Morgunblaðið - 29.09.2008, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. SEPTEMBER 2008 35
VINNUVÉLAR
Glæsilegt sérblað um vinnuvélar,
jeppa, atvinnubíla, fjölskyldubíla o.fl.
fylgir Morgunblaðinu föstudaginn
3. október.
Meðal efnis er:
• Vinnuvélar, það nýjasta á markaðnum.
• Atvinnubílar.
• Fjölskyldubílar.
• Pallbílar.
• Jeppar.
• Fjórhjól.
• Verkstæði fyrir vinnuvélar.
• Varahlutir.
• Græjur í bílana.
• Vinnulyftur og fleira.
• Dekk.
• Vinnufatnaður fyrir veturinn.
• Hreyfing og slökun gegn daglegu álagi
og áreiti.
Allar nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105 eða kata@mbl.is.
Ásamt fullt af öðru spennandi efni
og fróðleiksmolum.
Auglýsendur!
Pantið fyrir klukkan 16,
mánudaginn 27. september.
GÓÐIR kammertónleikar byggjast
á gífurlegri nákvæmni í samspili.
Hver og einn hljóðfæraleikari verð-
ur líka að spila af öryggi og svo þarf
túlkunin að grundvallast á þekkingu
og innsæi. Bestu kammertónleik-
arnir eru yfirleitt afrakstur langrar
samvinnu.
Nú veit ég ekki hversu Bellarti
tríóið, sem hélt tónleika í Kamm-
ermúsíkklúbbnum á sunnudags-
kvöldið, hefur starfað lengi saman.
Hópurinn samanstendur af Chihiro
Inda fiðluleikara, Pawel Panasiuk
sellóleikara og Agnieszka Panasiuk
píanóleikara og það stóð ekkert um
þau í tónleikaskránni. Google segir
mér þó að að þau Pawel og Agn-
ieszka hafi verið búsett hér á landi í
næstum áratug og að þetta séu frá-
leitt fyrstu tónleikar hópsins.
Engu að síður var nokkur stirð-
leikabragur á tríói í d-moll op. 32 eft-
ir Anton Arensky (1861–1961). Það
var helst fiðluleikarinn sem skilaði
sínu hlutverki með sóma, en hljómur
sellósins var á köflum ekki nægilega
fókuseraður. Píanóleikinn skorti auk
þess stundum skýrleika, sérstaklega
í hinum hraða öðrum kafla. Og heild-
arhljóminn vantaði almennt fágun,
þremenningarnir léku aldrei eins og
einn maður.
Svipaða sögu er að segja um tríó
frá árinu 1986 eftir japanska tón-
skáldið Minoru Miki. Þetta er hug-
myndaríkt verk með mörgum þráð-
um sem mynda litríkan tónaljóðavef,
en hann skilaði sér aldrei almenni-
lega á tónleikunum. Til þess var
heildaráferð leiksins ekki nógu
vönduð. Og Erkihertogatríóið eftir
Beethoven komst aldrei á flug, þótt
vissulega hafi margt fallegt borið
fyrir eyru. Hægi þátturinn byrjaði
t.d. vel, það var draumkennd fegurð
yfir leiknum, en svo misstu hljóð-
færaleikararnir sig út í ótrúlega
taugaveiklun sem eyðilagði stemn-
inguna. Og það var engin stígandi í
hinum æsilega lokakafla.
Nú má kannski segja að leikgleði
hópsins, sem var auðfundin, hafi
vegið upp á móti misfellunum í flutn-
ingnum. Málið er bara að kamm-
ertónlist er viðkvæmt listform og
ekki þarf mikið til að bjaga það. Mis-
fellur fara fljótt að trufla áheyrand-
ann og þær voru einfaldlega of
margar hér.
Takmörkuð skemmtun
TÓNLIST
Bústaðarkirkja
Bellarti-tríóið lék tónsmíðar eftir
Arensky, Miki og Beethoven. Sunnudag-
ur 21. september.
Kammermúsíkklúbburinn bmnnn
Jónas Sen
GÆÐAPLÁNETAN X heitir sýn-
ing Kristins Más Pálmasonar í
Dalí galleríi á sex olíumálverkum á
birkikrossvið.
X er staðsetning plánetunnar en
að sama skapi hið óskilgreinda X
myndheimsins. Og þegar komið er
að óskilgreindum myndheimi er
ástæðulaust að greina hann, held-
ur ber að nota fantasíuna, innsæið,
tilfinninguna og allt það.
Symmetrísk bygging myndanna
er inngangur okkar að myndheim-
inum líkt og stjörnuhlið (Stargate
– sbr. samnefnda kvikmynd og
framhaldsþætti). Maður bara horf-
ir og þegar táknmyndir hliðsins
falla saman í huganum sogast
maður inn í ormaholu og inn í
óskilgreindan heim Xins. Þar get-
ur maður svo vafrað um að vild.
Ég er ekki frá því að þetta sé
yfirgefinn heimur, mun frekar en
óbyggður, og ef ekki væri fyrir
einn ryðgaðan róbóta sem tínir
upp rusl og staflar því í skipulögð
form, eins og til að leita að fegurð-
inni í efnislegri óreiðu, væru gæð-
in ekki eins mikil og raun ber
vitni.
Ég sá reyndar ekki róbótann
sjálfan í verkunum. Ég fann bara
fyrir honum líkt og Disney- og
Pixar-vörumerkjunum, því þótt
verk Kristins séu gróf, massíf og
skemmd með slitnum streng aftur
til eftirstríðsmálverksins, þá er
hann óneitanlega tryggur fulltrúi
skrípó-abstraktlistar samtímans.
Ryðgaður róbóti
Jón B.K. Ransu
MYNDLIST
Dalí gallerí – Akureyri
Opið föstudaga og laugardaga frá 14-17.
Sýningu lýkur 5. október. Aðgangur
ókeypis.
Kristinn Már Pálmason
bbbmn
Gæðaplánetan X Eitt verkanna.
„UNAÐSLEGUR forleikur sem
endar á háu nótunum“. Þannig
hljómar auglýsing sem oft er að finna
í tónleikaskrám Sinfóníuhljóm-
sveitar Íslands. Og það átti að
nokkru við um tónleika Sinfóníunnar
á föstudagskvöldið. Forleikurinn,
fyrsta verkið, var unaðslegt. En ég
veit ekki hvort háu nóturnar stóðust
væntingar.
Í þessu tilviki voru háu nóturnar
eftir Atla Heimi Sveinsson. Þær báru
heitið Ísrapp og voru lokaatriði
kvöldsins. Ég man þegar ég heyrði
verkið fyrst, það sló svo sannarlega í
gegn. Að heyra sinfóníuhljómsveit
rappa á hljóðfæri sín og syngja vit-
leysu – „I love you and you love me“
– ekkert var fyndnara en það! Ég
man líka eftir rappi Atla í útfærslu
fyrir karlakór, fluttri af Fóst-
bræðrum. Undir lokin tóku kór-
félagar nokkur dansspor, og maður
hló og hló.
Því miður hefur Ísrapp ekki elst
vel. Núna er það bara gamall brand-
ari og er ekkert fyndið lengur. Og
þar sem tónlistin sjálf er ekki sérlega
merkileg er verkið bara svipur hjá
sjón. Það er tómahljóð í hröðu, síend-
urteknu hendingunum og kraftmikil
stígandin í tónlistinni er tilgangslaus.
Ísrapp var vissulega frábær nýjung í
tónlistarflóruna á sínum tíma, en
verkið á varla heima á sinfóníutón-
leikum í dag (kannski mun það þó slá
í gegn í Japan, en þangað er Sin-
fónían að fara).
Forleikurinn var hinsvegar frá-
bær. Tónleikarnir hófust á dulúðugu
verki eftir Áskel Másson sem ber
heitið Rún. Það einkennist af löngum
hljómum, ýmist kyrrum eða á hreyf-
ingu, dökkum eða ljósum. Ofan á hef-
ur Áskell lagt misstóra fleka allskyns
tónbrigða, hendinga og stefja sem
segja ótalmargt. Litríkur leikur
hljómsveitarinnar kom þessum
magnaða skáldskap fullkomlega til
skila.
Ég veit hinsvegar ekki með Poemi
eftir Hafliða Hallgrímsson. Jú, Ari
Vilhjálmsson fiðluleikari lék einleik
og gerði það meistaralega. En tón-
listin, sem er fyrsta verk Hafliða eft-
ir að hann gerðist tónsmiður fyrir al-
vöru, líður fyrir skort á andstæðum.
Það vantar dramatískt mótvægi við
flestar meginhugmyndirnar sem tón-
smíðin byggist á; fyrir vikið er hún
leiðinlega þráhyggjukennd og þreyt-
andi áheyrnar. Hafliði hefur samið
betri verk en þetta.
Annað á tónleikunum kom ágæt-
lega út. Þrjú óhlutræn málverk eftir
Jón Leifs voru verulega skemmtileg,
þótt hornablásturinn í upphafi hafi
ekki verið hreinn. Og hin frjálslega
tónsmíð Þorkels Sigurbjörnssonar,
Kólumbína, var frábærlega flutt af
einleikaranum, Hallgerði Ólafs-
dóttur flautuleikara, en leið örlítið
fyrir ónákvæman strengjaleik.
Ennfremur var gaman að heyra
hina heillandi ballettónlist Jórunnar
Viðar, Eld. Hún hefði samt getað
verið enn áhrifameiri undir kröftugri
hljómsveitarstjórn. Petri Sakari,
sem stóð við stjórnvölinn, er fagmað-
ur fram í fingurgóma, en hann mætti
stundum alveg vera líflegri. Hvar var
neistaflugið í tónlistinni? Nei, það
var ekki mikill hiti í þessari tónlist.
Og samt er músík Jórunnar svo fal-
leg. En hún þarf að vera túlkuð af
ástríðu.
Sakari má þó eiga það að verk Ás-
kels og myndirnar eftir Jón Leifs
voru magnaðar undir stjórn hans. Og
sjálf hugmyndin að tónleikunum, að
flytja nokkur öndvegisverk íslenskra
tónbókmennta, er frábær. Auðvitað
er ekki nóg að frumflytja íslenska
tónlist og láta hana svo gleymast. Við
eigum sígild verk, og þau eiga skilið
að heyrast miklu oftar. Svona tón-
leikar mættu vel vera fleiri.
Skáldskapur sem á að heyrast
Morgunblaðið/G. Rúnar
Einleikararnir Ari Þór Vilhjálmsson og Hallfríður Ólafsdóttir.
TÓNLIST
Háskólabíó
Sinfóníuhljómsveit Íslands lék íslenska
tónlist undir stjórn Petri Sakari. Einleik-
arar: Hallfríður Ólafsdóttir flautuleikari
og Ari Vilhjálmsson fiðluleikari. Föstu-
dagur 26. september.
Sinfóníutónleikar bbbnn
Jónas Sen