Réttur - 01.10.1970, Side 41

ERLEND
VÍÐSJÁ mmtmm
EGYPTALAND
Eftir hina þjóðlegu liðsforingjabyltingu í
Egyptalandi, er afnam konungsveldið, hefur
þróunin þar einkennzt af baráttu gegn erlenda
imperíalismanum annarsvegar og vissum ráð-
stöfunum innanlands gegn yfirstéttinni: stór-
jarðeigendum.
Sósíalistabandalagið, sem Nasser var leið-
togi fyrir, er hann dó, er eini leyfði flokkur-
inn í landinu. Kommúnistaflokkurinn er
bannaður og var leystur upp.
Ymislegt hefur batnað fyrir alþýðu: all-
rnargir bændur hafa fengið eigin jörð, sömu-
leiðis áburð. 1967 var hrísuppskeran ferföld
og laukuppskeran tvöfalt meiri en 1952. —
En íbúatalan hefur líka vaxið um 50%. —
Iðnaður hefur aukizt stórum og um 1 Vj millj-
ón manna vinnur við iðnað eða um fjórðung-
ur alls starfandi fólks. Mikill meirihluti iðn-
aðarins er rekinn af ríkinu. En mikið er eftir
að laga: Atvinnuleysi er mikið og tilfinnan-
legt, lífskjör bændafólksins slæm, 74%
bænda eru enn leiguliðar eða landbúnaðar-
verkamenn. Og heilbrigðisástand þeirra er
slæmt, þó mikið hafi verið gert til áð bæta
það. Mestallt bændafólk þjáist af ormaveiki
og blöðrusýki og 60% af malaríu.
Mörgum marxistanum þykir að liðsforingj-
arnir og embættismennirnir nýju hagi sér full-
b'kt hinni fornu yfirstétt og þótt þeir tali mik-
ið um sósíalisma, þá eigi þeir eftir að læra að
framkvæma hann. Sagan segir að Krutstjof
hafi sagt um Sadat, sem nú tók við af Nasser:
„Hann hefur enga hugmynd um sósíalisma”.
Marxista Egyptalands var fyrst og fremst
að finna í kommúnistaflokki landsins. Sá
flokkur átti við mikla innri erfiðleika að
strrða 1939 til 1958, en náði samt nokkru
fylgi hjá verkamönnum. A árunum 1952 til
’56 sætti hann ofsóknum af hálfu Nasser-
stjórnarinnar og aftur frá 1959 til 1964.
Sodi Al Shafei, einn af stofnendum flokksins,
sem gerðist formælandi samstarfs við Nasser,
var samt drepinn í fangabúðum 19 - 0 og
svo fór um fleiri. I apríl 1965 ákvað meiri-
hlutinn í forystu Kommúnistaflokksins að
leysa hann upp með tilliti til þess að „Arab-
iska Sósíalistabandalagið" hefði tekið sósíal-
ismann á stefnuskrá sína. En margir komm-
únistanna sitja enn í fangabúðum og gagn-
rýna mjög stjórnarstefnuna, en aðrir reyna
að vinna með stjórnarflokknum — og gagn-
rýna líka hina „nýju stétt," er þeim finnst
ræna opinberu fyrirtækin í eigin hagsmuna-
skyni. — Slíkt kemur fram víðar hjá komm-
únistum Arabalanda, t. d. hjá aðalritara
Kommúnistaflokks Súdans, Abdal Mabgoub,
sem simr í stofufangelsi, en þrír meðlimir
flokks hans eru í ríkisstjórninni.
Vandamálin í þessum Arabalöndum þjóð-
legrar uppreisnar gegn imperíalismanum eru
því mjög flókin. Samtímis er svo sá Komm-
únistaflokkur Israels, sem berst fyrir sáttum
Araba og Israels og gegn amerísku heims-
valdastefnunni, — og lýtur forystu Meir
Vilners (sbr. Rétt 1967, bls. 198 etc.) — lög-
legur, þótt við ofsóknir búi.
177