Morgunblaðið - 14.09.2006, Qupperneq 10

10 FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ísland hefur ætíð átt sérstakanstað í hjarta mínu vegnaþeirra atburða sem hér gerð-ust,“ segir Anne-Marie Vall-
in-Charcot, dótturdóttir landkönn-
uðarins Jean-Baptiste Charcot, sem
fórst með rannsóknarskipi sínu Po-
urquoi Pas? Vallin-Charcot er meðal
fyrirlesara á málþingi um Charcot
sem fram fer í hátíðarsal HÍ í dag kl.
14–17 og er opið öllum. Aðspurð seg-
ist hún í erindi sínu ætla að bregða
upp svipmyndum af afa sínum bæði í
máli og myndum og fjalla um við-
burði í lífi hans sem mótuðu hann
sem manneskju.
„Hann var mikill húmanisti, afar
lífsglaður og hláturmildur. Hann
naut mikillar virðingar þeirra sem
umgengust hann og var dáður af
starfsfélögum sínum um borð í rann-
sóknarskipunum,“ segir Vallin-
Charcot, þegar hún er beðin um að
lýsa afa sínum. Bætir hún við að
hann hafi einnig verið mikill dýra-
vinur og borið ómælda virðingu fyrir
lífinu. Þannig hafi hann sem dæmi
haft megnustu óbeit á því að menn
dræpu dýr sér til ánægju. Tekur hún
fram að Charcot hafi haft ýmis dýr á
ættaróðali fjölskyldunnar í Neuilly.
Þannig voru meðal fyrstu leikfélaga
hans apinn Zibidi, hundurinn Sig-
urður og asninn Saladín. Fræg er
einnig sagan af því þegar Charcot
sleppti mávi þegar Pourquoi Pas?
var að sökkva til þess að fuglinn
mætti bjargast. Mávurinn, sem fékk
nafnið Ríta, hafði sest á þilfar skips-
ins þegar það við Grænlands-
strendur nokkru áður og var þá
særður, en fékk umönnun um borð.
Þykir vænt um hversu minn-
ingu Charcot er haldið á lofti
Spurð hvort hún hafi sjálf náð að
hitta afa sinn svarar Vallin-Charcot
því neitandi og bendir á að hún sé
fædd í ágúst árið 1936, þ.e. aðeins
mánuði áður en Pourquoi Pas? sökk.
„Hann vissi samt af því áður en hann
dó að honum hefði fæðst barnabarn,
sem hann hlakkaði að sögn mikið til
að hitta,“ segir Vallin-Charcot og
rifjar upp að þegar Charcot fékk
þær fréttir að hann væri orðinn afi
hafi hann verið staddur í Angmagss-
alik og látið draga fánann að húni til
heiðurs litlu stúlkunni.
Í framhaldinu rifjar hún upp Ís-
landsheimsókn sína árið 1987 þegar
hún lagði leið sína vestur á Mýrar í
Borgarfirði og hitti þar fjóra Íslend-
inga sem aðstoðað höfðu við að
bjarga líkum skipverja á þurrt,
þeirra á meðal líkamsleifum Char-
cot. Segir hún það hafa verið af-
skaplega tilfinningaþrungna stund
að hitta þessar manneskjur sem
tengdust sögunni með jafnáþreif-
anlegum hætti.
Að sögn Vallin-Charcot er þetta
fjórða Íslandsheimsókn hennar og
tekur hún fram að hún heillist mjög
af landi og þjóð. „Mér þykir afar
vænt um það hversu minningu Char-
cot og skipverja hans er haldið vel á
lofti hérlendis. Það virðast allir
þekkja þessa sögu, meira að segja
börn í grunnskólum hafa heyrt
hana,“ segir Vallin-Charcot, sem
hefur á umliðnum árum unnið öt-
ullega að því að halda minningu afa
síns á lofti. Hún hefur þannig haldið
utan um öll rannsóknargögn hans,
bréf og myndir, auk þess sem hún
gætir ættaróðals fjölskyldunnar í
Neuilly. Vallin-Charcot ritar einnig
formálann að nýlegri ævisögu um
Charcot eftir Serge Kahn sem er ný-
útkomin hérlendis í þýðingu Frið-
riks Rafnssonar, en báðir eru þeir
meðal fyrirlesara á málþinginu í dag.
„Hann var
afar lífsglaður
húmanisti“
Þess er nú minnst að 70 ár eru síðan rannsókn-
arskipið Pourquoi Pas? fórst við Íslandsstrendur.
Anne-Marie Vallin-Charcot hefur á umliðnum ár-
um unnið ötullega að því að halda minningu afa
síns, Jean-Baptiste Charcot, á lofti. Silja Björk
Huldudóttir ræddi við Vallin-Charcot sem heldur
fyrirlestur um afa sinn í hátíðarsal HÍ í dag.
Dýravinur Jean-Baptiste Charcot þótti sérlega vænt um köttinn Chata-
cajou, sem dvaldi með honum um borð í rannsóknarskipinu Pourquoi-Pas?
Morgunblaðið/RAX
Dótturdóttir Anne-Marie Vallin-Charcot var aðeins kornabarn þegar afi
hennar fórst. Hún vinnur að því að halda nafni Charcot á lofti.
Í UNDIRBÚNINGI er nú opnun
sýningar um heimskautafarann,
landkönnuðinn og lækninn Jean-
Baptiste Charcot. „Þetta verður
sýning um manninn Charcot, líf
hans, bakgrunn, menntun, leið-
angra og rannsóknir,“ segir Jör-
undur Svavarsson, prófessor í sjáv-
arlíffræði við HÍ og formaður
stjórnar Háskólaseturs Suðurnesja
í Sandgerði, sem hýsa mun Char-
cot-setrið. Segir hann ráðgert að
opna sýninguna í febrúarlok 2007 í
tengslum við Franska daga sem þá
standa sem hæst hérlendis. Leggur
hann áherslu á að sýningunni sé
ætlað að höfða jafnt til íslenskra
skólabarna sem og franskra ferða-
manna sem kynnast vilji Charcot og
sjávarrannsóknum þeim sem stund-
aðar voru um borð í rannsókn-
arskipum hans. „En þær rann-
sóknir eru með merkari
sjávarrannsóknum sem gerðar
voru á fyrri hluta síðustu aldar.“
Að sögn Jörundar hefur stuðn-
ingur Anne-Marie Vallin-Charcot
við uppbyggingu Charcot-setursins
reynst ómetanlegur, en hún leggur
því til ýmsa persónulega muni
Charcot, skjöl, heimildir og ljós-
myndir úr eigu fjölskyldunnar.
Charcot-setur
opnað í febrúar
BROTIST var inn í fjórar bifreiðir
í umdæmi lögreglunnar í Reykja-
vík í fyrradag og stolið hluta af
búslóð úr einum þeirra. Þá er
tölvu saknað úr einum bílanna.
Einnig bárust lögreglunni tilkynn-
ingar um innbrot í tvö fyrirtæki á
svipuðum tíma. Á öðrum staðnum
var skjávarpa stolið en á hinum
voru verkfæri tekin ófrjálsri
hendi. Þjófar voru líka á ferðinni
við tvo vinnuskúra í borginni og
höfðu þaðan verkfæri á brott með
sér. Málin eru í rannsókn hjá lög-
reglu.
Brotist inn í
bifreiðir í
höfuðborginni
ÞRÍVEGIS var ekið á hæðarslár
við gatnamót Suðurlandsvegar og
Vesturlandsvegar á þriðjudag og
hefur þetta gerst margoft að
undanförnu þrátt fyrir að öllum
eigi að vera ljóst að þar sé unnið
að gerð mislægra gatnamóta, að
sögn lögreglu. Á þessum stað eru
því hæðartakmörk 4,2 metrar
sem er mesta leyfilega hæð öku-
tækis samkvæmt reglugerð um
stærð og þyngd ökutækja. Til að
finna hæð ökutækis skal mæla
hornrétt frá yfirborði vegar að
þeim hluta þess sem hæst stend-
ur, segir lögregla.
Ítrekað ekið
á hæðarslár