Réttur - 01.10.1970, Blaðsíða 42

Baathflokkarnir (eins og í Sýrlandi og
Irak) eru hinsvegar mjög afturhaldssamir, þó
þeir kalli sig sósíalista. Til er að vísu í þeim
vinstri armur, en í Irak sérstaklega eru of-
sóknirnar gegn kommúnistum ægilegar.
GUINEA CABRALS
Landið heitir á opinberu máli „Portúgalska
Guinea", er á vesturströnd Afríku. Þar eru
900.000 íbúar, sjö þjóðflokkar, og áður en
frelsishreyfingin hóf starf sitt voru 99%
íbúanna ólæsir og óskrifandi. Portúgal hefur
arðrænt þessa frumstæðu íbúa, sem enn standa
víða á ættasamfélagsstigi. Aðalútflutningur
eru hnetur, áður þrælar. Nauðungarvinna og
pyndingar eru aðferðir Portúgala til „upp-
eldis". Eftir einnar aldar nýlendukúgun var
þarna, áður en frelsishreyfingin hófst handa:
eitt sjúkrahús, bara fyrir hvíta menn, 18
læknar, tvær lyfjabúðir og 30.000 holdsveikir
menn. Meðalaldur var 30 ár.
Verkalýður er raunverulega ekki til. En
frelsishreyfing var hafin og leiðtogi hennar er
Amilcar Cabral, eini verkfræðingur landsins.
Hann er einn af beztu þjóðfrelsisleiðtogum
hinna kúguðu þjóða og hefur kunnað með
ágætum að sameina hina frumstæðu bændur
og aðra íbúa til baráttunnar gegn Portúgöl-
um. Víða er jörðin enn sameign og ættir aðal-
heild fólksins, en í þessari frelsisbaráttu er
einmitt þjóðin að verða til. Það er hugmynd
Cabrals að tryggja að [x'gar sigurinn í þjóð-
frelsisbaráttunni vinnst, þá rísi ekki upp borg-
arastétt og skapist stéttaskipting, heldur fái
þjóðfélagið að þróast á grundvelli jafnaðar,
samvinnu og sameignar.
Frelsissamtökin heita „Afríkanski Sjálfstæð-
isflokkurinn fyrir Guinea-Bissau og Græn-
höfðaeyjar", skammstafað PAIGC. Þau voru
mynduð 1959- Þá var verkfall við höfnina í
Bissau, — en það er höfuðborgin — kæft
í blóði. Skæruhernaður hófst. 1964 kom til
fyrstu raunverulegu orustunnar. Með mikilli
þolinmæði var hinum frumstæðu bændum,
sem flestir höfðu aldrei séð úr, eða vél, sýnt
fram á nauðsynina á að berjast og hrekja ný-
lenduherinn burt. Og portúgalski herinn hef-
ur orðið að láta undan síga. Hann heldur
sig nú mest í höfuðborginni Bissau.
Fjórir fimmtu hlutar landsins hafa verið
frelsaðir undan nýlenduoki Portúgala. Þar
eru nú engin fangelsi lengur, engin nauðung-
arvinna. Viðskipti eru skipulögð á samvinnu-
grundvelli. Bændur fá meira fyrir afurðirn-
ar en áður og fá vörurnar ódýrari. I fyrsta sinn
sjá börnin í sveitaþorpunum mjólk og sykur.
Það er unnið af kappi að bæta úr afleiðing-
um nýlendukúgunarinnar. 1968 voru á frjálsa
svæðinu 200 hjúkrunarkonur, 100 sjúkra-
hjálparar, fjögur sjúkrahús og einn læknir
lærður erlendis. Og þarna eru nú 157 skólar,
15000 nemendur og 220 kennarar og út er
komin fyrsta kennslubókin í sögu landsins.
Fátæk og frumstæð þjóð er að rísa úr kútn-
um og brjótast áfram til menningar og frelsis.
Og hver er aðstoð „hámenningar-þjóð-
anna", hinna „frelsis- og lýðræðis-unnandi
Nato-ríkja"?
Aðstoðin eru napalmsprengjur til að tæta
í sundur líkama fólksins og brenna eigur
þess, sprengjur, sem Portúgalar kasta, en
Bandaríkjamenn, Englendingar, Þjóðverjar,
Belgir og Italir og aðrar Natoþjóðir útvega.
Hinir ríku níðingar eru ekki „frumstæðir",
jxir hafa morðtækni á háu stigi.
✓
Og það eru til Islendingar svo djúpt sokkn-
ir að þeir skammast sín ekki fyrir að vera í
þessum Nato-félagsskap. Og þó hafa íslend-
ingar kynnst kúgun sem nýlenda í sex aldir,
en er það gleymt, ef hent er í þá dollurum
eða Morgunblöð bundin fyrir augun?
178