Morgunblaðið - 21.04.2008, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. APRÍL 2008 23
KÆRI lesari. Þessi pistill er skráður
á vef Morgunblaðsins sem aðsend
grein. Þetta er afar dýrmæt þjónusta
Morgunblaðsins við lesendur. Mér er
bæði ljúft og skylt að þakka fyrir það.
Þönglabakki er í vitund flestra
þeirra sem búa á Stórasvæði höfuð-
borgarinnar gata ein í Breiðholts-
hverfi. Þetta bréf er ekki um þá götu.
Fólk sem býr við Eyjafjörð og austur
um Þingeyjarsýslu veit að Þöngla-
bakki er fyrrum prestssetur í Þor-
geirsfirði í Fjörðum. Þetta bréf er um
þann Þönglabakka.
Fjörður fóru í eyði fyrir um það bil
hálfum sjöunda áratug. Prestur sat
síðast Þönglabakka fyrir meira en
einni öld. Nú ríkir þar um slóðir sú
kyrrð sem lýst er í kvæði Böðvars
Guðmundssonar um Fjörður:
Yfir í Fjörðum allt er hljótt,
eyddur hver bær, hver þekja fallin.
...
Grær yfir leiði, grær um stein,
gröfin er týnd og kirkjan brotin.
(Böðvar Guðmundsson: Næturljóð úr
Fjörðum.)
Mikill fjöldi fólks á uppruna sinn á
Þönglabakka eða í Fjörðum. Sumir
þeirra vitja heimabyggðar sinnar
reglulega, en fjölmargir hafa einnig
lagt leið sína um Fjörður síðustu ár
með því að taka þátt í gönguferðum
Fjörðunga sem farnar eru um þessar
eyðibyggðir sumar hvert.
Nú er á Þönglabakka skipbrots-
mannaskýli og aðstaða fyrir gangna-
menn og hesta þeirra. Kirkjan er
horfin en kirkjugarðurinn er þar enn
með nokkrum sjáanlegum minning-
armörkum.
Kirkjan á Þönglabakka var sam-
kvæmt fornum bókum helguð Ólafi
konungi helga og er þvi Ólafskirkja.
Kirkjudagur hennar er 29. júlí.
Undirbúningshópur um helgihald á
Þönglabakka hefur ákveðið að taka
upp þann sið að messa á Þönglabakka
síðasta sunnudag í júlí. Með þessu
bréfi er því boðað til messu í kirkju-
garðinum á Þönglabakka sunnudag-
inn 27. júlí næstkomandi kl. 14.
Þau sem vilja koma til messu geta
ekið sem leið liggur í Hvalvatnsfjörð
og gengið þaðan yfir hálsinn til
Þönglabakka. Þetta er róleg um það
bil klukkustundarganga.
Áformað er einnig að hægt verði að
fara frá Grenivík með bát í Þorgeirs-
fjörð ef eftirspurn eftir þeim ferða-
máta verður nægjanleg. Þá þarf að
fara með gúmbát í land því engin er
bryggjan, en stutt er ganga frá fjöru-
borði að hinum forna kirkjustað.
Ýmsir valinkunnir prestar sem eiga
ættir að rekja á þessar slóðir munu
aðstoða við messuna. Að messu lok-
inni verður kirkjukaffi með steiktum
lummum.
Til þess að hægt sé að ákveða
magn kaffis og fjölda lumma er æski-
legt að þau sem nú þegar hafa ákveð-
ið að vitja Þönglabakka á hinum til-
setta degi láti vita á netfangið
kvi@hi.is eða hringi í síma 897 2221,
(Kristján Valur) eða 895 8131 (Björn).
Atburður þessi verður nánar kynntur
þegar nær dregur.
KRISTJÁN VALUR
INGÓLFSSON,
prestur á Þingvöllum og kennari
við guðfræðideild HÍ.
Þönglabakki
Kristján Valur Ingólfsson
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÞANN 3. apríl síðastliðinn var lagt
fram á Alþingi frumvarp til laga um
opinbera háskóla. Er þar um að
ræða ný heildarlög fyr-
ir ríkisrekna háskóla
sem er í sjálfu sér eðli-
legt m.a. vegna sam-
einingar Háskóla Ís-
lands og
Kennaraháskólans sem
formlega verður 1. júlí
næstkomandi.
Þótt með lögum sé
ætlunin að einfalda
stjórnsýslu háskólanna
og setja lagaramma ut-
an um þá háskóla sem
reknir eru samkvæmt
fjárlögum, leynist þar
vágestur. Í síðasta málslið 24. gr.
frumvarpsins stendur: „Háskólaráð
geta gert tillögu til ráðherra um
breytingar á hámarksfjárhæð skrá-
setningargjalda.“ Í dag eru skrá-
setningargjöld við HÍ 45.000 krónur
en það verður engum talin trú um að
það sé kostnaðurinn við að skrásetja
einn nemandi á 21. öldinni. Aukin há-
marksfjárhæð skrásetningargjalda
jafngildir upptöku skólagjalda við
Háskóla Íslands!
Þá gæti einhver bent á að það sé
Háskólaráð sem geti gert slíkar til-
lögur til ráðherra, þ.e. Háskólanum
er það í sjálfsvald sett hvort hann
tekur upp skólagjöld. Samkvæmt
núverandi skipulagi væri þetta vissu-
lega rétt vegna þess að í Háskólaráði
HÍ sitja tíu manns, átta frá háskól-
unum og tveir sem ráðherra skipar.
Þess vegna eru í 6. gr. frumvarpsins
lagðar til grundvallarbreytingar á
skipan Háskólaráðs til að tryggja
ráðherra öll tögl og hagldir. Fækkað
verður úr tíu í sjö aðeins á kostnað
nemenda og kennara þannig að þeg-
ar upp er staðið eru einungis þrír af
sjö í ráðinu frá Háskól-
anum sem er minni-
hluti ráðsins.
Hugmyndir um upp-
töku skólagjalda við
Háskóla Íslands eru
runnar undan rifjum
Sjálfstæðisflokksins og
þurfa ekki að koma á
óvart ef rýnt er í lands-
fundarályktun flokks-
ins frá 2007 en þar seg-
ir orðrétt: „Framlög
ríkisins til skólanna
hafa verið stóraukin en
til að ná árangri dugar
það ekki eitt og sér. Til þess að það
takist þurfa nemendur að taka í
auknum mæli þátt í kostnaði við nám
sitt.“ Ljóst er að það hefur alltaf ver-
ið áætlun Sjálfstæðisflokksins að
koma á skólagjöldum við HÍ en slík
gjaldtaka opinberrar stofnunar í
menntakerfinu er ekkert annað en
falinn skattur á þegna landsins. Það
er þó ekki þannig að Sjálfstæð-
isflokkurinn sé einn í ríkisstjórn en
hvar er hinn flokkurinn? Samfylk-
ingin lofaði því í síðustu kosningum
að tryggja að ekki yrðu tekin upp
skólgjöld við grunn- og framhalds-
nám í opinberum háskólum eins og
stendur í landsfundarályktun þeirra
frá 2007. Þetta yrði upptaka skóla-
gjalda.
Röskva samtök félagshyggjufólks
situr nú, annað skólaárið í röð, í
meirihluta í Stúdentaráði HÍ eftir
nýafstaðnar kosningar. Röskva hef-
ur alla tíð barist hatrammlega gegn
upptöku skólagjalda og á því hefur
engin breyting orðið eins og kom
skýrt fram í kosningabaráttunni.
Hins vegar er andstaða nemenda við
HÍ gegn skólagjöldum slík að Vaka
sem situr í minnihluta Stúdentaráðs
lagðist einnig gegn skólagjöldum í
kosningunum. Þannig hafna allir lýð-
ræðislega kjörnir fulltrúar nemenda
í Stúdentaráði upptöku skólagjalda.
Ýmsar spurningar vakna vegna
frumvarpsins sem nú liggur fyrir.
Athygli vekur að frumvarpið er lagt
fram of seint til þess að það geti farið
í gegnum þingið fyrir sumarfrí nema
með afbrigðilegri meðferð. Ætlar
Sjálfstæðisflokkurinn að þvinga
þetta í gegn? Ætli tímasetningin hafi
eitthvað að gera með það að nær allir
stúdentar eru í prófum og því ekki
eins vel á verðinum gagnvart vald-
boði ráðherra? Ætlar Samfylkingin
að þegja umræðuna í hel eða reyna
að sannfæra nemendur HÍ um að
hundraðþúsund króna skrásetning-
argjald sé ekki skólagjöld? Ég hef nú
þegar fengið gíróseðlinn fyrir skóla-
gjöldunum næsta ár, 45.000 krónur,
en hversu hár ætli hann verði að ári?
Skólagjöldum í Háskóla
Íslands komið á?
Sigurður Kári Árnason segir að
vágestur leynist í framkomnu
frumvarpi um opinbera háskóla
» Þannig hafna allir
lýðræðislega kjörnir
fulltrúar nemenda í
Stúdentaráði upptöku
skólagjalda.
Sigurður Kári Árnason
Höfundur er laganemi við HÍ og í
stjórn Röskvu.
ÉG las grein á fréttavef Reuters
um að aðfaranótt
sunnudags hefðu 148
íslamskar grafir í herg-
rafreit í Norður-
Frakklandi verið van-
helgaðar og skemmd-
arverk framin á þeim.
Móðganir, sem beind-
ust að íslamstrú og
sumar að dóms-
málaráðherra Frakk-
lands, en foreldrar
hans eru frá Norður-
Afríku, voru málaðar á
grafirnar. Gengið var
svo langt að hengja
svínshöfuð á einn leg-
steininn. Hátt í 100 lög-
reglumenn voru sendir
á svæðið til að leita vís-
bendinga.
Skemmdarverkin
voru framin næstum
því nákvæmlega einu ári eftir að ung-
menni máluðu nasistaslagorð og
hakakrossa á íslamskar grafir í sama
kirkjugarði. Þá voru tveir menn
handteknir og dæmdir í eins árs fang-
elsi. Þessi hergrafreitur úr fyrri
heimsstyrjöldinni er sá stærsti í
Frakklandi og var reistur á vígvelli
þar sem margir franski og þýskir
hermenn dóu frá október 1914 fram í
október 1915.
Ég sat dolfallinn eftir að hafa lesið
þetta og gat ekki skilið hvernig
nokkrum manni dettur í hug að gera
svona lagað. Að vanhelga grafir her-
manna sem létu lífið í fyrri heims-
styrjöldinni vegna þess að múslimar
hafa verið sýndir í neikvæðu ljósi
undanfarin ár? Einhvern veginn efast
ég um að þessir hermenn hafi átt
nokkurn þátt í hryðjuverkum síðustu
ár sem hafa alið af sér þessa gríð-
arlegu fordóma gagnvart múslimum.
Þetta á ekki að geta gerst í þessum
„siðmenntaða“ heimi okkar. En samt
voru framin skemmdarverk á gröfum
þessara manna, allt vegna þess að
mannkynið getur bara ekki búið í sátt
og samlyndi.
Og talandi um fordóma, lítum að-
eins í eigin barm. Mér finnst hrika-
legt að sjá þessa for-
dóma gagnvart
innflytjendum. Um leið
og frétt birtist um ein-
hvern Pólverja eða
Litháa eða hvaðan sem
maðurinn er, sem braust
inn eða lenti í slags-
málum, þá er strax talað
um þá þjóð eins og hún
samanstandi af engu
nema glæpamönnum.
Hvað um þegar Íslend-
ingur brýst inn, rænir
búð eða er fullur niðri í
bæ og lemur einhvern,
erum við þá öll glæpa-
menn? Nei, nei, þá er
skuldinni bara skellt á
eiturlyf eða áfengi, svo
ekki sé nú talað um að
kenna uppeldinu um.
Ég veit að miklar fram-
farir hafa orðið í umburðarlyndi ís-
lensku þjóðarinnar, en það er kominn
tími til að við horfumst í augu við
vandamálið og tökumst á við það.
Fordómar lifa góðu lífi á Íslandi.
Fordómar
Styrmir Hjalti Haraldsson
fjallar um skemmdarverk á
grafreit og fordóma
Höfundur er nemi.
Styrmir Hjalti
Haraldsson
» Gengið var
svo langt að
hengja svíns-
höfuð á einn leg-
steininn.
Sími 551 3010