Morgunblaðið - 31.05.2008, Blaðsíða 25

daglegt líf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. MAÍ 2008 25
Þaðhefur verið mikið að gerahjá Lama Tenzin og dagurað kvöldi kominn. En þeg-ar hann er spurður hvort
hann sé ekki þreyttur segir hann:
„Ég er ekki þreyttur, ég bý mér til
mynd í huganum af börnunum
heima og þá verð ég ekki þreyttur .“
Fyrir um áratug var Lama Tenzin
ásamt bræðrum sínum tveimur, í
pílagrímsferð um hin helgu Hi-
malajafjöll. Leið þeirra bræðra lá
um fjallahéraðið Dolpo í Nepal. Hér-
aðið stendur á landamærum Nepal
og Kína og var áður hluti af Tíbet.
Þegar Tíbet var skipt upp lenti það
innan nepalskra landamæra. Dolpo
er hæsta byggða ból veraldar í um
4500 – 5200 metra hæð yfir sjáv-
armáli. Sumir segja að þar sé síðasti
staðurinn í heiminum þar sem má
finna ómengaða forna menningu
Tíbets. Flóknar pólitískar aðstæður
gera það að verkum að íbúar héraðs-
ins teljast ekki ríkisborgarar í neinu
landi og þar af leiðandi er grunn-
þörfum héraðsins ekki einu sinni
sinnt.
Hópur uppreisnarmanna heldur
héraðinu hálfpartinn í gíslingu og
lokar því gagnvart allri utanaðkom-
andi hjálp vesturlanda. Allt þetta
bitnar fyrst og fremst á börnunum
sem eru vannærð og þjökuð af erf-
iðisvinnu.
Hættuleg ferð
yfir Himalajafjöllin
Rauði kuflinn sem Lama Tenzin
ber gerir honum kleift að fara allra
sinna ferða um svæðið þar sem hann
er heilagur maður og háttsettur
munkur í þeirra eigin trúar-
brögðum. Vestræn hjálparsamtök
eiga enga möguleika á að komast
inná þetta svæði og því er starf
Lama Tenzín einstakt og ómissandi
fyrir börnin í Dolpo.
Lama Tenzin hefur farið nokkrar
ferðir frá árinu 2000 til að sækja
börn og flytja með sér til Indlands
þar sem hann og fjölskylda hans
hafa reist heimili fyrir börn frá
Dolpo. „Við göngum í nítján daga,
tíu tíma í senn. Fjöllin eru brött og í
mikilli hæð og fyrir mig sem er
óvanur þessu þunna lofti er þetta oft
mjög erfitt en börnin eru öllu vön. Í
hvert sinn sem ég legg af stað er
mamma áhyggjufull og spyr hvort
ekki sé komið nóg. En ég get ekki
hætt því ég hef séð ástandið sem
börnin búa við og það er þúsund
sinnu verra en fyrir mig að ganga
fjöllin,“ segir Lama Tenzin.
Vilja verða læknar, kennarar,
vísindafólk og geimfarar
„Við hugsum heimilið sem einka-
heimili en ekki heimili fyrir mun-
aðarlaus börn. Við erum fjölskylda
og leggjum áherslu á að börnunum
líði eins og þau séu heima. Áður en
börnin komu inn á heimilið unnu þau
sem þrælar, þar sem þau báru
þunga hluti á bakinu jafnvel margar
dagleiðir. Möguleikar á sóma-
samlegu lífi voru sáralitlir, aðrir en
að vera þrælar út lífið. Í dag blasir
annar veruleiki við, útlit og yf-
irbragð barnanna er allt annað og
þau eiga sér drauma um menntum,
vilja verða kennarar, hjúkrunarfólk,
vísindafólk, læknar, og einn drengj-
anna vill verða geimfari.
Heimilið höfum við fjölskyldan
rekið í átta ár og samtökin ganga
mjög vel, þau eru ekki styrkt af rík-
inu, eru einkasamtök og samvinnu-
verkefni fjölskyldu minnar og allra
þeirra sjálfboðaliða sem standa að
verkefninu. Öll vinna í kringum sam-
tökin er unnin í sjálfboðavinnu. Pen-
ingarnir fara beint til barnanna og
heimilisins því við höfum enga yf-
irbyggingu,“ segir munkurinn geð-
þekki Lama Tenzin. Heimilið heldur
úti fróðlegri heimasíðu www.hi-
malayankids.org en þar er einnig
hægt að nálgast sögur barnanna.
Feðraveldið í Dolpo
Það var aldrei draumur Lama
Tenzin að stofna heimili fyrir börn.
„En neyðin í Dolpo er svo mikil og
þá hallar sérstaklega á hlut stelpna
og kvenna. Þar er það t.d. ekki við-
urkennt að stelpur geti lært. Í Dolpo
ríkir algert feðraveldi, þar er fyrst
og fremst litið á konur sem þræla
karlmanna. Í Dolpo trúa þorpsbúar
að karlmaðurinn geti allt, að hann
færi hamingju. Karlmenn giftast
barnungum stúlkum, en það er al-
gengt að þeir séu allt að því tuttugu
árum eldri en stúlkurnar. Stúlk-
urnar eru oft um fjórtan ára þegar
þær ganga í hjónabönd. Það liggur
mikið á að hjálpa þessum stúlkum,
mennta þær og næra. Þegar þær eru
svo orðnar sjálfstæðar konur geta
þær uppfrætt systur sínar um sinn
rétt,“ segir Lama Tenzin.
Nýstofnuð samtök halda utan um
hugsjónir Lama Tenzin hér á landi og
kalla sig Himalajabörn. Hópurinn hef-
ur m.a. staðið fyrir félagsvistarkvöldi í
Iðnó og Borgarleikhúsinu. Á morgun,
sunnudag 1. júní verður haldin fjöl-
skylduhátíð í Gerðubergi í þágu
barnanna frá Dolpo. Það eru brúðu-
leikhússamtökin UNIMA og versl-
unin „Börn náttúrunnar“ sem skipu-
leggja þessa uppákomu. Allur ágóði
rennur til heimilisins. Nánari upplýs-
ingar má finna á heimasíðu brúðuleik-
hússamtakanna www.unima.is
Dagskrá morgundagsins er öll hin
glæsilegasta, brúðuleikhús Bernd
Ogrodnik sýnir Pétur og úlfinn og
Hallveig Thorlacius sýnir Minnsta
tröll í heimi, töframenn, eldgleypar
og trúðarnir Barbara og Gjóla heim-
sækja Gerðuberg.
Þarna getur fjölskyldan átt saman
eftirminnilega stund og um leið lagt
börnunum í Dolpo lið.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Börn „Við hugsum heimilið sem einkaheimili en ekki heimili fyrir munaðarlaus börn,“ segir Lama Tenzin.
Styrkja börn frá hæsta
byggða bóli heims
Lama Tenzin ferðast
um hinn vestræna heim
til að afla stuðnings við
einstakt hjálparstarf
fyrir börn í héraði sem
áður tilheyrði Tíbet efst
í Himalajafjöllum.
Soffía Guðrún Kr. Jó-
hannsdóttir hitti tíb-
etska munkinn þegar
hann var hér staddur.
Morgunblaðið/hag
Bænastund Lama Tenzin tók nýverið þátt í friðsömum mótmælum fyrir
utan kínverska sendiráðið í Reykjavík og fór með bæn.
Viðtalið var tekið af félaga átakshóps
Himalaja barna á Íslandi.