Morgunblaðið - 29.09.2006, Qupperneq 51

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2006 51
menning
STAÐALBÚNAÐUR: 2.0 lítra - 158 hestöfl, fjórhjóladrif,
hiti í speglum, hraðastillir (PLUS), hiti í sætum (PLUS),
hiti í framrúðu (PLUS), sjálfvirk loftkæling (PLUS),
kastarar í stuðara (PLUS), sóllúga (LUX), aðgerðastýri
(LUX) og leðurinnrétting (LUX).www.subaru.is
Forester2.590.000,- Forester PLUS2.790.000,- Forester LUX 3.090.000,-
Opið: Mánudaga - föstudaga kl. 9:00–18:00.Sævarhöfða 2 Sími 525 8000 www.ih.is
Akureyri
461-2960
Njarðvík
421-8808
Höfn í Hornafirði
478-1990
Reyðarfirði
474-1453
Fyrir þennan pening færðu sjálfskiptan jeppling sem stendur sig
betur en aðrir þegar kemur að aksturseiginleikum, afli, öryggi
og endingu. Hann er hvorki of stór né of lítill, situr vel á vegi en hefur
samt meiri veghæð en aðrir jepplingar. Hann er á svipuðu verði
og venjulegir fólksbílar en þrátt fyrir það er vélin í Forester 158
hestöfl sem er meiri kraftur en í flestum dýrari jepplingum.
Umboðsmenn
um land allt
Subaru Forester hefur verið valinn besti jepp-
lingurinn 3 ár í röð af tímaritinu Car and Driver.
2.590.000,-
Subaru Forester er ódýrari en Toyota RAV4,
Honda CR-V og allir hinir jepplingarnir. Samt
stendur hann sig betur. *
Þ
að er mikið um að vera hjá Buch-
binder þessa dagana. Auk þess að
fylgja eftir nýjustu mynd sinni,
Allt annað dæmi (e. Whole New
Thing), hefur hann nýlokið við að
gefa út mikið kennslurit um listina að skrifa
kvikmyndahandrit, The Way of the Screenwri-
ter. Amnon Buchbinder hefur væntanlega
miklu að miðla í þeim efnum því hann er mikill
reynslubolti þegar kemur að handritsskrifum.
Auk þess að hafa sjálfur skrifað handrit að
kvikmyndum og sjónvarpsefni hefur hann
kennt listina við Film at York-háskólann í
Toronto frá 1995.
Á morgun klukkan 14.00 mun Buchbinder
ræða efni bókarinnar við Sveinbjörn I. Bald-
vinsson á málþingi sem haldið er á vegum
kvikmyndahátíðarinnar í Iðnó.
„Eftir að hafa kennt handritsskrif í yfir ára-
tug hef ég rekist á svo margar áskoranir sem
mér finnst ekki almennilega tekið á í kennslu-
bókum sem fara eftir hinu klassíska kennslu-
líkani,“ upplýsir Buchbinder þegar hann er
spurður út í tilurð bókarinnar. „Mig langaði að
skrifa bók sem tæki fyrir helstu áskorunina
við að skrifa kvikmyndahandrit, þ.e. að skrifa
texta sem ekki er ætlaður til lestrar heldur
sem stendur til að umbreyta í kvikmynd. Svo
vildi ég líka leggja áherslu á að sagan sem
sögð er hverju sinni á sitt eigið líf. Það má
segja að þetta sé praktísk kennslubók um
listina að skrifa handrit en á sama tíma nálgast
ég viðfangsefnið frá örlítið heimspekilegu
sjónarhorni, öfugt við flestar bækur sem falla í
þá gryfju að fjalla um þetta sama efni á mun
vélrænni hátt.“
Skortir skilning á mikilvægi sögunnar
„Það er hægt að kenna tæknina en auðvitað
er ekki hægt að kenna einhverjum að vera
góður sögumaður,“ svarar Buchbinder þegar
hann er spurður hvort yfir höfuð sé hægt að
kenna umrædda kúnst. „Handritsskrif eru
bundin vissum lögmálum sem hægt er að
varpa ljósi á. Aðalögrunin er hins vegar að
kenna fólki að tileinka sér þessa tækni án þess
að halli um of á sköpunarkraft þess.“
Buchbinder segir sérstöðu þeirra rithöf-
unda sem fást við kvikmyndaformið vera að
vettvangur listsköpunar þeirra sé iðnaður.
„Helsti óvinur handritshöfunda er og verður
hreinlega skortur á skilningi hvað varðar eðli
og mikilvægi góðrar sögu í samanburði við
hina blessuðu formúlu. Ég held það verði sí-
fellt erfiðara að segja sögu án þess að grípa til
klisja og formúla því formúlurnar og klisjurn-
ar verða sífellt fleiri eftir því sem tíminn líður.“
Óttaðist á tímabili að myndin
væri einkabrandari
Allt annað dæmi segir frá hinum þrettán ára
gamla Emerson. Hann hefur alla tíð fengið
kennslu hjá foreldrum sínum, síðhippum sem
hafa byggt sér heimili fjarri þéttbýlinu. Í von
um að vekja meiri áhuga hjá syni sínum á
náminu ákveður móðir Emersons að senda
hann í almennan skóla. Þar fellir hann hug til
karlkyns enskukennara síns sem sjálfur reyn-
ist vera skápahommi. Á sama tíma ganga for-
eldrar hans í gegnum hjónabandserfiðleika
sem þau reyna að hylja fyrir syni sínum.
„Ég hef í gegnum tíðina eytt nokkrum
sumrum í Nova Scotia-fylki, þar sem myndin
var á endanum tekin upp. Fyrst þegar ég kom
þangað kynntist ég fólki sem settist þar að á
áttunda áratugnum til að lifa af landsins gæð-
um. Mér fannst þetta áhugaverður heimur, en
honum höfðu ekki verið gerð skil í kvikmynd
áður.
Þetta er í fyrsta sinn sem ég bý til mynd
sem einkennist að miklu leyti af húmor. Með-
höfundur minn, Daniel MacIvor, viðurkenndi
fyrir mér að hann hefði einu sinni verið skot-
inn í karlkyns kennara sínum og mér fannst
það bráðfyndið úr hans munni. Frá þeirri
stundu einsetti ég mér að finna hið kómíska í
þessari aðstöðu sem undir flestum kring-
umstæðum þætti varla fyndin. Ég verð samt
að viðurkenna að ég var eiginlega sá eini sem
sá þennan gamansama möguleika. Yfir höfuð
náði fólk ekki gríninu þegar það las handritið.
Ég var því mjög feginn þegar myndin var
tilbúin og ég heyrði áhorfendur hlæja. Því á
tímabili hélt ég að hún yrði einn allsherjar
einkabrandari.
Þetta er reyndar lýsandi fyrir muninn á
handriti og kvikmynd. Fólk nær húmornum í
myndinni en ekki í handritinu.“
Handritsskrif eru bundin
vissum lögmálum
Í dag verður myndin Allt ann-
að dæmi frumsýnd á Alþjóð-
legri kvikmyndahátíð í
Reykjavík. Það er hinn kan-
adíski Amnon Buchbinder
sem leikstýrir myndinni en
hann skrifar einnig handritið
við annan mann. Flóki Guð-
mundsson sló á þráðinn til
Kanada og spjallaði við Buch-
binder um nýútkomna bók
hans, handritsgerð og að sjálf-
sögðu myndina. Hvolpaást Hinn þrettán ára gamli Emerson fellir hug til roskins kennara síns.
floki@mbl.is
ÍSLENSK kammerverk eru af öllum
stærðum og gerðum, eins og tón-
leikar í Norræna húsinu á sunnudag-
inn báru glögglega vitni um. Þar kom
KaSa-hópurinn fram og flutti tón-
smíðar eftir ýmis íslensk tónskáld
sem voru skemmtilega ólík, allt frá
draumkenndri rómantík Sveinbjörns
Sveinbjörnssonar yfir í „afstrakt“
tónlist Atla Heimis Sveinssonar með
viðkomu í ýmsum straumum og
stefnum á öldinni sem leið.
Það var einmitt Sveinbjörn sem
reið á vaðið með Tríói í e-moll fyrir
fiðlu, selló og píanó sem þau Nína
Margrét Grímsdóttir píanóleikari,
Sigurður Bjarki Gunnarsson selló-
leikari og Elfa Rún Kristinsdóttir
fiðluleikari léku. Flutningurinn var
verulega fallegur; fiðluhljómurinn
var safaríkur og hreinn, sellóleik-
urinn pottþéttur og píanóspilið tært.
Og túlkunin gædd sannfærandi eld-
móði.
Heldur síðri var strengjakvartett-
inn Mors et Vita eftir Jón Leifs sem
var fluttur af þeim Elfu Rún, Auði
Hafsteinsdóttur fiðluleikara, Helgu
Þórarinsdóttur víóluleikara og Sig-
urgeiri Agnarssyni sellóleikara.
Vissulega kom margt ágætlega út, en
heildarhljómurinn var samt stundum
dálítið loðinn og styrkleikajafnvægi á
köflum ekki nægilega vel ígrundað.
Sjálfsagt er Norræna húsið ekki auð-
veldur staður fyrir þessa tegund tón-
listar; nálægðin við flytjendur gerir
að verkum að minnstu misfellur heyr-
ast auðveldlega. Hér hefði meiri fág-
un örugglega gert tónlistina áhuga-
verðari.
Annað á dagskránni var hins vegar
til fyrirmyndar, „Sónata fyrir fiðlu og
píanó“ eftir Jón Nordal í flutningi
Elfu Rúnar og Nínu Margrétar var
meistaralega framsett og Dans eftir
Jórunni Viðar í túlkun Áshildar Har-
aldsdóttur flautuleikara, Elfu Rúnar
og Sigurgeirs sérlega skemmtilegur.
Smátríó eftir Leif Þórarinsson í
höndum sömu flytjenda var líka ein-
staklega fallegt og „Verse I“ eftir
Hafliða Hallgrímsson var snilld-
arlega leikið af Áshildi og Sigurgeiri.
Að mínu mati var síðastnefnda tón-
smíðin með þeim athyglisverðustu á
tónleikunum; tónlistin skapaði seið-
andi andrúmsloft sem sat í manni
lengi á eftir.
Síðasta verkið á dagskránni var
„Tríó nr. 1“ eftir fyrrnefndan Atla
Heimi, en það er í fimm stuttum köfl-
um sem allir eru óvanalega stílhreinir
og fókuseraðir; tónhugmyndirnar eru
settar fram á svo einbeittan hátt að
jafnvel þótt tónmálið sé af „óaðgengi-
legustu“ gerð er ekki annað hægt en
að hlusta – og dáleiðast. Það voru þau
Elfa Rún, Sigurður Bjarki og Nína
Margrét sem léku og gerðu það með
næmri tilfinningu fyrir smágerðustu
blæbrigðum, sem óneitanlega lyfti
tónlistinni í hæstu hæðir. Útkoman
var verulega spennandi og áhuga-
verð.
Morgunblaðið/ÞÖK
Íslenskt KaSa-hópurinn flutti tónsmíðar eftir ýmis íslensk tónskáld.
Íslensk fjölbreytni
TÓNLIST
Norræna húsið
Kammertónlist eftir íslensk tónskáld í
flutningi KaSa-hópsins. Sunnudagur 24.
september.
Kammertónleikar
Jónas Sen