Skinfaxi - 01.07.1960, Blaðsíða 6

70
SKINFAXI
lauk við frumvarpið áður en þing kom
saman og skilaði því til ráðherra. Hann
lagði það síðan fyrir Alþingi, þegar þar
til kjörnir menn úr þáverandi stjórnar-
flokkum höfðu lækkað þar nokkuð flest-
ar tölur og nefndin samþykkt lækkun-
ina í þeim vændum, að frumvarpið næði
þá frekar fram að ganga. Yar það síðan
samþykkt sem lög og kom þegar til fram-
kvæmda á árinu 1955.
Það, sem síðan hefur gerzt.
Það var öllum ljóst, sem stóðu að
þessum lögum, að á þeim væru vankant-
ar og fjárframlög ölI væru ófullnægjandi.
En ekki þótti rétt að fara lengra í upp-
hafi, því að ýmsum mundi þykja nægi-
lega þungur sá baggi, sem ríkissjóði væri
hundinn með lögunum. Var síðan til þess
ætlazt, að um yrði bætt smátt og smátt.
Einkum var auðsætt, að liéraðsbókasöfn-
in mundu eklci geta gegnt því hlutverki,
sem þeim var ætlað, með þeim tekjum,
sem lögin kváðu á um.
En sú hefur ekki orðið raunin, að úr
Iiafi verið 'bætt, heldur þvert á móti.
Framlögin eru enn þau sömu, þrátt fyrir
80% hækkun á verði bóka frá þvi að
lögin voru samin og að minnsta kosti 25
—30% hækkun á öðrum kostnaði. Skortir
þó ekkert á, að hókafulltrúi hafi gert til-
lögur til úrhóta og fært óyggjandi rök að
nauðsyn þeirra. En undir þinglok í vor
flutti menntamálanefnd Neðri deildar að
beiðni menntamálaráðherra tvö frum-
vörp um þessi mál, um almenningsbóka-
söfn og um bókasafnasjóð, og er þar gert
ráð fyrir mjög auknum tekjum hóka-
safna. Frumvörpin komu ekki til umræðu
að þessu sinni, en verða að likindum lögð
fyrir næsta þing, annað tveggja sem
stjórnarfrumvörp eða að tillilutun
menntamálaráðherra, ef til vill eitthvað
hreytt.
Starfsemi almenningsbókasafna
á áirinu 1958.
Bókafulltrúi hefur nýlega sent ráðu-
neytinu heildaryfirlit yfir starfsemi bóka-
safnanna á árinu 1958. Hún sýnir, að
starfsemin eykst, hæði hjá sveitarhóka-
söfnum og hæjar- og héraðsbókasöfnum,
þrátt fyrir mjög lág framlög til safnanna,
og er það sönnun þess, live mikil og við-
tæk hún gæti orðið, ef fjárhagurinn væri
rýmri.
Nokkur af héraðsbókasöfnunum gátu
alls ekki starfað á árinu vegna húsnæð-
isskorts, en saml hefur tala lánaðra hinda
í bæjar-, liéraðs- og sveitarbókasöfnum
aukizt um 147.159 hindi siðan árið 1956
og nemur nú alls 2,9 bindum á hvern
ibúa i landinu til jafnðar. En í Danmörku
eru bókalán að meðaltali sarna ár 6.1
bindi á hvern íbúa, svo að Danir lesa
meira en tvöfalt á við íslendinga. Það er
og ótrúlega mikill munur á framlögun-
um.
Hér á íslandi voru heildarframlög til
almenningsbókasafna kr. 32.40 á íbúa,
en í Danmörku kr. 53.50, og ættu þó Dan-
ir að þurfa mun minna fé til jafngóðrar
starfrækslu og hér, þar eð þar er stórum
þéttbýlla og verð á hókum mun lægra.
Þess ber svo að gæta, að framlögin hér
mundu alls ekki nema svona mildu til
jafnaðar að meðaltali á einstakling, ef
heimaaðilar greiddu ekki miklum mun
meira til safnanna, en lágmark laganna
ákveður. Eru það einkum bæirnir, sem