Réttur - 01.10.1970, Blaðsíða 29

hringrás efnanna í náttúrunni og er þetta
vissulega eitt viðamesta verkefni hennar. Mik-
ilvægustu frumefni sem taka þátt í líkams-
byggingu lífveranna eru á stöðugri hringrás
frá dauðri náttúrunni til lífveranna, þar sem
þau verða hluti af líkama þeirra, og síðan
til dauðrar náttúru aftur eftir dauða og rotn-
un lífveranna. Efnismagnið er raunverulega
alltaf það sama og það sem skiptir höfnðmáli
fyrir allt líf á ákveðnum stað er einmitt eðli-
leg og ótrufluð hringrás þessara frumefna.
Eðlilegt er að líta á mengun náttúrunnar
sem röskun jafnvægis hennar. Annað hvort
hefur það gerzt, að náttúrleg hringrás efn-
anna er rofin eða hindruð eða að inn í hring-
rásarkerfið er bætt efnum, sem hlaðast
þar upp og falla ekki auðveldlega út úr því
aftur. Þetta gerist með það fræga skordýraeit-
ur DDT. Notkun þess hefur til þessa haldið
stöðugt áfram að aukast. Efnið berst með
ám og jarðvatni í höf og vötn og er þar tekið
upp af svifverum, sem eru undirstaða undir
allri fæðu sjávardýranna, en þau fæða aftur
manninn. DDT magn í lífverum vex og getur
haft varanlegar afleiðingar. A svipaðan hátt
virkar sú mengun, sem tíðast stafar af um-
svifum mannsins í iðnaði og verður þeim
mun ægilegri sem tækniframförum hans
fleygir fram. Onnur gerð mengunar er það,
þegar of miklu magni af lífrænum úrgangi
er veit til ákveðins staðar. Rotnunin, hin eðli-
lega sjálfhreinsunaraðferð náttúrunnar, þarfn-
ast súrefnis og þegar lífræni úrgangurinn
verður of mikill er afleiðingin súrefnisþurrð,
sem þýðir m.a. dauða fiska og annarra Iíf-
vera.
Okólógían er manninum mikilvægt tæki til
að þekkja stöðu sína í náttúrunni og mögu-
165