Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1954, Side 22

þekkt, leynst í Danmörku? En íslenzkur lögmaður gat
vel hafa átt þau í lögbók sinni, ef hér væri að ræða
um Gamla sáttmála og skildann frá 1263, en þess er
engin von, að hann hafi átt skjöl frá Grænlandi, sem
aldrei hafa verið til. Menn virðast því vera sammála
um, að hér sé um að ræða Gamla sáttmála og skildag-
ann frá 1263. Jafnvel Einar Arnórsson hallast að þessu
í skýrslu þeirri, sem hann afhenti landsstjórninni 1932
um réttarstöðu Grænlands, og varast Gizur að geta um
það. — Friðrik II. er svo viss um, að konungshylling-
arnar á íslandi séu bindandi fyrir Grænlendinga, að
hann biður Grænlendinga ekki um að hylla sig.
Eftir þetta er Friðrik II. óþreytandi í því, að reyna
að ná sambandi við Grænland. Hann og eftirkomendur
hans gerðu kröfu til Grænlands sem erfðalands undir
krónu Noregs, sem ísland laut. Á hvaða heimildum
hvíldi þessi erfðaréttur þeirra, er enginn hefur rengt.
Hann getur einungis hafa hvílt á Gamla sáttmála,
konungserfðatalinu í Jónsbók og konungshyliingunum á
íslandi, því aldrei hefur nokkur konungur verið hylltur
á Grænlandi.
Eftir 1662 gera konungarnir kröfu til Grænlands sem
erfða- og einvaldskonungar. Hvaðan fengu þeir það ein-
veldi? Ekki úr dönsku einvaldsskuldbindingunni, ekki
heldur úr norsku einvaldsskuldbindingunni, bæði af því,
að norsk lög hafa aldrei haft gildi fyrir vestan mitt
haft, og svo af því, að hún tók aðeins yfir Noreg sjálf-
an, ekki yfir undirliggjandi lönd, svo árið eftir varð
að setja sérstaka einvaldsskuldbindingu fyrir Færeyjar.
Einasti mögulegi réttargrundvöllur fyrir einveldi kon-
ungs yfir Grænlandi er því íslenzka einvaldsskuldbind-
ingin. Hún hlaut að fá sama gildi á Grænlandi og hér
eins og öll önnur lög, þótt engin sérstök smuga hefði
verið fyrir Grænland í orðun hennar, en svo er þó,
því konungur lætur íslendinga sverja sér „hans erfða-
rétt til íslands og þess undirliggjandi eylanda og eyja“.
Slík viðbót er í engri af einvaldsskuldbindingum hinna
landanna. Þessari viðbót er ætlað að grípa yfir allt hið
vestræna svæði íslendinga, þar á meðal yfir Grænland.
Þessu einveldi hefur konungur enn ekki skilað í hend-
ur íslenzku þjóðinni; en mál er nú komið til, að hann
geri það. í þessu máli á ísland ailt að vinna, en engu
að tapa, því ræki ísland ekki rétt sinn til Grænlands,
er hann því glataður. Þetta mál þolir heldur ekki lengur
neina bið.
Jón Dúason.
Smœlki
Vinkonur talast við.
— Hvernig líkar þér við hana Þorbjörgu, nábúakonu
þína?
— Ágætlega, um hana er ekkert ljótt hægt að segja.
— Jæja, um hverja eigum við þá að tala?
*
— Á ég að segja þér tíðindi, Þóra. Hann Stefán bað
mín í gær.
— Ég verð ekkert hissa á því. Þegar ég hryggbraut
hann í fyrradag, sagðist hann grípa til einhvers óyndis-
úrræðis.
Auðæfi hafsins ...
Frh. af bls. 131.
Af ýmsu, sem fundizt hefur á seinni árum,
getur maður fylgt ferðum þessara manna á ís-
öldinni frá Atlantshafsströndinni í austur yfir
Mið-Evrópu, Norður-ltalíu og Suður-Þýzkaland,
norður fyrir Karpatafjöllin til Suður-Rússlands
o. s. frv.
Allvíða í Evrópu, þar sem fiskivötn voru,
höfðu smáþjóðfélög lengi hafzt við í kofum
byggðum á staurum úti í vatninu og lifað af
dýra- og fiskiveiðum. En megnið af hinum
gamla heimi var óhæft til slíkra bústaða. Land-
ið var kaldranalegt og um of skógi vaxið.
1 hundruð og máske þúsundir ára hafði mikill
hluti mannanna lifað á vötnunum. í Sviss og
svo í Savoyen hafa fundizt margar staurabygg-
ingar í vötnunum.
„Þessi barátta fyrir híbýlum úti í vatninu",
ritar J. H. Ronney, „er eitt af hinu stórfeng-
asta í þroska mannkynsins". Þar sem stólpa-
húsin hafa staðið, hafa menn fundið kaðalreipi,
veiðinet m. a. — Menn ætla, að tala þeirra,
sem hafa búið í einu af stóru vötnunum, hafi
verið um 100.000. *)
Svipuð stólpahús í stöðuvötnum hafa fundizt
í Slcotlandi og Irlandi og víða annars staðar.
Þessi stólpahús eru að líkindum frá 8—6000
árum f. Kr. Frá seinni tímum eru steinhaugar
þeir, sem eru í Weltshire og Cornwal í Eng-
landi. Þeir munu vera frá því hér um bil 2—
3000 árum f. Kr.
Fyrrum var álitið, að íbúar Evrópu hefðu
alveg dáið út eftir ísöldina, og að Evrópa hefði
aftur byggzt við nýjan innflutning. En þó að
það fólk, sem þá var í strandhéruðunum, hefði
dáið út í jarðskjálfta og flóðöldu, eins og áður
er getið, getur maður vel ímyndað sér áfram-
haldandi þróun frá ísöldinni til nútímans í Mið-
Evrópu, og við höfum ástæðu til að ætla að við
sjáum aftur hina gömlu kynflokka frá ísöldinni
í meðbræðrum okkar og systrum. Að áliti próf.
Klaatsch eru t. d. Lapparnir ein grein af ís-
aldarmanninum.1 2)
Próf. Klaatsch ritar:
1) Próf. Hermann Klaatsch: Mennesket og Kultur-
ens Opstaaen og Udvikling. Kobenhavn 1924. Bls.
358—359.
2) Fr. Funck Brentano: Frankrigs Historie. Koben-
havn 1926. Bls. 21, 27—28.
I4B
VIKINGUR