Morgunblaðið - 29.09.2006, Page 53

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2006 53
Íslenskt efni er vinsælasta efnið í Sjónvarpinu:
Fréttir, Kastljós og íþróttir varpa ljósi á mál dagsins.
Spaugstofan skoðar mál vikunnar í spaugilegu ljósi.
Jón Ólafs kemur okkur á óvart með nýjum og
ferskum viðmælendum í hverri viku – og tónlist
kemur þar oftast við sögu. Auk þess hefjast
bráðlega tveir forvitnilegir íslenskir þættir um
tónlistarmenn, Tíu fingur og Tónlist er lífið. Í
barnaefninu ber Stundina okkar hæst, með bæði
nýtt efni og nýja umsjónarmenn.
… ÍSLENSKT FÓLK
Þjóðminjasafn Íslands stendur fyrirskemmtilegri ljósmyndasýningu semverður opnuð nú um helgina. Um er
að ræða sýningu á myndum af óþekktum
stöðum, húsum og fólki úr myndasafni Þjóð-
minjasafnsins.
  
Einhverjum þykir það kannski óspenn-andi tilhugsun að skoða ljósmyndir án
nokkurra upplýsinga um hvað á þeim er en
til þess er einmitt leikurinn gerður. Þjóð-
minjasafnið biðlar til almennings að hjálpa
sér að þekkja viðfangsefni ljósmyndanna.
  
Þjóðminjasafninu berast árlega fjöldinnallur af ljósmyndum og filmum úr ýms-
um áttum. Myndirnar eru misvel merktar
eins og gengur og því hefur Þjóðminjasafn-
ið ákveðið að bregða á það ráð að leita að-
stoðar almennings. Þetta er ekki í fyrsta
sinn sem slík gestaþraut er lögð fyrir gesti
safnsins og líklega ekki í það síðasta heldur
þar sem góður árangur hefur gefist við
þessa aðferð á skráningu efnisins.
  
Sýningin ber yfirskriftina Ókunn sjón-arhorn og verður til sýnis í Myndasal
Þjóðminjasafnsins frá og með næstkomandi
laugardegi klukkan 16. Á sýningunni verða
um 150 myndir til sýnis sem flestar voru
teknar á tímabilinu 1930–1950. Skráning-
arblöð munu liggja uppi við takist glöggum
sýningargestum að bera kennsl á fólk, stað
og stund sem á myndunum er.
  
Þetta framtak Þjóðminjasafnsins er aðmínu mati bráðsniðugt. Þarna gefst al-
menningi kostur á að leggja sitt af mörkum
við skráningu heimilda um líf og sögu Ís-
lendinga.
  
Auk sýningarinnar Ókunn sjónarhornverður einnig opnuð á laugardaginn
sýning á ljósmyndum Gunnlaugs P. Krist-
inssonar (1929–2006). Sýningin, sem ber yf-
irskriftina Myndir úr lífi mínu, verður á
Veggnum fyrir framan Myndasalinn á Þjóð-
minjasafninu. Gunnlaugur var virkur
áhugaljósmyndari á Akureyri og samfélagið
í kringum hann hans viðfangsefni. Á sýn-
ingunni er brugðið upp myndum úr bæj-
arlífinu á Akureyri upp úr miðri síðustu öld.
Sýningin kemur frá Minjasafninu á Ak-
ureyri þar sem ljósmyndasafn Gunnlaugs er
varðveitt.
  
Báðar sýningarnar standa til 26. nóv-ember. Frá 16. september til 30. apríl
er Þjóðminjasafnið opið alla daga nema
mánudaga milli klukkan 11 og 17. Athygli
skal vakin á því að á miðvikudögum er að-
gangur að safninu ókeypis.
birta@mbl.is
Þekkir einhver manninn á myndinni?
Óþekktur Það er kannski að einhverjum glöggum sýningargesti Þjóðminjasafnsins takist að
bera kennsl á manninn á vindsænginni á þessari gömlu mynd.
AF LISTUM
Birta Björnsdóttir
» Þarna gefst almenningikostur á að leggja sitt af
mörkum við skráningu heim-
ilda um líf og sögu Íslendinga.
ÓSKÖP var klén mæting í Salnum á
þriðjudag þegar hinn að sögn heims-
kunni serbneski semballeikari
Smiljka Isakovi? sótti okkur heim í
fyrsta sinn við aðeins ríflega 20%
sætanýtingu. Því það má alveg segja
strax að hér fengu menn að heyra
óvenjufjölbreytta dagskrá – og í enn
fjölbreyttari túlkun.
Á einmitt þetta hefði vel mátt
hamra í forkynningu, þó ég hafi að
vísu ekki séð hana. Því spilagaldur
Isakovi? var greinilega í algerum
sérflokki. Hljóðfærið býður sem
kunnugt hvergi nærri upp á dýna-
míska breidd slaghörpunnar, heldur
verða túlkendur þess umfram allt að
reiða sig á mismikla rúbató-mótun,
sem vill oftar en ekki verða ýmist of
eða van. En í þessu tilviki vó spila-
mennskan í heild skemmtilega salt
milli beggja heima, og púlsfestan,
eða svífandi reikulleikinn, voru
ávallt á hárréttum stöðum. Fyrir
vikið hélt hver einasti dagskrárliður
fullri athygli, og er það meira en
sagt verður um flesta semb-
altónleika sem ég hef áður heyrt.
Að vísu hjálpuðu hin litríku og oft
exótískt þjóðlagaskotnu viðfangsefni
mikið upp á sakirnar, enda harla fá-
tíð á oftast barokktengdum semb-
altónleikum hérlendis. Því miður
kom hvorki fram af mæltum kynn-
ingum né prentaðri tónleikaskrá
hvað var frumsamið fyrir píanó á
yngri seinni helmingi dagskrár frá
Balkanlöndunum (að mestu frá 20.
öld). Þó var a.m.k. eitt atriði, Svíta
Búlgarans Genchos Genchevs „Á ár-
bakkanum“ (2003) frumsamið fyrir
sembal, enda tileinkað Smiljku.
Verkin voru flest stutt en á hinn
bóginn ekki færri en 19 og því ekki
rúm í síminnkandi dagblaðsplássi til
að reifa þau öll. „Íberísku“ (þ.e.
portúgölsku og spænsku) tónskáld
fyrri hlutans stóðu vel fyrir sínu og
bættu víða um betur með frönskum
eða ítölskum stíláhrifum ofan í þjóð-
lega síðbarokkið. Landfræðilegur
aðskotamaður var hér C.P.E. Bach
með Tilbrigðum um La Folia, en
annars stóð kannski mest upp úr
sérkennileg f-moll sónata D. Scar-
lattis og nýfundinn (1985) gítarískur
Fandango hans er hjakkaði sífellt á
i. og v. hljómsæti.
Balkanlögin frá Serbíu, Búlgaríu
og Grikklandi voru hreinasta eyrna-
konfekt og satt að segja erfitt að
gera upp á milli þeirra. En svo reynt
sé að setja puttann á eitthvað þá var
það kannski einkum kontrapunkt-
snautnin milli grunnhljóms hins hof-
ferðuga höfðingjahljóðfæris og seið-
andi blóðhita þjóðlagaheimsins sem
hreif mann mest upp úr skónum. Til-
finningabreiddin var ótrúleg, og ým-
ist mögnuð þjóðdansasveiflan, ker-
skin þorpskráarstemningin (einstök
augnablik voru augljóslega hífuð ef
ekki sætkennd) eða ljóðræn innlifun
höfunda og túlkanda í náttúruáköll
hjarðpípna voru engu lík. Að ekki sé
minnzt á kátu búzúkígötudansa
Grikkjanna og aukalögin, ægifagran
Ground Purcells og „My Lady’s
Dompe“ (e.t.v. eftir Hinrik VIII), er
skiluðu sér til fullnustu á nýja Du-
cornet meistarahljóðfæri Salarins.
Serbnesk sembalsveifla TÓNLISTSalurinn
Verk eftir Seixas, Carvalho, C.P.E. Bach,
Soler, D. Scarlatti, Radi?, Baji?, Mokr-
anjac, Genchev, Hadzidakis, Themelis,
Theodorakis og Xarhakos. Smiljka
Isakovi? semball. Þriðjudaginn
16. september kl. 12.
Sembaltónleikar
Ríkarður Ö. Pálsson