Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1941, Blaðsíða 8

Hversvegna PjóSverjar töpuðu „Bismarck“
Fátt eitt hefir verið skrifað enn um „Bis-
marck“-„Hood“-orustuna, sem þó vakti al-
heimsathygli meðan hún stóð yfir. 1 ameríska
ritinu „Liberty", ágúst-hefti, birtist athyglis-
verð grein um aðdragandann að þessari stór-
hrikalegu sjóorustu. Orsakirnar fyrir för „Bis-
marck“ eru taldar eiga orsök sína í stjórn-
málabraski franskra stjórnmálamanna, þar
sem Darlan leikur aðalhlutverl:ið. Hann er
óánægður með hlutskipti Frakklands, ber
óvild til Englands eftir atburðina við Oran, og
vinnur að því, að Frakkland taki virkan þátt
í hinni „nýju skipan Evrópu“. Hann horfir á
málið frá þeirri hlið, að sem stendur ber Frakk-
land þungar byrðar af hernámi Þjóðverja. Ef
virk þátttaka væri tekin upp í styrjöldinni,
skapast nýtt líf; Frakkland gæti komizt í sömu
aðstöðu og Ítalía. Hann elur vonir um að geta
hrakið Englendinga brott úr Miðjarðarhafi,
ræðir hugmyndir sínar við Hitler og eggjar
Vichy-stjórnina á mál sitt.
Eftir tveggja sólarhringa viðræður féllst
Vichy-stjórnin á hugmyndir Darlan, en þær
urðu elcki framkvæmdar nema með því, að
hafa full yfirtök í nýlendum Frakka í Afríku,
ef bein hernaðarsamvinna yrði tekin upp,
mátti gera ráð fyrir uppreisn nýlendnanna,
það varð því að ná yfirtökunum á flutninga-
leiðunum yfir Miðjarðarhaf. En á því eru
ýmsir erfiðleikar hernaðarlegs eðlis innan-
lands. Svo kemur sagan um atvikin, sem reka
hvert annað þar til lokaþátturinn rennur upp
með því, að „Bismarck" er sökkt.
Það vildi svo vel til fyrir Vichy-stjórnina,
að Hitler var einnig um þessar mundir að bolla-
leggja útrýmningu Breta úr Miðjarðarhafi.
En til þess þurfti að flytja mikið af hernaðar-
útbúnaði til Lybíu. Hann hafði þá þegar ákveð-
ið innrásina á Krít. Hann reiknaði með, að
hún myndi draga allan Austur-Miðjarðarhafs-
flota Breta að vörninni um þessa eyju, en þar
fyrir yrði eftir vesturhluti Miðjarðarhafsflot-
ans, sem hafði bækistöðvar við Gibraltar, sem
auðveldlega myndi geta afskorið allar sam-
göngur öxulveldanna við Afríku.
Um stund fékkst Hitler við þá hugmynd að
senda orustuskipin ,,Scharnhorst“ og „Gneis-
enau“ í annan Atlantshafsleiðangur ail þess
að granda kaupförum og þannig tæla flotann
við Gibraltar frá svæði sínu (samkvæmt fregn-
um frá Klausmann1), eru þessi tvö skip alls
ekki í Brest, eins og almennt var álitið. Saga
hans er sú, að Þjóðverjar hafi útbúið tvö úrelt
frönsk herskip þannig, að þau líktust fyrr-
nefndum skipum, og lagt þeim í Brest til þess
að brezkir flugmenn skyldu ráoast á þau í
þeirri trú, að það væru „Scharnhorst“ og
,,Gneisenau“. í raun og veru, segir hann, að
hin tvö þýzku herskip liggi örugg í mynni ár-
irmar Loire).
Þýzka flotamálastjórnin taldi ,,Gneisenau“-
„Scharnhorst“ hugmyndina óframkvæman-
lega, þar sem hvert einstakt af hinum þremur
brezku orustuskipum, „Hood“, ,,Renown“ eða
1) Kausmann, dulnefni þess, sem heimildir þessar eru
haföar eftir í Liberty, og talinn hafa fiúið frá Þýzka-
landi.
þeirra vísindastofnana, sem eru í stöðugri leit
eftir gagnlegum nýjungum í skipagerð.
Stór skipafélög láta oft gera svona tilraun-
ir í þúsundatali, og styðjast við árangur þeirra
um gerð skipa sinna. Samvinna mun vera all-
náin á þessu sviði meðal Norðurlandaþjóð-
anna, og bætir þetta fyrirtæki Svíanna úr
sameiginlegri þörf.
Sænska ríkið lét byggja þetta fyrirtæki;
en tveir auðmenn lögðu fram um helming
kostnaðar. Útgerðarmenn og skipasmiðir
kosta rekstur þess fyrst um sinn.
8
VÍKINGUR
IV. Skipslíkan úr tré. Venjuleg stærö 6—7 m.