Morgunblaðið - 26.03.2008, Page 1

STOFNAÐ 1913 82. TBL. 96. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 26. MARS 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
Í BÆJARSTJÓRN
HÚN FÆDDIST Í SUÐUR-AFRÍKU EN ER NÚNA
BÆJARFULLTRÚI Í GRUNDARFIRÐI >> 12
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
MEGINTILGANGUR Seðla-
bankans með því að hækka stýrivexti
nú er að styðja við gengi krónunnar,
en 30% gengislækkun á 12 vikum
hefði að óbreyttu leitt til mikillar
verðbólgu. Vaxtahækkunin mun því
væntanlega leiða til þess að verðbólg-
an sem var í kortunum verður eitt-
hvað minni.
Gengi krónunnar hækkaði í gær
um 3,56% og leiddi það m.a. til þess
að eldsneytisverð lækkaði eftir mikl-
ar hækkanir undanfarna daga.
Hagstofan mun birta nýjar verð-
bólgutölur í lok vikunnar og er ljóst
að þær verða hærri en í síðustu mæl-
ingu. 12 mánaða verðbólga var 6,8% í
febrúarmælingunni en því er spáð að
hún fari upp fyrir 8% í næstu mæl-
ingu. Spurningin er frekar hvort
gengið kemur það mikið til baka það
dugi til að slá á þær hækkanir sem
voru í pípunum.
Mun ekki örva fasteignamarkað
Síðasta hækkun stýrivaxta Seðla-
banka leiddi strax til verulegrar
hækkunar á húsnæðisvöxtum bank-
anna og í kjölfarið hækkaði Íbúða-
lánasjóður sína vexti. Framkvæmda-
stjóri ASÍ sagði eftir að bankinn
kynnti þessa hækkun að verið væri
að reyna að framkvæma kreppu á
húsnæðismarkaði. Hann sagði að
hæpið væri að ráðast gegn verðbólgu
með því að stuðla að lækkun á fast-
eignaverði.
Stýrivaxtahækkunin hafði mjög
snögg áhrif á fasteignamarkaðinn.
Vikuleg velta á fasteignamarkaði var
6-7 milljarðar sl. sumar og haust, en
núna innan við 3 milljarðar. Ljóst er
að þessi nýjasta stýrivaxtahækkun er
ekki fallin til þess að örva fasteigna-
markaðinn. Viðskiptabankarnir lána
hins vegar sáralítið til íbúðakaupa og
við þær aðstæður hefur hækkun
íbúðalánavaxta bankanna ekki stór-
vægileg áhrif á markaðinn.
Vaxtahækkun stýrivaxta mun hins
vegar væntanlega á endanum leiða til
vaxtahækkunar hjá Íbúðalánasjóði.
       



 






 
 
      





 
 Ætlað að
styðja við
gengið
Hækka íbúðalána-
vextir í kjölfarið?
Eftir Egil Ólafsson og Guðmund Sverri Þór
GENGI íslensku krónunnar styrktist verulega í gær í
kjölfar tilkynninga Seðlabanka Íslands um verulega
hækkun stýrivaxta og breyttar reglur sem miða að því
auka lausafé á markaði auk þess sem ríkissjóður mun
bæta í skuldabréfaútgáfu sína. Þegar mörkuðum var lok-
að hafði gengi krónunnar styrkst um 3,5%. Hið sama er
að segja um innlendan hlutabréfamarkað en við lokun
hafði úrvalsvísitalan hækkað um 6,16% og hefur hún
aldrei áður hækkað jafnmikið á einum degi.
Seðlabankinn hækkaði í gær stýrivexti sína um 1,25
prósentustig og eru þeir nú 15%. „Þetta er mesta hækk-
un sem hefur verið ákveðin í einu lagi af bankanum síðan
núverandi fyrirkomulag peningamála var tekið upp 2001,
sem sýnir auðvitað hinn mikla þunga sem býr að baki
ákvörðuninni,“ segir Davíð Oddsson, formaður banka-
stjórnar Seðlabankans í samtali við Morgunblaðið.
Hækkunin kemur í kjölfar mikillar gengislækkunar
krónunnar dagana fyrir páska en eins og fram kemur í
stefnuyfirlýsingu Seðlabankans hafa forsendur verð-
bólguspár bankans, sem sett var fram í Peningamálum í
nóvember sl., brugðist. Á síðasta stýrivaxtafundi bank-
ans í febrúar sl. var látið að því liggja að veiktist gengi
krónunnar ört myndi stýrivaxtahækkun koma sterklega
til greina og nú er svo orðið.
Jafnframt var í gær tilkynnt um sérstakt útboð rík-
isskuldabréfa með gjalddaga í desember nk. Útgáfan er
mikilvæg í ljósi þess að mikil eftirspurn hefur verið eftir
ríkistryggðum skammtímaskuldabréfum enda ríkið nán-
ast skuldlaust. Ríkisbréf eru almennt talin áhættu-
minnstu skuldabréfin á markaðnum, í sumum tilvikum
nánast áhættulaus, og leita fjárfestar gjarnan í slíka fjár-
festingarkosti þegar illa árar á öðrum mörkuðum.
Seðlabanki rennir nýjum
stoðum undir krónuna
 Miðopna
Hrafnkelssaga >> 37
Komdu í leikhús
Leikhúsin í landinu
FRÁGANGURINN á farmi bílsins á myndinni að
ofan virðist með öllu óviðunandi. Þetta er mat
Guðbrands Sigurðssonar, aðalvarðstjóra umferð-
ardeildar lögreglu, og Ágústs Mogensen, for-
stöðumanns rannsóknarnefndar umferðarslysa,
sem báðir skoðuðu myndina. Flutningabíllinn var
á ferð um höfuðborgarsvæðið í gærdag með mik-
inn og þungan farm.
Nokkuð hefur verið um slys og skemmdir í um-
ferðinni síðustu misseri vegna ófullnægjandi frá-
gangs á bílförmum, en samkvæmt umferð-
arlögum ber ökumaður ábyrgð á að gengið sé
tryggilega frá farmi svo hann geti ekki valdið
tjóni. Lélegur frágangur farms getur varðað
sektum allt að 100.000 krónum.
Meðal þess sem virðist vanta á bílinn er fram-
gafl sem varnað getur að farmurinn falli yfir
stýrishúsið ef bílstjórinn þarf að hemla snögg-
lega. Einnig virðist sem klossa vanti framan og
aftan við hleðsluna, og þurfa klossarnir að vera
bæði tryggilega bundnir og af tiltekinni lág-
marksstærð. Þá er frágangi á hliðum hlassins
ábótavant og að sjá sem stærstu rörin, sem
geymd eru efst á staflanum, séu með öllu óskorð-
uð.
Ágúst segir reglulega henda að slys verði
vegna lélegs frágangs á farmi og oft hafi mátt
litlu muna að manntjón hlytist af.
„Frágangurinn á farminum eins og hann birt-
ist á myndinni er nægilegur til að koma farm-
inum á milli staða, en ef eitthvað kemur upp á og
ökumaður þarf að snögghemla eða sveigja frá
hættu er fyrirsjáanlegt að mikil hætta skapast af
farminum. Rör gætu þá farið á ferð og lent á
öðrum bílum,“ sagði Ágúst.
Mikilvægt að vegfarendur láti vita
Guðbrandur beinir þeim tilmælum til almenn-
ings að hafa strax samband við 112 og biðja um
fjarskiptamiðstöð lögreglu ef vart verður við bíla
með illa frágenginn farm. Er þá reynt eftir
fremsta megni að bregðast hratt og vel við og
menn sendir til að hafa afskipti af farartækinu.
Morgunblaðið hafði samband við fyrirtækið
sem á bílinn. Sagði fulltrúi þess skelfilegt að sjá
fráganginn og að hann væri ekki í samræmi við
verklagsreglur fyrirtækisins. Var blaðamanni
tjáð að hart yrði tekið á málinu.
Ekkert má út af bregða
Reglulega verða slys vegna óviðunandi frágangs á farmi
Morgunblaðið/Júlíus
 Skuldbindingar erlendra útibúa
íslenskra banka mynda ekki lengur
grunn bindingar hér á landi. Hingað
til hafa bankar haft tvöfalda bindi-
skyldu. Líklegt er að breytingin bæti
lausafjárstöðu bankakerfisins.
 Ekki er lengur krafist láns-
hæfiseinkunnar útgefanda sér-
tryggðra skuldabréfa. Nóg er að
sjálf bréfin hafi einkunn. Auðveldar
það smærri fjármálastofnunum að-
gengi að lausafé.
 Gefin verða út innstæðubréf sem
svar við eftirspurn eftir tryggum
skammtímaverðbréfum.
Breyttar reglur