Morgunblaðið - 06.12.2006, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
TVÖFÖLDUN
SUÐURLANDSVEGARINS
Allvíðtæk pólitísk samstaða virð-ist hafa náðst um að tvöfaldaeigi Suðurlandsveg frá Vest-
urlandsvegi og austur á Selfoss. Árni
M. Mathiesen fjármálaráðherra segir
í Morgunblaðinu í dag að hann telji að
tvöfalda eigi veginn hið fyrsta. Fjár-
málaráðherra telur að slík fram-
kvæmd geti kostað 5–7 milljarða
króna og verkið tekið um fjögur ár.
Vegagerðin virðist hafa aðrar skoð-
anir en stjórnmálamennirnir á því
hvaða leið eigi að fara. Hún heldur
enn fram svokölluðum 2+1-vegi, þar
sem akstursstefnur eru aðskildar
með vegriði. Það er vafalaust rétt hjá
vegagerðarmönnum að slíkir vegir
eru ódýrari en tvöfaldur vegur. En
þegar þeir benda á að fyrir mikinn
aukakostnað fáist hlutfallslega lítið
meira öryggi hljóta menn að staldra
við.
Í Morgunblaðinu í gær kom fram að
talið væri að með 2+1-vegi fækkaði
slysum um 25–30%. Við tvöföldun
vegarins mætti hins vegar fækka öll-
um slysum um 40%. Hvað þýðir það
mörg mannslíf?
Auðvitað eigum við að nota örugg-
ustu lausnina, sem völ er á. 2+1-vegir
á helztu leiðum út frá höfuðborginni
geta ekki orðið annað en bráðabirgða-
lausn. Þar ræður annars vegar síauk-
inn umferðarþungi og hins vegar vax-
andi kröfur almennings um öryggi á
vegunum. Hægt er að vísa til reynsl-
unnar af tvöföldun Reykjanesbraut-
ar, sem er mjög góð. Af hverju ætti að
fara aðra leið á öðrum aðalleiðum til
og frá höfuðborginni?
Það er hægt að fjármagna þessar
framkvæmdir. Hvort það gerist með
einkaframkvæmd eða með því að ríkið
taki lán fyrir þeim skiptir ekki öllu
máli. Ef málið kemst fyrr í höfn með
einkaframkvæmd og hún er hagkvæm
fyrir almenning á auðvitað að nota þá
aðferð, eins og Morgunblaðið hefur
áður rætt.
Hinir svokölluðu 2+1-vegir geta
verið góð lausn á aðalleiðum í dreif-
býli. Gera má ráð fyrir að eftir ein-
hver ár verði þeir orðnir lágmarks-
krafa á vegum þar sem til dæmis er
mikil umferð flutningabíla.
Við eigum hins vegar ekki að tjalda
til einnar nætur á aðalvegunum á
þéttbýlasta svæði landsins. Þann
kostnað, sem mældur er í krónum,
verður að vega á móti þeim gífurlega
tolli, sem umferðarslysin taka.
Mannslíf verða aldrei metin til fjár.
Við eigum að teygja okkur eins langt
og mögulegt er til að fækka slysunum
og tryggja eins og hægt er öryggi
borgaranna á vegum úti. Embættis-
menn og sérfræðingar eiga að sjálf-
sögðu rétt á sinni skoðun, en það eru
stjórnmálamennirnir, sem taka af
skarið.
HVALVEIÐAR OG FERÐAMANNAIÐNAÐUR
Alþjóðadýraverndunarsjóðurinnfékk Gallup til þess að gera
könnun á viðhorfi Íslendinga til hval-
veiða og áhrifa þeirra á ferðamanna-
þjónustu. Í ljós kom að 48% Íslend-
inga telja að hvalveiðar í atvinnu-
skyni hafi slæm áhrif á ferða-
mannaiðnaðinn í landinu, um 40%
töldu að hvalveiðar hefðu engin áhrif
og um 12% að hvalveiðar mundu hafa
jákvæð áhrif á ferðamannastraum-
inn.
Þetta eru athyglisverðar niður-
stöður, ekki sízt í ljósi þeirra um-
ræðna, sem fram hafa farið eftir að
Hvalur hf. hóf hvalveiðar á ný með
samþykki íslenzkra stjórnvalda. En
jafnframt sýnir þetta að nær helm-
ingur þjóðarinnar er raunsær á áhrif
hvalveiðanna á þá mikilvægu at-
vinnugrein, ferðamannaþjónustu.
Ýmsar vísbendingar eru um alvar-
leg áhrif hvalveiðanna á stöðu okkar
í augum annarra þjóða. Íslenzkir
kaupsýslumenn verða varir við gagn-
rýni erlendra viðskiptamanna sinna.
Fyrirtæki í útlöndum, sem selja ís-
lenzkar vörur, hafa í ákveðnum til-
vikum lýst mikilli óánægju með
þessa ákvörðun og gefið í skyn, að
hvalveiðarnar muni hafa neikvæð
áhrif á framhald viðskipta. Forystu-
grein í einu virtasta dagblaði Banda-
ríkjanna, Washington Post, þar sem
við Íslendingar erum gagnrýndir
fyrir afstöðu til botnvörpuveiða, á að
hluta til rætur að rekja til hvalveið-
anna.
Ríkisstjórnin þarf að hugsa sinn
gang áður en lengra verður haldið.
Eftir Steinunni Ásmundsdóttur
steinunn@mbl.is
RISABORINN TBM 3 lauk ferð
sinni um tíu milljón ára sögu af ís-
lenskri jarðfræði þegar hann boraði
sig í gærmorgun gegnum síðustu
sentimetrana af 6.733 metrum frá
aðkomugöngum 3 í Glúmsstaðadal.
Er þá lokið heilborun aðrennsl-
isganganna, sem flytja munu vatn
úr Hálslóni og í hverfla Kára-
hnjúkavirkjunar í Fljótsdal. Göngin
eru 40 kílómetra löng, um og yfir
7,5 metrar í þvermál og liggja
dýpst rúmlega 180 metrum undir
yfirborði Fljótsdalsheiðar.
Borinn hitti svo að segja beint á
punktinn vestan við Þrælaháls, en
það er talið nokkurt afrek þar sem
ekki er unnt að mæla með hnitum í
jarðlögunum heldur stuðst við
hornafræðina. Um 70 cm frávik
reyndist vera þar sem borinn kom í
gegn, eða óverulegt að mati mæl-
ingamanna.
Vel unnið og vandað verk
Malcolm Rankin, breskur verk-
fræðingur hjá VIJV framkvæmda-
eftirliti, hefur starfað að virkj-
unarframkvæmdum víða um heim í
yfir 30 ár. Hann segir framkvæmd-
ina alla afar metnaðarfulla og sam-
bærilega við það besta á þessu sviði
í heiminum í dag. „Ef til vill hefur
þessi framkvæmd ekki gert sig á
þann hátt sem margir vildu, en í
fullri alvöru þá er hún stórkostleg
og ég held að miðað við kring-
umstæður hafi allir skilað sínum
hlut af mikilli prýði og metnaði,“
sagði Rankin. „Við höfum hér fólk
við störf frá yfir 20 þjóðlöndum og
það er áhrifamikið að sjá hvernig
það hefur starfað saman og átt
samskipti sín á milli. Borvélarnar
hafa reynst þokkalega en verið
ákveðin vandkvæði með búnaðinn í
kringum þær. Jarðfræðin hefur
verið afar erfið og komið upp ófyr-
irsjáanlegir þættir eins og að bor
sæti fastur í hálft ár sem var afar
erfiður tími. Einnig hefur vatns-
flaumurinn yfir okkur úr berginu
reynst mjög þungur í skauti og
skapað ýmis vandamál.“
Rankin segir alla hafa staðið sig
vel og vel unnið úr vandamálum.
„Öll verk af þessum toga hafa sín
vandamál og það er ljóst í mínum
huga að þetta er annað best unna
og skipulagða verk sem ég hef kom-
ið að á mínum ferli. Hið besta var í
Indlandi og skaraði fram úr, þetta
kemst nálægt því. Þrátt fyrir
nokkra seinkun hefur þrekvirki
verið unnið. Tímaramminn var
mjög knappur og að mínu viti ekki
raunhæfur.“ Rankin telur verkið nú
vera rúmum mánuði á eftir áætlun í
heild sinni, en reynt verði að hraða
vinnu eftir mætti með fleiri tækjum
og meiri mannskap.
Frágangur í fimm mánuði
Nú verður haldið áfram að
styrkja aðrennslisgöngin þar sem
þurfa þykir. Það hófst í apríl 2005
þegar þau voru heilfóðruð næst
Hálslóni, en sérstaklega þarf að
styrkja göngin þar, við gangamótin
þar sem Jökulsárveitugöng koma
inn á aðrennslisgöngin og ofan við
stöðina þar sem þau tengjast inn í
stöðvarhúsið. Þá er sérstakur frá-
gangur við tvenn sveiflugöng, loka
þarf aðkomugöngum 1, 3 og 4 með
25 metra löngum steyputöppum, en
aðkomugöngum 2 verður haldið
opnum meðan á frágangi stendur.
Alls eru aðkomugöngin öll um 10
km löng. Í steyputöppum aðkomu-
ganga 1, 2 og 4 verða minni háttar
göng sem lokuð verða með
um, nægjanlega stór fyrir t
bíl, til viðhalds í aðrennslis
unum. Þar sem bergið þarf
styrkingar er sprautusteyp
stálrif og það boltað, allt ef
ójafna, misgengja og sprun
Guðmundur Pétursson, y
efnisstjóri Landsvirkjunar
Kárahnjúkavirkjun, segir s
Borun aðrennslisganga Kárahnjúkavirkjunar lokið og s
Fimm mánuðir eru
flókinn frágang aðr
Gegnumbrot Risaborinn skar sig í gegnum síðustu 70 cm af aðre
heilborun 40 km langs vatnsvegar frá Hálslóni til stöðvarhúss Ká
Eftir bilun í risaborn-
um TBM 3 var aftur
lagt til atlögu við síð-
asta berghaftið í 40 km
löngum vatnsvegi frá
Hálslóni til Fljótsdals
og hafði borinn betur.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmu
Áfangi Gianni Porta, yfirmaður Impregilo, og borstjórinn Wu Zia
Morgunblaðið/Steinunn Ásmu
Stoltir Borgengið fagnar ákaft eftir vel unnið og erfitt verk.
LÆKNAFÉLÖG OG LYFJAFYRIRTÆKI
Fyrir nokkrum dögum voru nokkr-ar umræður hér á síðum Morg-
unblaðsins um jólafagnað Geðlækna-
félagsins, sem halda átti í samvinnu
við lyfjafyrirtæki. Eftir þessar um-
ræður tók Geðlæknafélagið ákvörðun
um að draga beiðni sína um styrk frá
umræddu lyfjafyrirtæki til baka, sem
var rétt ákvörðun.
Í framhaldi af þessum fréttum bár-
ust Morgunblaðinu upplýsingar um
tvo svonefnda fræðslu- og jólafundi
annars vegar á vegum Félags ís-
lenzkra öldrunarlækna og hins vegar
á vegum Félags íslenzkra lungna-
lækna, í báðum tilvikum í samvinnu
við lyfjafyrirtæki.
Mál þetta kom til umræðu á Al-
þingi í fyrradag. Þar sagði Siv Frið-
leifsdóttir heilbrigðisráðherra m.a.:
„Mikil umræða hefur farið fram á
vegum lækna um þessi mál og ég
fagna henni. Ég höfða til siðferðis-
kenndar þeirra. Það verður að vera
tryggt að sjúklingar og við öll hin
getum treyst því að þetta sé í lagi.“
Læknafélögin verða að taka
ákvörðun um að skera á þessi tengsl á
milli lækna og lyfjafyrirtækja. Lækn-
arnir og félög þeirra geta ekki verið
þekkt fyrir að taka við fjárstuðningi
frá lyfjafyrirtækjum. Þetta vita þeir
sjálfir manna bezt og eiga að taka
ákvarðanir í samræmi við það.