Morgunblaðið - 11.07.2006, Blaðsíða 19

NÚ þegar margir Íslendingar ferðast út
fyrir landsteinana er vert að hafa í huga
hvernig best er að hugsa um sig á meðan
á fluginu stendur svo allir komi ánægðir
á áfangastað. Á vefsíðunni
www.bbc.co.uk má finna góð ráð.
 Gefðu þér góðan tíma til að komast á
flugvöllinn og í gegnum hann. Það
getur margt farið úrskeiðis svo vertu
viðbúinn.
 Drekktu nóg af vatni í flugferðinni,
eitt eða tvö glös á klukkutíma er gott
magn. Það er best að forðast áfengi
og koffíndrykki á meðan á fluginu
stendur þar sem þeir ýta undir að lík-
aminn þorni upp.
 Bólgnir fætur, stirðir vöðvar, stirð
liðamót og magaverkur orsakast af
hreyfingarleysi. Einu sinni á klukku-
stund er gott að standa upp úr sætinu
og labba um flugvélina í nokkrar mín-
útur. Teygðu líka aðeins á. Í sætinu
skaltu hreyfa fæturna eins og þú sért
að hjóla og reyndu að sitja ekki með
krosslagðar fætur.
 Á meðan á fluginu stendur, sér-
staklega þegar farið er í loftið og lent,
skaltu sjúga sætindi, kyngja eða halda
fyrir nefið, loka munninum og blása
út. Þetta mun jafna þrýstinginn og
koma í veg fyrir eyrna- og ennis-
holuverki.
 Hafðu öll lyf sem þú notar hjá þér í
handfarangrinum ásamt lista yfir þá
krankleika sem þú átt við að stríða,
svo ef þú þarft aðstoð þá vita aðstoð-
armennirnir af stöðu þinni.
 Lélegt andrúmsloft og slæm loftræsti-
kerfi gera það að verkum að bakt-
eríur og vírusar dreifast auðveldlega
frá einni persónu til annarrar og þess
vegna koma margir heim úr fríi með
hósta eða kvef. Það vantar líka raka í
loftið sem á sinn þátt í að líkaminn
þornar upp ásamt slímhúðinni í önd-
unarfærunum og það eykur líkurnar á
ýmsu smiti.
 Að fljúga með kvef getur valdið var-
anlegum eyrna- eða ennisholu-
skemmdum. Það væri best að bíða
með að fljúga þangað til kvefið batn-
ar, sérstaklega ef þú hefur háan hita
eða eyrna- eða ennisholuverki.
 Ferðalangar sem eiga það til að verða
flugveikir, geta komið í veg fyrir slíkt
með því að taka pillu (sjóveikispillu)
fyrir brottför.
Reute
rs
Hugsaðu
um heilsuna
í fluginu
Við útskrifuðumst 1941úr Menntaskólanum íReykjavík og höfumhist á fimm ára fresti
síðan þá,“ segir Sturla Frið-
riksson sem gaf nýlega út ljóða-
bókina Ljóð á léttum nótum en í
henni eru níu ljóð sem hann
samdi í tilefni af stúdentsafmæl-
um sínum. „Ég var erlendis
fyrstu árin eftir stúdentspróf svo
það var ekki fyrr en á 15 ára
stúdentsafmælinu sem ég samdi
fyrsta ljóðið og svo hef ég samið
eitt á fimm ára fresti síðan, fyrir
utan tvö skipti þegar ég komst
ekki á afmælishátíðina. Ég set
oftast þekkt sönglag undir ljóða-
textann og bekkurinn syngur
þetta svo saman þegar hann hitt-
ist. Við urðum 65 ára stúdentar
nú í ár og fyrir það samdi ég
seinasta kvæðið í bókinni og gaf
hana út.“
Þetta er sjötta ljóðabók Sturlu
en áður hafa komið út eftir hann
bækurnar; Ljóð langföruls, Ljóð
líffræðings, Ljóð líðandi stundar,
Hjónasvipur og Spark. „Það er
ákveðið þema í hverri bók sem
ég hef gefið út og bendir titillinn
til þess. Í Ljóð á léttum nótum
eru stúdentaljóðin og ljóð við
ýmis sönglög. Þetta er voðalega
lítilfjörleg útgáfa af bókinni því
fyrri bækur mínar hafa verið í
bandi og þokkalega upp settar,
en ég hugsaði að þetta væri nú
gleðibók fyrir samstúdenta mína
svoleiðis að það þyrfti kannski
ekki endilega að hafa hana inn-
bundna.“ Bækurnar eru margar
hverjar fallega myndskreyttar af
Sturlu, svo honum er greinilega
margt til lista lagt.
Alinn upp við kveðskap
Sturla segir gömlu bekkjar-
félagana vera samheldna. „Við
höfum verið samheldinn hópur í
gegnum tíðina og þjöppumst
frekar saman þegar aldurinn
færist yfir okkur. Við voru um
64 í árgangi og þegar við hitt-
umst núna í ár vorum við
kannski tíu, fimmtán með mök-
um, það saxast á hópinn með ár-
unum,“ segir Sturla sem hefur
mjög gaman af því að flytja
kvæðin fyrir fyrrum bekkjar-
félaga sína. „Ég hef líka tvisvar
verið fenginn til að flytja ræðuna
á árgangsafmælinu, líklega af
því að ég er ekki mjög alvarlega
þenkjandi og mér er það tamt að
vera svolítið tvíræður og tala
undir rós.“
Aðspurður hvort hann hafi
alltaf ort, jafnvel frá barnæsku,
svarar Sturla að það megi segja
það. „Ég er alinn upp við kveð-
skap, fólk mitt var yfirleitt með
vísur og kvæði á hraðbergi.
Móðurættin hafði sérstaka ást á
ljóðagerð og móðir mín kenndi
mér að kveðast á þegar ég var
strákur. Sem unglingur fór ég í
gagnfræðiskólann við Tjörnina
sem hét þá Ágústarskóli, þar
lærði ég bragfræði og fór þá
strax að fást við að setja saman
vísur af alvöru. Í öðrum bekk, þá
líklega 14 ára, samdi ég þessa
fyrir vin minn í bekknum:
Sáran bítur jörðu jel
jafnvel skrugga kemur
báran fleyi vaggar vel
veður gluggann lemur
Þetta eru sléttubönd, má lesa
afturábak og áfram.
Þegar ég var 17 ára lærði ég
ljóðið um Jörund hundadagakon-
ung eftir Þorstein Erlingsson,
utanað. Það samanstendur af 64
vísum með 8 ljóðlínum hver. Ég
man mikið af því ennþá í dag.“
Sturla segir að honum hafi
alltaf verið svolítið létt um að
setja saman vísur og kvæði. „Ég
kann bragarhættina og kann að
yrkja og þá liggur þetta nú létt
fyrir.“
Uppáhaldsljóðskáld Sturlu er
Jónas Hallgrímsson. „Hann er
mitt yndi, ég er náttúrufræð-
ingur og kann mikið að meta
hann. Grímur Thomsen er alltaf
góð lesning, Þorsteinn Erlings-
son er léttur og vísnaskáld gott
og Stephan G. Stephansson er
líka í uppáhaldi.“
Sturla segist líklega eiga eftir
að gefa út fleiri ljóðabækur. „Ég
á heilmikið eftir óprentað af
skáldskap, kalla það ruslakistuna
mína sem ég þarf að koma út,“
segir hann og hlær en bókin
Ljóð á léttum nótum fæst í Bók-
sölu stúdenta og fleiri bókabúð-
um á höfuðborgarsvæðinu.
 BÆKUR | Sturla Friðriksson hefur verið hagmæltur frá barnæsku
Semur ljóð á léttum nótum
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
Morgunblaðið/Eyþór
Sturla Friðriksson semur eitt ljóð fyrir hvert stúdentsafmæli.
Morgunblaðið/Eyþór
Ljóð á léttum nótum geymir
stúdentaljóð Sturlu.
Daglegtlíf
júlí
 HEILSA
VEFSÍÐAN Google, www.google.com, býður
upp á ýmislegt sniðugt. Google er nú að setja upp
bókasafn á vefnum og er Google books nokkuð
sem Íslendingar eru farnir að nýta sér í auknu
mæli.
Til að komast inn á Google books má slá inn www.books.google.com en líka
er hægt að fara inn á www.google.is, velja Allt um google, þar inni er rammi
sem heitir „Our search“ og í honum er valið Google Services & Tools og þá er
hægt að velja Book Search. Bókaleitin virkar síðan þannig að skrifað er orð,
nafn eða setning í leitarrammann og ýtt á leitartakkann. Leitarvélin finnur
þær bækur sem þetta orð kemur fyrir í. Smellt er á bókartitilinn og þá koma
upp grunnupplýsingar um bókina, það geta líka birst nokkur textabrot úr bók-
inni sem sýna leitarorðin í samhengi. Ef útgefandinn eða höfundurinn hefur
gefið Google rétt til er hægt að skoða nokkrar blaðsíður úr bókinni og ef höf-
undarréttur bókarinnar er runninn út er möguleiki að lesa alla bókina í tölv-
unni. Í flestum tilvikum koma upp tenglar sem leiða þig til netbókabúða þar
sem bókin er til sölu. Einnig eru tenglar á gagnrýni á netinu sem þessi bók hef-
ur fengið og hægt er að sjá hvar má finna sumar bækurnar á bókasöfnum.
Sniðugt er fyrir námsmenn í t.d. ritgerðarvinnu að nota Google books í heim-
ildarleit eða bókaorma sem vilja leita eitthvað nýtt uppi, auk þess að gaman er
að slá inn hin ýmsu orð til að sjá í hvaða samhengi eða bókum þau eru notuð.
Leitaðu að
bókum
Morgunblaðið/Þorkell
 NEYTENDUR