Morgunblaðið - 23.04.2007, Qupperneq 20

20 MÁNUDAGUR 23. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
VANDI STJÓRNAR-
ANDSTÖÐUNNAR
Stjórnarandstöðuflokkarnir eigavið þann vanda að stríða í þess-ari kosningabaráttu að þeir
finna ekkert „á“ ríkisstjórnarflokk-
ana ef svo má að orði komast.
Það hefur ekkert mál komið upp í
kosningabaráttunni, sem hefur sett
stjórnarflokkana í vörn á einn eða
annan veg.
Þetta er mjög óvenjulegt. Yfirleitt
tekst stjórnarandstöðuflokkum að
finna eitthvert mál í aðdraganda
kosninga, sem kemur ríkisstjórn í
vanda og skapar stjórnarandstöðunni
vígstöðu til að hefja sókn á hendur
sitjandi ríkisstjórn.
Nú eru þrjár vikur til kosninga og
ekkert af þessu tagi hefur gerzt.
Jafnvel Framsóknarflokkurinn, sem
hefur átt við sín sérstöku vandamál
að stríða á seinni árum, hefur verið að
ná sér á strik. Stjórnarandstöðu-
flokkunum er ekki að takast að koma
höggi á Framsóknarflokkinn á nein-
um nýjum forsendum. Og það er erf-
itt að tönnlast á gömlum málum eftir
að formannsskipti hafa orðið í Fram-
sóknarflokknum.
Skoðanakannanir benda til þess að
stjórnarandstöðuflokkarnir séu að
berjast sín í milli um ákveðinn hóp
kjósenda. Fylgi Samfylkingar og
Vinstri grænna gengur upp og niður
og fram og til baka á milli þessara
tveggja flokka. Íslandshreyfingin og
Frjálslyndi flokkurinn eru að berjast
sín í milli og sennilega er Íslands-
hreyfingin að síga fram úr Frjáls-
lynda flokknum.
Enginn þessara fjögurra flokka
eða framboða kemur neinu höggi á
stjórnarflokkana.
Þetta er merkilegt í ljósi tólf ára
setu ríkisstjórnarinnar og sextán ára
samfelldrar setu Sjálfstæðisflokks í
ríkisstjórn en eftir sem áður stað-
reynd.
Við þetta bætist, að stjórnarand-
stöðuflokkarnir hafa ekki bryddað
upp á neinum nýjum stefnumálum,
sem höfða til kjósenda. Málflutning-
ur þeirra bendir til þess, að þeir hafi
ekkert nýtt að segja. Það eina stefnu-
mótunarplagg, sem af hálfu Samfylk-
ingar hefur verið virkilega vel unnið,
þ.e. kynningarrit flokksins um efna-
hagsmál, virðist ekki vera í hávegum
haft meðal frambjóðenda flokksins.
Sennilega vegna þess, að þar er boð-
uð samdráttarstefna í efnahagsmál-
um. Ef Samfylkingin héldi því plaggi
mikið fram í kosningabaráttunni yrði
flokkurinn jafnframt að upplýsa hvar
hann ætlar að draga saman. Í sam-
göngumálum?
Vinstri grænir geta vissulega hald-
ið því fram, að samstaða sé að verða
um meginsjónarmið þeirra í um-
hverfismálum, þótt það eigi fyrst og
fremst við um hin hófsamari sjónar-
mið í þeirra röðum. En það dugar
þeim ekki nema að takmörkuðu leyti í
kosningabaráttunni. Aðrir flokkar
hafa tekið upp svipuð sjónarmið.
REISUM MÚR
Enn grípa Bandaríkjamenn til ör-þrifaráða í Írak. Nú á að reisa
múr í Bagdad. Markmiðið er að
stöðva hjaðningavíg milli sjíta og
súnníta í borginni, en fyrirætlanirnar
hafa mætt harðri gagnrýni í Írak og
sagði íraskur læknir í samtali við dag-
blaðið The New York Times að múr-
inn breytti borgarbúum í dýr í búri.
Ísraelar hafa reist múr til að hefta
ferðir Palestínumanna á hernáms-
svæðunum, Marokkómenn hafa reist
múr til að tryggja ítök sín í Vestur-
Sahara, gríðarmikill veggur á að rísa
til að koma í veg fyrir að fólk komist
frá Mexikó til Bandaríkjanna í leyf-
isleysi og nú er röðin komin að
Bandaríkjamönnum í Bagdad. Í yfir-
lýsingu frá Bandaríkjaher sagði að
múrinn væri „lykilatriði í nýrri her-
ferð sveita bandamanna og Íraka til
að rjúfa vítahring ofbeldis milli trúar-
hópa“.
Bandaríkjamenn hafa hafið aðgerð-
ir til að ná tökum á ástandinu í
Bagdad og er ætlunin að senda 30
þúsund bandaríska hermenn til við-
bótar til landsins til að þessar aðgerð-
ir beri árangur og veiti stríðandi fylk-
ingum ráðrúm til að leita pólitískra
lausna. Ekkert gefur hins vegar til
kynna að vilji sé fyrir hendi til að nýta
slíkt tækifæri og Bandaríkjaher hef-
ur ekki tekist að stöðva fjöldamorð og
sjálfsmorðsárásir. Þær mannskæð-
ustu frá því að aðgerðir Bandaríkja-
manna hófust fyrir tveimur mánuðum
voru gerðar á miðvikudag. Þá létu líf-
ið tæplega tvö hundruð manns í
Bagdad. Árásin á íraska þingið sýnir
hversu erfitt er að gæta öryggis í
borginni. Þar er hvergi öruggt skjól
að finna, ekki einu sinni á græna
svæðinu, svokallaða.
Eins og hlutirnir ganga fyrir sig í
Írak er ekki hægt að komast hjá því
að fá á tilfinninguna að flestar að-
gerðir Bandaríkjamanna byggist á
sjálfsblekkingu. Ætlunin er að örygg-
ismál í landinu færist smátt og smátt í
hendur Íraka, en hvað þýðir það? Nú
um helgina birtust fréttir um að
íraskir hermenn hefðu pyntað fanga
til að fá fram upplýsingar og játning-
ar og hefði ekki þótt vitund óeðlilegt
að beita slíkum aðferðum.
Bandaríkjamenn eru að leita sér
útleiða úr Írak, en virðist ekki ganga
vitund betur en í Víetnam forðum
daga þegar suður-víetnömsk yfirvöld
áttu að fylla upp í tómarúmið, sem
Bandaríkjaher skildi eftir sig.
Múrinn í Bagdad minnir óhjá-
kvæmilega á Berlínarmúrinn þótt
hann hafi verið reistur af öðrum sök-
um. Þegar menn eru komnir í þá
stöðu að þeir sjá ekki önnur ráð en að
reisa múra eru þeir komnir í öng-
stræti. Bandaríkjamönnum hafa ver-
ið æði mislagðar hendur í Írak og það
er eins og við hvert fótmál takist þeim
að fá fleiri íbúa landsins upp á móti
sér. Það verður engin breyting á því
við múrinn í Bagdad.
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Í
grein í breska dagblaðinu The Times í
síðustu viku var fjallað um baráttu
Orra Vigfússonar við að stöðva veiðar
á villtum laxi í hafinu. Höfundurinn
sagði það merkilega staðreynd að
þessar gríðarumfangsmiklu björgunar-
aðgerðir væru ekki undir forystu hefðbund-
inna náttúruverndarsinna, heldur fólks sem
hefur brennandi áhuga á að veiða laxinn sem
það berst við að bjarga. Stjórnendur NASF
hafi eytt tíma, fjármunum og gríðarlegri
diplómatískri þekkingu í að vernda laxinn,
sökum ástríðu til veiða. Greinarhöfundur segir
árangurinn af baráttu Orra og félaga hans
hreint makalausan, og vitnar í Orra sem segir:
„Framtíð Atlantshafslaxins verður bjartari
með hverjum mánuðinum sem líður. Í mínum
huga er enginn efi um að við höfum svörin við
vandamálum laxins. Við þurfum einungis að
hrinda þeim í framkvæmd.“
Þegar Orri var sóttur heim á skrifstofu
NASF í Skipholtinu fyrir viku síðan, var hann
að leggja upp í tveggja vikna ferð á vegum
Goldman-sjóðsins, í tengslum við umhverf-
isverðlaunin. Fyrst lá leiðin til London í viðtöl
við fjölmiðla á borð við BBC og The Econom-
ist. Þá var flogið vestur um haf, þar sem dag-
skrá tengd verðlaunaafhendingunni hófst.
Rætt var við fjölmiðla, fundað með auðkýf-
ingnum Richard Goldman, stofnanda verð-
launasjóðsins, og öðrum verðlaunahöfum. Í
vikunni liggur leið verðlaunahafanna til Wash-
ingtonborgar, þar sem verðlaunahátíð verður í
höfuðstöðvum National Geographic Society.
Áður en Orri gat rætt við blaðamann hér
heima, þurfti hann að ljúka símtölum þar sem
rætt var um fyrirhuguð uppkaup neta við
strendur Wales og Skotlands. Hann fullvissaði
einn viðmælandann, góðan vin í London, um
að það vantaði einungis 60.000 pund uppá.
„Það er ekkert,“ sagði Orri sannfærandi.
50 milljóna mótframlag
Að símtalinu loknu sagðist Orri ætla að nota
verðlaunaféð, 125.000 dali eða hátt í níu millj-
ónir, í það að halda áfram að kaupa upp lax-
anet. „Ég mun vinna í því að fá mótframlög til
að gera meira úr peningunum. Ég reyni að
safna eins og 50 milljónum á móti, til að vinna
að allskyns verkefnum hjá þeim sem hætta
netaveiðum.“
Orri hefur á þeim rúma eina og hálfa ára-
tug, sem hann hefur helgað líf sitt baráttunni
fyrir verndun laxins, unnið samkvæmt þeirri
sannfæringu að allir sem koma að uppkaup-
unum eigi að gera viðskiptasamninga sín á
milli; allir eigi að græða.
„Netaveiðimenn sem við biðjum um að
hætta laxveiðum fara í staðinn fram á upphæð
til að hrinda öðrum atvinnutengdum málum í
framkvæmd, við styrkjum þá um hluta upp-
hæðarinnar.“ Hann sýndi mér lista með nöfn-
um grænlenskra veiðimanna og útskýrði hvað
þeir hyggjast gera. „Þessi maður hyggst
kaupa sér fiskigildrur sem kosta um 340.000
krónur. Við ætlum að styrkja hann um helm-
ing þeirrar upphæðar. Og þessi er að kaupa
sér línubeitingarvél sem kostar tvær og hálfa
milljón. Við munum veita honum og fjórtán
öðrum í þessum hópi styrki á árinu. Þetta
hjálpar mönnunum að hrinda áætlunum sínum
í framkvæmd.
Þetta eru verkefni upp á tæpar 25 milljónir
íslenskar,“ sagði hann og studdi fingri á blaðið.
„Við ætlum að styrkja þá um helming upp-
hæðarinnar.
Oft þegar sótt er um styrki til byggðaverk-
efna, þá er sótt um fé til alls verkefnisins. Þá
er alltaf hætt við að stjórnmálamenn fari að
úthluta styrkjum sem pólitískum greiðum.
Með þessu móti fá menn ekki styrkinn nema
þeir geti sannfært þriðja aðila, eins og stjórn-
völd á viðkomandi stað, um að þeir eigi einnig
að styr
verkefn
Netav
Við e
vert At
hafa ve
fleiri st
hægt a
séu aðs
hægt a
lausnir
greiða
það ver
græði –
Ef laxa
Að v
miðið. Í
inum í á
mörgum
að vinn
ánum o
beita m
vernda
Orri
fólks se
Viðurkenning á þ
hugmyndafræðin
Baráttumaður „Ef verndarstefnan er viðskiptalegs eð
Orri Vigfússon sem hlaut Goldman-umhverfisverðlaun
ORRI Vigfússon, formaður NASF, Verndarsjóðs villtra laxa,
hlýtur Goldman-umhverfisverðlaunin í ár, fyrir baráttu sína
fyrir verndun Atlantshafslaxins. Verðlaunin eru helsta við-
urkenning sem baráttufólk í grasrótarhreyfingum sem tengj-
ast umhverfismálum getur hlotið. Orra verða afhent verð-
launin, sem nema 125.000 dölum, eða um 8,4 milljónum
króna, við hátíðlega athöfn í San Francisco í kvöld.
Hafa safnað tveimur milljörðum
Goldman-umhverfisverðlaununum var komið á laggirnar
árið 1990. Þau eru studd af yfir 100 þjóðarleiðtogum og eru
iðulega kölluð „Nóbelsverðlaun fyrir umhverfismál.“ Árlega
eru sex einstaklingar heiðraðir fyrir framúrskarandi árangur
við að vernda umhverfið og berjast fyrir verndun viðkvæmr-
ar náttúru. Hinir verðlaunahafarnir í ár eru frá Kanada, Ír-
landi, Mongólíu, Perú og Sambíu. Í yfir
sjóðnum segir að Orri Vigfússon sé ful
umhverfisbaráttumanna; fjárfestir sem
hæfileika og samningatækni til að ver
„Fulltrúi nýrrar
umhverfisbarátt
Orri Vigfússon hlýtur Goldman-umhverfis-
verðlaunin í ár fyrir baráttu sína fyrir
verndun Atlantshafslaxins. Verðlaunin
eru veitt einstaklingum fyrir framúrskar-
andi árangur við að vernda umhverfið og
berjast fyrir verndun viðkvæmrar náttúru
Einar Falur Ingólfsson ræddi við Orra.
M
Vernda Barátta Orra hefur byggst á þv
laxastofna í úthafinu svo áfram sé hæg