfælni
þeim fjarlæg. í ferbabók Sveins
Pálssonar, er hann ritaði laust fyrir
aldamótin 1800, kemur fram ab
róma megi gestrisni þeirra. Þótt
sitthvað hafi eflaust máðst af því
sem Sveinn taldi Skagfirðingum til
ágætis eða hnjóðs fyrir um 200 ár-
um, þá hafa hestamennskan og
gestrisnin lifaö og nýtast nú íbú-
um bæjar og hérabs til þess að
byggja upp ferbaþjónustu eftir
þeim kröfum sem nú eru gerðar.
fyrir norðan bæinn. Endurbygg-
ingin hefur tekist mjög vel og er
laugin þegar oröin vinsæll vib-
komustaður ferðafólks. Hún er rétt
fyrir ofan sjávarkambinn, þar sem
um 40' heitt vatn sprettur upp úr
jörðinni.
Einnig hefur verið efnt til við-
burða hér og vil ég í því efni nefna
knattspyrnukeppni fimm til tólf
ára aldurshópa frá minni bæjum
og þéttbýlisstöðum á landsbyggð-
inni. í sumar kom hér saman fólk
frá ýmsum stöðum á svæðinu frá
Bolungarvík til Eskifjarðar þar sem
börnin tóku þátt í fótboltamóti.
Foreldrar fylgja börnum sínum á
slík mót og viö þetta tvöfaldaöist
íbúatalan hér í nokkra daga. íbúar
á Króknum eru um 2700, en
mannfjöldinn í bænum leysti
5000 manns þessa daga, sem er
svipaður fjöldi og allir íbúar hér-
aösins eða helmingur hrossafjöld-
ans í Skagafirði."
Samstarf á Trölla-
skagasvæöinu
María Björk segir að nú sé hafið
samstarf á milli Sauðárkróks,
Blönduóss, Siglufjaröar og Ólafs-
fjarðar um ferðamál. Þetta samstarf
byggist á því að kynna ferðamögu-
leika fólks á þessum slóðum, en
bæirnir eiga það sameiginlegt utan
Blönduóss aö liggja í nokkurri fjar-
lægð frá hringveginum og verða
því aö vinna ákveðib markabsstarf
til þess að fá feröafólk til sín í vax-
andi mæli. Fólk, sem fáist við
ferðaþjónustuna, hyggi gott til
þessa samstarfs og í framtíðinni
megi vænta verulegs árangurs af
því.
Hádegið er liöiö og gestirnir
farnir að tínast út af Kaffi Króki.
Gestabókin er einnig á enda — það
sem ekki tæmist í þessu hádegi er
aftur á móti kaffikannan hjá Maríu
Björk og áhugi hennar á feröamál-
um og menningarlífi á Sauðár-
króki. Hún segir mér frá sýningu,
sem sett var upp í Safnahúsinu í
sumar. Sýningu sem nefnist Leiðin
til lýbveldis og er tileinkuð 50 ára
lýðveldisafmælinu. „Þetta er í
fyrsta sinn sem þessi sýning er sett
upp utan Reykjavíkur," segir María
Björk um leið og hún hellir einni
af hinum 14 kaffitegundum.í síð-
asta bolla komumanns og minnir
hann kurteislega á aö rita nafn sitt
í gestabókina. ' ÞI