Morgunblaðið - 08.07.2008, Qupperneq 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VEÐUR
Stefán Agnar Finnsson, yfirverk-fræðingur á umhverfis- og
samgöngusviði Reykjavíkurborgar,
segir að gangbrautir veiti falskt
öryggi. Tilefni þessara ummæla er
að á föstudag var ekið á átta ára
dreng á leið yfir Fjallkonuveg í
Grafarvogi á hraðahindrun, sem
notuð er eins og gangbraut.
   
Það hljómarfrekar sér-
kennilega að
meira öryggi sé í
því fólgið að
merkja gang-
brautir ekki sem
gangbrautir
heldur hraða-
hindranir.
   
Stefán Agnar segir að stefnaborgarinnar hafi verið að gera
ekki nýjar gangbrautir á stöðum
eins og þessum, en eldri gang-
brautum hafi verið leyft að halda
sér. Hér er væntanlega átt við
gangbrautir, sem ekki eru á gatna-
mótum. Sú spurning hlýtur að
vakna hvort þá sé ekki verið að
bjóða hættunni heim með því að
vera yfir höfuð með gangbrautir á
slíkum stöðum.
   
Ef gangbrautarmerkingar skapafalskt öryggi hjá gangandi
vegfarendum, hvaða áhrif hefur
það þá á bílstjóra að merkja staði
þar sem greinilega er ætlast til
þess að fólk geti farið yfir götur,
ekki sem gangbrautir heldur sem
hraðahindranir?
   
Vekur það ekki falskt öryggi? Erekki líklegra að bílstjóri gái að
sér þegar hann sér að gangbraut
er framundan heldur en þegar
merkingar birtast um hraðahindr-
anir?
   
Ef gangbrautarmerkingar dugaekki til á að bæta úr því með
öðrum leiðum en að hætta að
merkja gangbrautir sem gang-
brautir.
STAKSTEINAR
Falskt öryggi?
 

 

 












!
"

#$



%&'
(

)



 




 
 





 
*(! 
+ ,-
.

&
/
0
  

+
-

 






  !!



 

12
 

 1
3


42-2
 *
-

5

1
%
6!(78
9 4
$

(




" #$$%
" #$$%




 




:

3'45 ;4
;*<5= >?
*@./?<5= >?
,5A0@ ).?
    !

!      
     

  
 

 
 
 



 
*$BC 



 
 
 
  
   
!  
 "
 #!


$% 
 &# 
*!
$$B *!
&  '    ( ) *
<2

<! <2

<! <2

& ('$# + $%,-"#$. 
2D












 
 

 
<7

'
 
 



&%!(#% 
 "


 &#  ' )  )
!
   #   
< 

*
 

 
 !+,-.


 
!$(#

&%

 "
   &# 
' )  
! #


*


 
 !+,-.

 
  # ! $% 
 &# ! 
"

  ' +  
!

 "
 #
/0## 11 $#) 2 ")+ $%
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://morgunbladid.blog.is/
FRÉTTIR
Eftir Jón Sigurðsson
Blönduósi | Vökulögin 2008 er
dægurlagakeppni sem haldin verð-
ur í fyrsta skipti í tengslum við
fjölskyldu- og menningarhátíðina
Húnavöku sem fram fer á Blöndu-
ósi um næstu helgi. 44 lög bárust í
keppnina og voru níu lög valin til
að keppa til úrslita. Á vefsíðunni
huni.is er nú hægt að heyra brot
úr lögunum og kynnast flytjendum
þeirra. Geisladiskur með lögunum
kemur út á allra næstu dögum.
Úrslitakvöldið verður í íþróttahús-
inu á Blönduósi föstudagskvöldið
11. júlí og verður hvergi til sparað
hvað varðar sviðsmynd, hljóð og
ljósabúnað. Dómnefnd mun hafa
jafnmörg stig til ráðstöfunar og
fjöldi seldra miða er. Þannig er
vægi áhorfenda jafnmikið og vægi
dómnefndar.
Að sögn aðstandenda dæg-
urlagakeppninnar er hér um viða-
mikið verkefni að ræða og erfitt
hefði verið að ráðast í það án
stuðnings frá menningarráði
Norðurlands vestra og fleiri vel-
unnurum.
Vökulögin Slagharpan verður slegin á Blönduósi um helgina.
Morgunblaðið/Kristinn
Níu ný dægurlög
keppa til úrslita
Vökulögin 2008 valin á Blönduósi
Eftir Halldór Armand Ásgeirsson
haa@mbl.is
JÓN Steinar Gunnlaugsson, dómari
við Hæstarétt Íslands, svarar gagn-
rýni Eiríks Tómassonar lagapró-
fessors á sératkvæði hans í máli
Hæstaréttar númer 148/2005 fullum
hálsi í nýjasta tölublaði Tímarits
Lögréttu, félags laganema við Há-
skólann í Reykjavík. Dómarar hafa
hingað til ekki lagt í vana sinn að
svara gagnrýni á störf sín en Jón
Steinar rýfur nú þögnina.
Merkilegt sératkvæði
Í umræddu dómsmáli var fjallað
um sönnun sakar manns, sem
ákærður var fyrir kynferðisbrot
gegn barni. Dómur var kveðinn upp
hinn 20. október árið 2005. Fjórir
dómarar af fimm staðfestu sakfell-
ingu héraðsdóms en Jón Steinar
skilaði sératkvæði sem fjallaði um
að ekki væri sannað með nægilega
afgerandi hætti að ákærði hefði
gerst sekur um annað af þeim
ákæruatriðum sem skotið var til
Hæstaréttar.
Í stuttu máli sagði í sératkvæðinu
að sakfelling héraðsdóms byggðist
eingöngu á framburði ætlaðs brota-
þola og þótt hann teldist „trúverð-
ugur“ gæti hann einn ekki dugað til
sakfellingar. Í sérákvæðinu var
jafnframt áréttað að samkvæmt 70.
grein stjórnarskrár eru menn sak-
lausir uns sekt þeirra er sönnuð og
í 45. grein laga um meðferð op-
inberra mála segir að sönnunar-
byrði um sekt sakbornings hvíli á
ákæruvaldinu.
Deilt á dómarann
Prófessor Eiríkur gagnrýndi sér-
atkvæðið í grein sinni og sagði að
sakfellingin hefði ekki eingöngu
verið byggð á vitnisburði brotaþola,
heldur einnig þriggja vitna og á
greinargerð forstöðumanns Barna-
húss. Þá sakaði hann Jón einnig um
að gera lítið úr vægi svonefndra
„óbeinna sönnunargagna“ og um að
taka ekki tillit til sérstöðu kynferð-
isbrotamála líkt og Mannréttinda-
dómstóllinn hefur til að mynda gert.
Svör dómarans
Í nýrri grein Jóns Steinars fagn-
ar hann framtaki prófessorsins en
harmar að honum skuli ekki hafa
tekist betur upp við að kryfja at-
kvæðið til mergjar og sakar hann á
tíðum um yfirlætisfullan málflutn-
ing.
Jón Steinar stendur fastur á sínu
í grein sinni um að sakfelling hafi
einungis byggst á framburði meints
brotaþola. Hann bendir á að fjallað
hafi verið um vitnisburð hinna
þriggja vitna í sératkvæðinu en sá
framburður hafi aðeins verið end-
ursögn á því sem brotaþoli sagði við
þau. Hið sama hafi gilt um grein-
argerð forstöðumanns Barnahúss
og því hafi hún engu skipt fyrir
sönnun sakargifta á hendur
ákærða.
Þá segist Jón ekki fá betur séð en
prófessorinn telji að aðrar reglur
eigi við um sönnunarmat í kynferð-
isbrotamálum en öðrum og vitnar
því til stuðnings beint í grein Ei-
ríks. Jón Steinar bendir á að sam-
kvæmt 45. og 46. grein laga um
meðferð opinberra mála verði sönn-
un ákæruvalds að uppfylla þá kröfu
að verða ekki véfengd með skyn-
samlegum rökum og slíkt gildi um
alla brotaflokka. Hann spyr því
hvað fái prófessor Eirík á þá skoð-
un að mismunandi reglur gildi eftir
brotaflokkum.
Hann segir þó að ef til vill sé
nokkuð til í því sem óbeint komi
fram í máli prófessorsins, að dóm-
stólar hafi slakað á sönnunarkröfum
í þessum brotaflokki. Hann segir þó
að réttmæt þrá eftir því að brota-
menn sleppi ekki við refsingu megi
ekki valda því að búnar séu til að-
ferðir sem þessar við sönnunar-
færslu.
Dómari svarar fyrir sig
 Hæstaréttardómari svarar gagnrýni lagaprófessors af krafti  Slíkt ekki venja
dómara til þessa  Ekki aðrar reglur um sönnunarmat í kynferðisbrotamálum
Morgunblaðið/RAX
Dómarar Eru kynferðisbrotamál af svo sérstökum toga að réttlætanlegt sé
að sakfella í þeim á grundvelli vægari sönnunarfærslu en í öðrum málum?
Í HNOTSKURN
»Jón Steinar Gunnlaugssonhæstaréttardómari skilaði
séráliti í máli 148/2005 og
vildi sýkna af 1. og 2. lið
ákæru.
»Eiríkur Tómasson gagn-rýndi sératkvæði Jóns
harðlega í grein sinni í afmæl-
isriti Úlfljóts árið 2007.
»Jón Steinar hefur nú birtgrein í Tímariti Lögréttu
þar sem hann svarar Eiríki.
»Ekki hefur tíðkast hingaðtil meðal dómara á Íslandi
að svara gagnrýni á störf sín
og Jón Steinar hefur nú rofið
þá þögn.
Jón Steinar segir í grein sinni að
dómaframkvæmd síðustu ár bendi
til að slakað hafi verið á sönn-
unarkröfum í kynferðisbrota-
málum. Því valdi ef til vill háværar
umræður í fjölmiðlum þar sem
stundum sé beinlínis krafist að
sönnunarbyrði sé snúið við. Þetta
eigi ekki við um aðra brotaflokka.
Jón bendir á fjölda nýlegra
dóma Hæstaréttar af öðrum svið-
um þar sem sönnunarbyrði virðist
mjög ströng.
Jón lýkur grein sinni á að segja
að kynferðisbrot séu mjög alvarleg
brot og séu sérstaklega svívirðileg
beinist þau að börnum. Hann segir
sönnunarmat í þessum málum oft
erfitt en slíkt megi ekki valda því
að horfið sé frá meginreglum um
réttarvernd þeirra sem sakaðir eru
um afbrot.
Gera dómstólar nú minni kröfur um sönnun?