Skinfaxi - 01.11.1939, Blaðsíða 11

SKINFAXl
91
III.
Réttarstaða íslands livílir á sambandslagasamningn-
um, se'm gerður var við Dani árið 1918. Samningur-
inn gerði oss ekki fullvalda, því að véí vorum full-
valda að réttum landslögum, þegar hann komst á,
eins og Jón Sigurðsson, forseti, Einar Arnórsson,
hæstaréttardómari, og fleiri fræðimenn hafa sýnt og
sannað.
Oss skorti viðurkenningu annarra þjóða á fullveldi
voru. Og Iiana fengum vér með sambandslagasamn-
ingnum.
Fullveldisviðurkenningin var dýru verði kevpt. Vér
urðum að sætta oss við víðtækar takmarkanir á sjálf-
stæði voru til þess að fá viðurkenninguna.
Takmarkanir þessar felast aðallega í 6. og 7. gr.
sambandslagasamningsins.
I. 6. gr. fjallar um jafnrétti danskra og islenzkra
þegna. Þar segir m. a.:
„Danskir ríkishorgarar njóta að öllu leyti sama rétt-
ar á íslandi sem íslenzkir ríkisborgarar fæddir þar, og
gagnkvæmt.
Bæði danskir og íslenzkir ríkisborgarar hafa að jöfnu,
hvar sem þeir eru búsettir, frjálsa lieimild til fiski-
veiða innan landhelgi livors ríkis.
Dönsk skip njóta á Islandi sömu réttinda sem ís-
lenzlc skip“.
I athugasemdunum við samninginn segir:
„Þess vegna er af Dana hálfu lögð áherzla á, að ský-
laust sé ákveðið, að öll ríkisborgararéttindi séu alger-
lega gagnkvæm, án noklcurs fyrirvara eða afdráttar.“
Danir liafa því allan hinn sama rétt á landi liér og
íslendingar sjálfir.
Þeir mega eiga liér hverskonar eignir. Þeir mega
flytjast hingað og setjast hér að. Þeir mega leita sér
atvinnu hér á landi, livort sem hér er mikið eða lítið
atvinnuleysi. Þeir geta unnið sér sveilfesti, fengið at-