Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1945, Síða 30

baki við Púnverjum. Róm hreppir forræði á
Sikiley.
Og nú er eins og hin makráðá þjóð kippist við
af sársauka, og öfl, sem blunclað höfðu með
henni, vakni til stórkostlegra átaka. Hvert mik-
ilmennið af öðru kemur nú fram á sjónarsviðið.
Hamilkar Barka brýtur innanlandsuppreisnir á
bak aftur og heldui’ síðan tii Spánar og heyir þar
sigursæla landvinningastyrjöld, sem á fáum ár-
um getur bætt upp tap Sikileyjar, Sardiníu og
Korsiku. Hasdrubal, tengdasonur hans, heldur
starfi hans áfram. Hér fara Púnverjar fram
með meiri mildi en þeim var áður tamt, og leita
friðsamlegrar og vinsamlegrar samvinnu við
Pyreneaskagaþjóðir. Hér er einnig ráðið ráð-
um sínum án þess að spyrja stjórnarvöldin í
Karþagó um hvað eina. Það sést meðal annars
af því, að herinn á Spáni velur sér sjálfur for-
ingja, er Hasdrubal fellur frá. Það er sonur Ha-
milkars, — Hannibal, hverjum hermanni sínum
fremri í sérhverri hermannlegri íþrótt, maður,
sem ekki verður jafnað við neina aðra en Alex-
ander mikla, Cæsar eða Napóleon. Ævintýra-
ljómi sveipar för hans með her og fíla yfir f jalla-
baksveg Vestur-Alpa til Italíu. Ógn lýstur Róm-
verja andspænis sigrum hans. Það er engu lík-
ara en að nýr lífsmáttur hafi vaknað með þessu
úrættaða stórvelcli, sem Róm hafði gert sér vonir
um að koma á kné. En þó verður reyndin þessi,
sem eftirminnilegast birtist í orðum Maharbals,
riddaraliðsforingja Hannibals: ,,Þú kannt að
sigra, en þú kannt ekki að neyta sigursins.“ En
um Róm má segja um þessar mundir, að svo
mikil var hennar gifta, að hún kunni blátt áfram
að neyta ósigursins! — og fyrir svo mikiili giftu
iilaut jafnvel Hannibal að fara halloka.
Friðarkostirnir, er Róm setti Karþagó eftir
2. púnversku styrjöldina, áttu að binda Karþagó
á bekk smávelda um aldur og ævi. Aíhending
skattianda, herskipa og fíla, herkostnaðar-
greiðsla og loks blátt bann við því að heyja
styrjöld án vilja og vitundar Rómverja, virtist
mundu nægja til þess.
En Rómverjum hugkvæmdist ekki í það sinn
að banna Púnverjum að verzla og sigla, og þess
vegna lifðu þeir'enn nokkur uppgangsár. Hanni-
bal fékk tækifæri til að sýna, að hann var engu
síðri þjóðarleiðtogi í friði en ófriði. En umbóta-
viðleitni hans braut í bága við hagsmuni auð-
kýfinganna. Fjandskapur þeirra varð honum að
fótakefli, svo að hann átti ekki annars úrkosti
en að flýja land. Tilraun lians í útlegðinni til
að mynda hernaðarbandalag þeirra ríkja við
Miðjarðarhaf, er stóð stuggur af Rómverjum,
var sjálfsagt of langt á undan tímanum til þess
að komast í framkvæmd. Hann tók þá inn eitur
til þess að lenda ekki lifandi í hendur fjendum
sínum. Hversu miklu iiefði slíkur maður getað
komið til leiðar, ef staðið hefði á bak við hann
samtaka og þróttmikil þjóð?
En eftir var síðasta glíman, þriðja púnverska
styrjöldin, er Karþagó verst rómverskri umsát
í þrjú ár. Loks hafði þessu sérgóða og sundur-
lynda fóllci hugkvæmzt að standa allt sem einn
rnaður til varnar. Loks urðu þeir, sem lengstum
Jiöfðu látið aðra berjast fyrir sig, að taka sjálfir
ti.l vopna. Gulli prýddir salir hofa og lialla sortn-
uðu nú af smiðjureyk og bergmáluðu hámars-
liögg, þar sem járn var dengt og sverð og spjót
voru hert á afli, svo að hver sem vettlingi gat
vakliö, fengi vopn í hönd. Farðaðar og glysi
hláðnar hefðarkonur og stássmeyjar létu spinna
bogastrengi úr tinnusvörtum lokkum sínum.
Þrælar fengu fyrirheit um ffjálsra manna
kjör, ef þeir berðust með húsbændum sínum.
Sílspikaðir letimagar roguðust kófsveittir með
gi’jót ogtré í virki og vígvélar. Heil sjö-hundruð-
þúsund-manna borg varðist og barðist!
— En of seint.
Að vísu ekki of seint til þess að skilja eftir,
rétt undir lokin, bjartan blett í sögu þjóðar, sem
eftirtíminn hefur lengstum átt örðugt með að
finna verulegar málsbætur. En of seint til þess
að bjarga lífi sínu, þjóðerni og frelsi.
Eftir hungur og hörmungar var uppgjöfin
óumflýjanleg.
Með báli og brandi og æðisgengnum hryðju-
verkum veitist rómverski herinn eins og hol-
skefla yfir borg’ina. Aðeins 50 þúsundir af íbú-
um hennar komust lifandi í hendur Rómverjum
til þess eins að lenda á þrælatorg og hvérfa
síðan inn í skuggatilveru hinna týndu og
gleymdu í undirheimum rómversks þjóðfélags.
[Aðaldrögin að þessari ritgerð voru flutt sem út-
varpseriiidi í des. 1941 í erindaflokkinuin „ÞjóiVir, sem
týndust". — fío/.]
Leiðréttingar.
1 fréttayfirlitinu í síðasta blaði var skýrt frá því,
að Braga heitinn Jensson hefði tekið út af b/v
Helgafelli. Þetta er rangt. Eins og kunnugt er, tók
hann út af b/v Karlsefni.
I fyrirsögninni að grein Péturs Sigurössonar um.
mælingar í . Húnaflóa hafði misprentazt ártalið,
stóð 1934 í staðinn fyrir 1943. Þetta leiðréttist hér
með.
70
VlKlNGUR