Morgunblaðið - 25.02.2006, Side 4

4 LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÍSLAND og Evrópusambandið hafa
komist að samkomulagi sem felur í
niðurfellingu tolla á ýmsum vörum,
meðal annars í viðskiptum með hesta,
hreindýrakjöt í heilum og hálfum
skrokkum, tómata, agúrkur og vatn.
Ísland hafði raunar fellt niður alla
tolla á agúrkur og tómata árið 2002
en í gildi voru árstímabundnir tollar
hjá Evrópusambandinu, sem falla
niður þegar samkomulagið tekur
gildi.
Í fréttatilkynningu frá utanríkis-
og landbúnaðarráðuneytunum segir
að samkomulagið skapi sóknartæki-
færi fyrir útflutning á íslenskum
landbúnaðarafurðum, eins og á hest-
um, lambakjöti og smjöri. Það tekur
gildi 1. janúar 2007 og staðfesti rík-
isstjórnin samkomulagið á fundi sín-
um í gærmorgun.
Vinna við undirbúning þess hefur
staðið yfir í um tvö ár og leiddu utan-
ríkis- og landbúnaðarráðuneytin við-
ræðurnar fyrir Íslands hönd en skrif-
að var undir í síðustu viku.
Samkomulagið tekur einnig til toll-
frjáls lambakjötskvóta Íslands, sem
stækkar úr 1.350 tonnum í 1.850 tonn.
Auk þess fær ESB tollfrjálsan kvóta
til Íslands fyrir 25 tonn af kartöflum
og 15 tonn af rjúpum. Þá verða gagn-
kvæmir 15 tonna tollfrjálsir kvótar
opnaðir fyrir pylsur. Jafnframt fær
ESB tollfrjálsan 20 tonna ostakvóta
til Íslands og Ísland fær tollfrjálsan
20 tonna smjörkvóta til ESB. Loks
verða tollar felldir niður af nokkrum
öðrum vöruflokkum eins og jóla-
trjám, frosnu grænmeti og ávaxta-
safa. Þá falla einnig niður tollar í við-
skiptum með blóm og plöntur, þó ekki
afskorin blóm eða pottaplöntur undir
einum metra á hæð, að því er fram
kemur í fréttatilkynningunni.
Samkomulagið er gert á grundvelli
19. gr. EES-samningsins, sem kveð-
ur á um reglulega endurskoðun á við-
skiptum með landbúnaðarafurðir
milli EES-ríkjanna og ESB og er
samkomulag hið fyrsta sinnar teg-
undar.
Ísland og Evrópusambandið hafa undirritað samkomulag um lækkun á tollum
Sóknartækifæri fyrir
útflutning á búvörum
„ÞESSI samningur hefur gríðarlega
þýðingu, ekki síst fyrir íslenska
hestinn,“ segir Guðni Ágústsson
landbúnaðarráð-
herra um tollasam-
komulag Íslands og
ESB. „Nú eru þessir
erfiðu tollar sem
hafa hindrað tölu-
vert viðskiptin [með
hesta] og gert þau
dýrari að fara,
þannig að það liðk-
ar mjög fyrir og auðveldar við-
skipti,“ segir hann og reiknar með
að útflutningur á íslenska hestinum
til útlanda muni aukast til muna.
Guðni segir að niðurfelling Evr-
ópusambandsins á árstíðabundnum
tollum á tómata og agúrkur séu stór
tíðindi. „Nú höfum við náð samning-
um um að íslenskir bændur geta
þess vegna hafið framleiðslu og flutt
hana til Evrópu án tolla. Þetta er
nokkuð sem menn hafa mikið spurt
um því íslenskt grænmeti og gróð-
urhúsavörur þykja bragðgóðar og
vekja athygli víða fyrir það,“ segir
Guðni. „Það er áhugi bæði hjá ís-
lenskum garðyrkjubændum og er-
lendum fjárfestum að framleiða á Ís-
landi til að flytja út í Evrópu.“
Hann telur einnig mikilvægt fyrir
íslenska neytendur að tollar á frosnu
grænmeti falli niður, enda muni það
skila sér í lægra verði.
Á móti fellir Ísland niður tolla á
ýmsum sviðum, meðal annars á kart-
öflur, osta og rjúpur. Guðni segir að
aukinn innflutningur á ostum breyti
ekki miklu fyrir mjólkuriðnaðinn og
sama gildi um kartöflur og rjúpur,
hvorttveggja hafi verið flutt toll-
frjálst til landsins í miklu magni og
því breyti samkomulagið ekki miklu
hvað þetta varðar.
„Hefur gríðarlega þýðingu“
Guðni Ágústsson
ÍSLENDINGAR eru eina Norður-
landaþjóðin sem mælir fyrir um refsi-
næmi þeirrar háttsemi að selja að-
gang að líkama sínum til kynlífs-
athafna. Samkvæmt frumvarpi dóms-
málaráðherra vegna kynferðisbrota
sem nú liggur fyrir Alþingi er þetta
ákvæði í lögum fellt niður. Á öllum
hinum Norðurlöndunum hafa stjórn-
völd staðið fyrir athugun á þeirri leið
að gera kaup á vændi refsiverð. Svíar
hafa einir Norðurlandaþjóða sett slíkt
refsiákvæði árið 1998.
Þetta kemur m.a. fram í skýrslu
starfshóps sem dómsmálaráðherra
skipaði árið 2004 og hafði það verk-
efni að kynna sér mismunandi löggjöf
um vændi, klámiðnað og mansal í
Evrópu, sérstaklega reynsluna af
þeirri löggjöf í Svíþjóð sem gerir kaup
á vændi refsiverð, ásamt því að meta
kosti hennar og galla. Leitað var til
margra sérfróðra aðila vegna máls-
ins, t.d. fulltrúa Kvennaathvarfs,
Stígamóta, lagaprófessors og lög-
reglu.
Í skýrslunni má finna ítarlega um-
fjöllun um löggjöf er snertir vændi og
vændiskaup. Sérstaklega eru rakin
sjónarmið um kosti og galla þess að
gera vændiskaup refsiverð. Nefndar-
mennirnir Kolbrún Halldórsdóttir
(Vinstri grænum), Jónína Bjartmarz
(Framsókn) og Ágúst Ólafur Ágústs-
son (Samfylkingu) telja að gera beri
vændiskaup refsiverð með lagasetn-
ingu áþekkri þeirri sem í gildi er í Sví-
þjóð. Ásta Möller (Sjálfstæðisflokki)
og Gunnar Örn Örlygsson (skipaður
af Frjálslynda flokknum, nú þing-
maður Sjálfstæðisflokks) telja að ekki
sé ráðlegt að svo komnu máli að gera
slíkar lagabreytingar. Ragna Árna-
dóttir, fulltrúi dóms- og kirkjumála-
ráðuneytis, mælir ekki með því að far-
in verði sú leið að setja í lög ákvæði
sem geri vændiskaup refsiverð.
Starfshópurinn komst ekki að sam-
eiginlegri niðurstöðu um það hvaða
leið væri líklegust til að draga úr
vændi hér á landi, enda var það ekki í
umboði hans að leggja fram tillögur.
Þeir fulltrúar í starfshópnum, sem
telja að gera eigi kaup á vændi refsi-
verð, bentu á að markmiðið með slíku
væri að útrýma eða draga úr vændi.
Aðstöðumunur milli kaupanda vænd-
is og þess, sem selur líkama sinn, væri
augljóslega mikill. Þannig hefði kaup-
andi vændis ætíð val en seljandi
vændis oftast ekki vegna félagslegrar
stöðu sinnar eða þvingunar af hálfu
þriðja aðila. Ekki væri unnt að fallast
á að farið væri með líkama fólks eins
og hverja aðra söluvöru.
Sömuleiðis var bent á varnaðar-
áhrif af því að gera kaup á vændi
refsiverð sem fælust í því að eftir-
spurn eftir vændi minnkaði og að það
myndi síðan leiða til minna framboðs
á vændi. Reynslan í Svíþjóð benti í þá
átt, a.m.k. varðandi þá kaupendur
sem ekki eru reglulegir kaupendur
vændis. Fulltrúarnir bentu á að
vændi á Íslandi væri nú þegar neð-
anjarðar og því myndi umrædd laga-
breyting um refsinæmi vændiskaupa
ekki hafa áhrif í þá áttina.
Gallar við að gera
vændiskaup refsiverð
Þeir fulltrúar í starfshópnum sem
telja að ekki eigi að gera kaup á vændi
refsiverð bentu á að ekki væri komin
nægileg reynsla á umrædda lagasetn-
ingu í Svíþjóð og óvíst um varnaðar-
áhrif hennar, þar sem rannsóknir á
heildarumfangi vændis hefðu ekki
enn farið fram. Ekki hefði verið sýnt
fram á að slík lagabreyting yrði til
þess að draga úr umfangi vændis al-
mennt þó svo að götuvændi hefði
dregist saman í Svíþjóð. Þvert á móti
hefði verið bent á að vændi færðist
neðanjarðar og erfiðara hefði reynst
að hafa eftirlit með starfseminni og
beita félagslegum úrræðum til að-
stoðar þeim sem stunda vændi.
Í þessu sambandi bæri að hafa í
huga að umfang götuvændis er tak-
markað á Íslandi og því væri „sænska
leiðin“ ekki lausn sem líta bæri til í
baráttunni gegn vændi hér á landi.
Auk þess væri beinlínis varhugavert
að gera kaup á vændi refsiverð sökum
þess að það gæti styrkt stöðu milli-
gönguaðila vændis. Annars vegar við
það að þörf væri á einhvers konar
skipulagningu og milligöngu til að
leiða saman kaupanda og seljanda
vændis og hins vegar að erfiðara yrði
fyrir refsivörslukerfið að ná yfir milli-
göngumenn böndum þar sem kaup-
endur vændis yrðu tregari til að bera
vitni gegn slíkum aðilum, enda væru
þeir um leið að fella á sig sök.
Jafnframt væri erfitt að gera grein-
armun á vændi sem stundað er vegna
neyðar og vændis sem stundað er af
frjálsum vilja. Hjá því yrði ekki litið
að gróðasjónarmið gætu einnig legið
að baki þeirri ákvörðun að stunda
vændi. Það mætti því spyrja sig hvort
ávallt væri rétt að líta fram hjá sjálfs-
ákvörðunarrétti einstaklingsins.
Sömuleiðis væri óeðlilegt að refsa
einungis öðrum aðilanum fyrir verkn-
að sem þarf augljóslega tvo til og sá
sem seldi sig eigi jafnvel frumkvæði
að.
Skýrsla starfshóps sem kynnti sér mismunandi löggjöf um vændi á Norðurlöndum og víðar
Ekki sammála um leiðir
til að draga úr vændi
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
VERKFALL félagsráðgjafa hjá
Reykjavíkurborg kemur til greina ef
viðsemjendur gefa ekki viðunandi
svar á þriðjudag við gagntilboði sem
Stéttarfélag félagsráðgjafa kom fram
með á samningafundi við fulltrúa
Reykjavíkurborgar í gær.
Að sögn Ellu Kristínar Karls-
dóttur, formanns félagsins, verður
deilunni vísað til ríkissáttasemjara ef
svar við gagntilboðinu verður ósann-
gjarnt. Kjarasamningar við Reykja-
víkurborg runnu út 1. desember 2005.
Samið var upp á nýtt, en samning-
urinn var felldur með 95% atkvæða
mun. Viðræður hafa verið í gangi síð-
ustu mánuði og kom fyrsta tilboðið
13. febrúar sem var skoðunar virði, að
sögn Ellu Kristínar. Byrjunarlaun fé-
lagsráðgjafa hjá borginni eru nú 204
þúsund krónur og er krafist tölu-
verðrar hækkunar á byrjunartaxt-
anum, svo og launaleiðréttinga til
jafns við aðrar fagstéttir.
„Verkfall er alls ekki útilokað og
félagsmenn eru tilbúnir í það.“
Félagsráðgjafar
tilbúnir í verkfall
LITLU munaði að röskun hefði orðið
á sjúkraflutningum slökkviliðs höf-
uðborgarsvæðisins í gær sökum þess
að ekki náðist að manna tvo auka-
sjúkrabíla. Vanalega eru aukabílarnir
tveir á vakt alla virka daga milli kl. 8–
18. Um er að ræða bíla sem eru í
stanslausum sjúkraflutningum allan
daginn. Þetta slapp þó fyrir horn.
Fjórar slökkvistöðvar eru á höf-
uðborgarsvæðinu og eru tveir sjúkra-
bílar á hverri stöð. Þeir þurftu oft all-
ir að vera í akstri í gær. Því var oft
ekki nema einn maður eftir á slökkvi-
liðsstöð til þess að manna slökkvibíl.
Allajafna eru fimm menn á hverri
slökkvistöð og manna tveir menn
einn sjúkrabíl.
Að sögn SHS hefði ekki neitt stórt
mátt gerast í gær án þess að röskun
hefði orðið á starfseminni.
SHS undirmannað
í sjúkraflutningum
LÖGREGLAN á Selfossi kom konu á
fimmtugsaldri til aðstoðar eftir að
hún hafði keyrt bifreið sinni upp á
umferðareyju og á skilti á Selfossi í
fyrrakvöld. Að sögn lögreglu var
ástand konunnar annarlegt og er það
rakið til ofnotkunar lyfja. Var hún
færð til yfirheyrslu og blóðsýnatöku
og gæti átt yfir höfði sér ákæru í kjöl-
farið.
Þá var ökumaður stöðvaður fyrir of
hraðan akstur rétt austan við Selfoss
í gærmorgun og er hann jafnframt
grunaður um ölvun við aksturinn.
Ók á skilti í
annarlegu ástandi
NOKKRIR nemendur úr Háskól-
anum á Akureyri færðu Kristjáni
Þór Júlíussyni bæjarstjóra hnefa-
leikahanska að gjöf í gærmorgun.
Þeir voru áritaðir stórum stöfum:
Sláðu í gegn!. Tilefnið eru ummæli
Kristjáns Þórs á baráttufundi nem-
enda fyrr í vikunni, þar sem þeir
mótmæltu því að ekki væri meira fé
veitt til skólans en raun ber vitni.
Kristján lofaði þar stuðningi við að
berja til hlýðni þá sem fara með fjár-
veitingarvaldið í landinu. Baldvin
Einarsson, nemi við HA og einn af
talsmönnum hagsmunasamtaka skól-
ans, afhenti Kristjáni bæjarstjóra
hanskana í flugstöðvarbyggingunni
á Akureyri en bæjarstjórinn var á
leið suður. Hann tók við gjöfinni en
skilaði henni síðan aftur; sagðist
hafna ofbeldi, en hann væri tilbúinn
að berjast með orðum. Kristján tók
svo reyndar við gjöfinni í annað sinn
þegar skýrt var tekið fram að um
táknræna gjöf væri að ræða.
Bæjarstjórinn flaug svo suður í
höfuðborgina, án boxhanskanna.
Vertinn í flugstöðvarbyggingunni,
Baldvin H. Sigurðsson, efsti maður á
lista VG, tók að sér að geyma þá.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Baldvin Einarsson, nemi við Háskólann á Akureyri, afhenti Kristjáni
Þór Júlíussyni bæjarstjóra boxhanskana í gærmorgun.
Sláðu í gegn!