Skinfaxi - 01.12.1927, Blaðsíða 5

SKINFAXI
165
Þjóðhátíðin og fullveldið.
(Ritað 1924).
Einhver H. H. skrií'ar í „Vísi“ 2. ágúst s. 1. grein um
þjóðhátíðina hér á landi 1874. I endir þeirrar greinar
kemst hann svo að orði:
„pegar vér i dag höldum hátið og minnumst 50 ára
afmælis stjórnarskrárinnar, eigum vér fyrst og fremst
að minnast leiðtoga vorra í baráttunni, sem leiddi til
sigurs 1874. peir hörðust harðri haráttu og útlitið var
lengi tvísýnt. Á köldum tímum héldu þeir eldinum lif-
andi í sál þjóðarinnar. pá dreymdi um fullkomið sjálf-
stæði íslands, En þeir fengu að eins að skygnast inn i
fyrirheitna landið, en ekld að stiga þangað fæti sínum.
Nii liafa draumar þeirra ræst. Vér, sem nú lifum, höf-
um skorið upp ávextina af starfi þeirra. Rlessuð sé
þeirra minning!“
petta er vel og maklega mælt og síst um of, áð því
er snertir þá mætu, góðu menn, foringja frelsisbaráttu
vorrar til 1874. Eg trúi því, að skjöldur þeirra hafi ver-
ið svo hreinn sem íslenski heiðbláminn og að tilgang-
ur þeirra hafi verið heilagur, sem sé: frelsi, sómi og
sjálfstæði, Iieill og hamingja þjóðarheildarinnar, en ekki
há laun og völd þeirra sjálfra, eða einstakra fárra
tnanna, yfir fjármunum og lögum, heill og högurn
þjóðfélagsins.
En það, að kalla fullveldisaflagið okkar — eins og
það er og liefir birst oss þessi árin síðan 1918 — „ávöxt
af starfi þeirra manna“ athugasemdalaust, finst mér
vera ómakleg móðgun í þeirra garð, er þörf sé á að út-
skýra og mótmæla betur en eg er fær um að gera. Eða
segið mér hverjir þeir eru og live margir, þessir „vér“,
er skorið hafa upp þá ávexti síðan 1918, fremur en
áður, er samsvari lilgangi þeirra frelsisvina. peir ættu