Morgunblaðið - 27.05.2008, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 27. MAÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is
Björn Jóhann Björnsson, fréttastjóri, bjb@mbl.is Daglegt líf Anna Sigríður Einarsdóttir, annaei@mbl.is Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurð-
ardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson
fréttastjóri gummi@mbl.is
Í HNOTSKURN
»Ríkissjóður tók í árslok 2006 einn milljarðevra að láni sem endurlánaður var Seðla-
bankanum.
»Tvíhliða gjaldeyrisskiptasamningur vargerður við Seðlabanka á Norðurlöndunum
um 500 milljónir evra fyrir skömmu.
RÍKISSJÓÐI er heimilað að taka allt að 500 millj-
arða króna að láni eða jafnvirði þess í erlendri
mynt og endurlána Seðlabankanum til þess að
styrkja gjaldeyrisforðann, samkvæmt lagafrum-
varpi sem kom fram á Alþingi í gær. Fram kemur
einnig að þessi lántökuheimild kemur til viðbótar
þeim lántökuheimildum sem fyrir eru í fjárlögum
ársins í ár.
Ekki kemur fram í frumvarpinu hvenær ráðist
verður í lántökuna, en heimildin gildir út þetta ár.
Þá þykir æskilegt að svigrúm ríkissjóðs verði auk-
ið til útgáfu ríkisverðbréfa á innlendum markaði,
þar sem mikil eftirspurn eftir skammtímabréfum
að undanförnu hafi dregið nokkuð úr virkni pen-
ingastefnu Seðlabankans og haft óheppileg hlið-
aráhrif á skuldabréfa- og gjaldeyrismarkaði.
Í greinargerð með frumvarpinu kemur fram að
lántökuheimildin miði að tvennu: „Annars vegar
er gert ráð fyrir að nýta megi heimildina til töku
erlends láns sem endurlánað verði Seðlabanka Ís-
lands í því skyni að efla gjaldeyrisforða bankans,
sbr. erlenda lántöku ríkissjóðs og endurlán til
Seðlabankans í árslok 2006. Hins vegar er gert ráð
fyrir að nýta megi heimildina til aukinnar útgáfu
ríkisverðbréfa á innlendum markaði, verði þess
talin þörf í því skyni að styrkja innlendan peninga-
og gjaldeyrismarkað. Ekki liggur fyrir á þessu
stigi hvenær á árinu, að hvaða marki, í hvaða
áföngum eða í hvaða hlutföllum erlendrar og inn-
lendrar lántöku heimildin verður nýtt, enda mun
það ráðast af aðstæðum.“
Fram kemur einnig að óvíst sé hvaða lánskjör
verði í boði fyrir ríkissjóð vegna óvissunnar á láns-
fjármörkuðum þegar heimildin verður nýtt. Fast-
lega megi hins vegar gera ráð fyrir því í ljósi
markaðsaðstæðna að vaxtagjöldin vegna lántöku
ríkissjóðs verði hærri en vaxtatekjurnar. Er jafn-
framt bent á að hverjir 10 punktar í vaxtamun
kosti ríkissjóð 500 milljónir króna.
Ekki er gert ráð fyrir öðru en frumvarpið fari
greiðlega í gegnum þingið og verði að lögum fyrir
þinglok.
Heimildar Alþingis leitað fyr-
ir töku 500 milljarða kr. láns
Morgunblaðið/Frikki
Lán Fjármálaráðherra fær heimild til lántöku.
Munur á vaxtagjöldum vegna töku lánsins og vaxtatekjum fellur á ríkissjóð
TJALDUR nokkur liggur á fjórum eggjum sínum við
vegarkant undir Eyjafjöllum þessa dagana. Á þessu
landsvæði er ekki mikið um varpkjörlendi tjaldsins,
sendinn jarðveg eða smágrýttan, heldur er allt mjög
gróið. Hann verður þess vegna að notast við vegarkant-
inn, þar sem ekkert betra býðst. Kannski veit hann að
þarna er ekki auðvelt fyrir bíla að nema staðar vegna
umferðarþungans og því öruggt að gera sér hreiður.
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Öruggur á eggjunum í vegarkantinum
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
„ÞAÐ var engin ástæða til að þiggja
boðna áfallahjálp eftir atvikið sem við
lentum í á jöklinum í lok apríl en við
vorum sammála um að réttast væri
að fara aftur og ná markmiði okkar
um að komast á tindinn,“ segir Gunn-
laugur B. Ólafsson um einbeittan
fjallgönguhóp sem náði hæsta tindi
landsins, Hvannadalshnúk, á sunnu-
dag í annarri tilraun sinni. Fyrri til-
raun hópsins, sem fyrrnefnt atvik
gerðist í, fór á þá leið að hópurinn
lenti í villum og hörkuhreti auk þess
sem leiðsögumaðurinn datt í
sprungu. Allt slapp þó slysalaust,
nema hvað Hnúkurinn var enn óklif-
inn af fólkinu, sem felldi sig ekki fylli-
lega við þau málalok. Því var gerð
önnur tilraun þótt reyndar hafi ekki
allir úr hópnum átt heimangengt en
flestir þó. Hnúksfararnir fengu blíð-
skaparveður og náðu tindinum um
miðjan dag á sunnudaginn undir
stjórn Einars Ísfeld Steinarssonar
hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum.
Þess má geta að Fjallaleiðsögu-
menn ákváðu að bjóða ferðina endur-
gjaldslaust og voru viðskiptavinirnir
harla kátir með það.
Táknrænn sigur á Hnúknum
„Það var mjög góð tilfinning að
komast á tindinn og ljúka þessu verk-
efni,“ segir Gunnlaugur.
„Stór hluti hópsins hafði búið sig
undir Hnúkinn með fjallgöngum í ná-
grenni Reykjavíkur. Sigurinn á
sunnudaginn er á sinn hátt táknrænn
fyrir það að ná settu markmiði. Það
var líka einstakt að fá gott veður og
upplifa hvað Hvannadalshnúkur og
nágrenni hans á Öræfajökli eru lif-
andi fyrirbæri. Veðuraðstæður eru sí-
breytilegar, að ekki sé talað um
göngufærið.“
Fyrri ferðin var farin 26. apríl og
komst hópurinn þá í 1.700 m hæð. Á
niðurleið lenti fólkið í hremmingum
sínum og vakti blogg Gunnlaugs um
málið athygli. Að þessu sinni bloggaði
hann einnig um ferðina og hefur hann
nú fengið hamingjuóskir frá blogg-
verjum í stað viðbragða í ætt við þau
sem tíðkast eftir lestur spennusögu.
Einbeittir og þolinmóðir Hnúksfarar létu ekki hremmingar í apríl slá sig út af laginu og mættu
tvíefldir til leiks og hrósuðu sigri í blíðskaparveðri á sunnudag í friði fyrir hreti og jökulsprungum
Sigruðu tindinn í seinni atrennu
Hnúksfarar Sigri hrósað eftir frábæran dag í sól og andvara.
VAFI er á því að mati Hæstaréttar
að pólskur maður, sem sakaður var
um tölvuþjófnað í heimalandi sínu,
hafi skilið leiðbeiningar íslenskrar
lögreglu um rétt hans til að hafa
samband við lögmann í tengslum
við framsalskröfu pólskra yfir-
valda. Hefur Hæstiréttur því fellt
úr gildi úrskurð dómsmálaráðu-
neytis um að framselja hann til
Póllands. Í lögregluskýrslu er
hvorki skráð að maðurinn hafi þeg-
ið né hafnað boði um að hafa sam-
band við lögmann. Þar sem hann
naut ekki aðstoðar lögmanns við
fyrirtekt málsins hjá lögreglu voru
óskir hans um synjun á framsali
ekki skráðar í gögn málsins og
komu ekki til úrlausnar hjá dóms-
málaráðuneytinu. Að mati Hæsta-
réttar voru mikilvæg réttindi í húfi
fyrir manninn og augljósir hags-
munir tengdir því að fá aðstoð lög-
manns á frumstigi. Jón Steinar
Gunnlaugsson hæstaréttardómari
skilaði sératkvæði þar sem hann
tekur undir niðurstöðu meirihlut-
ans, á ólíkum forsendum þó. Taldi
hann brotið minniháttar og því
ekki grundvöll fyrir framsalsbeiðni.
Naut ekki
aðstoðar
lögmanns
MIKILL meirihluti jarðarbúa telur
hlýnun andrúmsloftsins vera alvar-
lega ógn, að því er kemur fram í
nýrri könnun sem Gallup hefur gert í
57 ríkjum. Í öllum þessum löndum
nema á Íslandi telja menn að lofts-
lagsbreytingar hafi alvarleg áhrif á
umhverfið þar sem þeir búa.
Í tilkynningu frá Gallup kemur
fram að 66% þátttakenda í könnun-
inni telji að hlýnun andrúmsloftsins
hafi áhrif á heimaslóðum þeirra. Þá
sögðust 85% hafa gripið til ráðstaf-
ana til að draga úr mengun.
Gallup segir að í öllum löndum, að
Íslandi undanskildu, hafi meirihluti
svarenda verið sammála þeirri full-
yrðingu að hlýnun andrúmsloftsins
hefði þegar haft alvarleg áhrif á
heimkynni þeirra. Meirihluti svar-
enda á Íslandi, eða 59%, sagðist hins
vegar vera ósammála fullyrðingunni.
Gallup segir að líkleg skýring sé sú
áhersla sem Íslendingar leggja á
sjálfbæra nýtingu orkulinda og hve
hreint vatn og andrúmsloftið sé hér.
Mestar áhyggjur af ástandinu
komu fram í Albaníu þar sem 97%
töldu breytingar hafa komið fram.
Hafa ekki
áhyggjur
af hlýnun
Tveir þriðju telja
hlýnun hafa áhrif
GUNNLAUGUR
Júlíusson lang-
hlaupari hljóp
tæpa 218 kíló-
metra á 24
klukkustundum á
Borgundarhólmi
á sunnudaginn og
bætti árangur
sinn um rúma 20
kílómetra. Ár-
angur Gunnlaugs
er Íslandsmet í þessari grein, en
hann varð í fjórða sæti í hlaupinu. Sá
sem varð í fyrsta sæti hljóp 241 kíló-
metra á 24 stundum.
Með hlaupinu er Gunnlaugur að
undirbúa þátttöku sína í Spartaþon-
inu, sem fram fer í september í
haust, en það er 246 kílómetra langt
hlaup milli Aþenu og Spörtu á Grikk-
landi.
Hljóp 218 kíló-
metra á einum
sólarhring
Gunnlaugur
Júlíusson
♦♦♦