Skinfaxi - 01.03.1931, Blaðsíða 9

SKINFAXI
53
Skáldin eru ekki stór af því að finna fjarstæður,
smellnar samlikingar eða yrkja mikið, heldur fyrir að
yrkja svo, að hverjum finnist talað frá sínu eigin
iirjósti, og fyrir að sjá stóra hluti og óorðna skýrt og
glöggt, eins og þeir væru orðnir veruleiki.
II.
„Peningarnir eru afl þeirra Iduta, sem gera skal.“
Svona hljóðar smellnasta öfugmælið, sem eg liefi nokk-
urntíma lært. Hér er staðreyndunum alveg snúið við.
Það liggur í augum uppi, að vinnan skapar verðmætið,
jieningana, en ekki peningarnir vinnuna. Það má kann-
ske segja, að vinna og verðmæti fylgist svo að, að það
skifti htlu máli, hvort fyr sé talið. En þá er gott að
glöggva sig á sögunni af náunganum, sem var spurður,
hvort liann vildi heldur missa sólina eða tunglið. Auð-
vitað vildi hann heldur missa sólina, því að tunglið
lýsti honum á næturnar, en sólin var að glenna sig um
Iiádaginn, þegar nóg birta er hvort eð var. Hann var
orðinn því svo vanur, að sólin og birtan færu saman,
að bann hélt, að sólin mætti nú missa sig. „Rangmælin
eru ekki aðeins ill í sjálfu sér, heldur sjjilla þau sálinni.“
Enda eru dæmin deginum ljósari. I hvert sinn, sem
góðum manni dettur í hug að gera eitthvað til þarfa,
sezt hann við skrifborðið og semur langa grein, og
leggur til, að allir tald sig saman og nurli saman í sjóð.
Það gerir ekkert til, þótt hver gefi lítið. „Safnast þegar
saman kemur.“ Og svo verður sjóðurinn með vöxtum
og vaxtavöxtum á endanum svo stór, að hann getur
bætt öll mannleg mein.
Það er eins og þeir haldi, að peningarnir aukist og
margfaldist, ef þeir koma saman í einn haug. En þeir
steingleyma því, að til þess að sjóðir vaxtist verður að
lána þá út, svo að skuldir vaxa nákvæmlega jafnt sjóð-
unum. Og alla vextina borga fátækir menn, sem taka