Skinfaxi - 01.04.1963, Qupperneq 7

fræðsla, lestrarfélög og bókaval, og ákvörð-
un tekin um að fá Guðmund Hjaltason til
að ferðast milli sambandsdeildanna og
flytja erindi á fundum þeirra og almenn-
um samkomum.
Kjörin voru í fyrstu stjórn sambands-
ins: Jón Pálmason, Hafsteinn Pétursson
og Ingibjörg Benediktsdóttir.
Fyrstu fimm starfsár sambandsins voru
tvö fulltrúaþing haldin ár hvert, annað í
febrúar eða marzmánuði, en hið síðara í
desember. Reynslan var sú, að seinna
þingið var venjulega fámennt. Því var
ákvæðið um tvo þingfundi árlega fellt úr
lögum sambandsins árið 1917, en í þess
stað kom heimild um boðun aukaþings, ef
nauðsyn krefði.
Fulltrúar umf. á héraðsþingum börðust
fyrir því, að öll æskulýðsfélög innan sam-
bandsins tileinkuðu sér stefnuskrá og
skuldbindingar U.M.F.I. og lögðu til að
sambandið gerði það að þátttökuskilyrði.
Mætti þetta mikilli mótspyrnu í fyrstu og
bar margt til. Sumir fulltrúar málfunda-
félaganna voru fastheldnir um gömlu
formin, aðrir töldu stefnuskrá umf. of um-
fangsmikla og jafnvel oflátungslega, og
enn aðrir, sérstaklega miðaldra menn, for-
dæmdu bindindisheitið, og hótuðu þeir úr-
sögn, ef strangt væri eftir bindindi gengið.
Fram til ársins 1915 voru aðeins tvö
umf. í samtökunum: Umf. Framsókn og
Umf. Sveinsstaðahrepps, því Umf. Blöndu-
óss virðist hafa horfið úr sögunni þegar á
öðru starfsári sambandsins. Þetta ár
(1915) bættist samtökunum nýtt félag,
Umf. Dagsbrún, en það hvarf aftur næsta
ár. Hefur félagið sennilega hætt störfum.
Umf. Vorboðinn í Langadal gekk í sam-
bandið árið 1916.
Þann 22. febrúar 1919 samþykkti hér-
aðsþing að ganga sem heild í U.M.F.Í. og
breytti lögum sínum samkvæmt því.
Gerðu þá sambandsfélögin slíkt hið sama.
Sum málfundafélögin breyttu þá heiti
sínu og stefnuskrá, en önnur heltust úr
lestinni, en voru sum seinna endurreist
sem ungmennafélög.
Eins og áður greinir var héraðssam-
bandið eingöngu samtök félaga í Húna-
vatnssýslu austan Gljúfurár, en seinna var
heimiluð þátttaka umf. í Vestur-Húna-
vatnssýslu. Var Umf. Miðfjarðar-Skeggi
um skeið virkur þátttakandi, en vegna
erfiðrar aðstöðu hvarf félagið brátt á
braut.
Á héraðsþingi, sem haldið var að Geita-
skarði 13. febrúar 1921 var samþykkt að
breyta nafni sambandsins og skyldi það
nefnt Samband ungmennafélaga Austur-
Húnavatnssýslu.
Á þessu tímabili, 1912—1937, voru sam-
bandsdeildimar níu, þegar flestar voru. En
eftir að Kvenréttindafélagið á Blönduósi
og Bindindisfélagið Viljinn hurfu úr sam-
tökunum voru samstarfsfélögin flest árin
6 til 7. Hins vegar er ekki fyllilega kunn-
ugt um tölu félagsmanna í sambandsdeild-
unum, en eftir því sem bezt verður vitað,
hafa þeir verið 170 til 180, þá flestir voru.
Á ýmsu valt líf og starfsemi umf. á
þessu tímabili. Sum urðu skammlíf, þar
sem félagshyggja var af skornum
skammti, eða önnur skilyrði fyrir félags-
starfi erfið á vissu tímabili. Svo var t. d. á
Blönduósi. Þar voru tvö umf. stofnuð á
fyrstu áratugum aldarinnar, sem brátt
hurfu af sviðinu. En þann 16. nóvember
1924 var þriðja tilraunin gerð. Þá var
stofnað Umf. Hvöt og gekk þegar í sam-
S K I N F A X I
7